هرگاه طلبكار، طلب خود را به ضامن ببخشد، ضامن نمىتواند از بدهكار چيزى بگيرد و اگر مقدارى از آن را ببخشد آن مقدار را نمی‌تواند مطالبه نمايد.
در فرض سؤال، درصورتی‌که تمام جهات را روشن كنند معامله صحيح است، هرچند مساقات ناميده نمی‌شود.
به این معنا است که مالک یک ملک، آن را در شرایط بخصوصی به دیگری صلح می‌کند؛ به این صورت که: اولاً مالک شرط می‌کند تا زمانی که زنده است، منافع ملک متعلق به خود او باشد و ثانیاً بعد از فوت مالک یا همان مصالح (کسی که ملک خود را به صلح می‌دهد)، متصالح (کسی که صلح به نفع او شده است) به‌طور شش‌دانگ مالک مال و منافع آن شود.
معامله مزبور اشکال ندارد و در موقع بلوغ درختان، می‌توانند آن را با رضایت طرفین یا به‌وسیله قرعه تقسیم کنند و بعد از تقسیم هرکدام مالک سهم خودشان می‌شوند.
معامله اموال موقوفه باطل است، ولى هرگاه طورى خراب شود كه نتوانند استفادهاى را كه براى آن وقف‌شده ببرند، مثلاً فرش مسجد طورى پاره شود كه نتوان از آن براى نماز در مسجد استفاده كرد فروش آن اشكالى ندارد، همچنين مصالح کهنه‌ای كه بعد از تعمير و نوسازى مسجد زياد مىآيد، ولى پس از فروختن بايد پول آن را در همان مسجد به همان مصرف برسانند و اگر ممكن نشود به مصرفى كه به مقصود واقف نزدیک‌تر است و اگر نيازى نباشد در مساجد ديگر مصرف كنند.
«مزارعه» آن است كه صاحب زمين، زمين خود را در اختيار زارع بگذارد تا زراعت كند و سهم معيّنى از حاصل را به مالك دهد. قرارداد مزارعه ممكن است با صيغه لفظى باشد، مثلاً بگويد: «من اين زمين را در برابر یک‌سوم حاصل آن براى مدّت دو سال در اختيار تو مىگذارم و زارع بگويد: قبول كردم»، يا بدون آنكه صیغه‌ای بخواند زمين را براى زراعت در اختيار او بگذارد و او تحويل بگيرد (البتّه گفتگوهاى لازم درباره مدّت و مقدار حصّه و مانند آن بايد قبلاً شده باشد).
کسی که از تصرف در اموال ممنوع شده باشد
وكيل و موكّل هر دو بايد عاقل و بالغ و رشيد (كسى كه اموال خود را بيهوده مصرف نكند) باشند و وكالت را از روى قصد و اختيار انجام دهند.
معاملات صوری به‌یقین صحت ندارد.
بچه نابالغ حقّ تصرّف در مال خود را ندارد و نشانه بلوغ يكى از سه چيز است: «اوّل» در پسران كامل شدن 15 سال قمرى و وارد شدن در 16 سالگى است؛ و در دختران كامل شدن 9 سال قمرى و وارد شدن در 10 سالگى است و با توجه به این‌که هرسال شمسى 11 روز بيشتر از سال قمرى است بنابراین با محاسبه اين تفاوت و احتساب سال كبيسه، زمان بلوغ در پسران به سال شمسى حدوداً 14 سال و 6 ماه و 20 روز و زمان بلوغ در دختران 8 سال و 8 ماه و 25 روز مىباشد «دوم» بيرون آمدن منى «سوم» روييدن موى درشت بالاى عورت لازم به ذکر است که درشت شدن صدا و روييدن موى درشت در صورت و پشت لب و مانند آن، دليل بر بلوغ نيست، مگر اينكه از اين راه يقين به بالغ شدن حاصل شود.
وکیل ضامن است، ولى اگر بعدازآن تصرّف، مال باقى باشد و در آن تصرفاتی را كه اجازه داده بكند آن تصرّف صحيح است.
