مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه مالى را كه غصب كرده از بين برود در صورتى كه از چيزهايى باشد كه مثل و مانند آن معمولًا           كمياب است مانند بسيارى از حيوانات و بسيارى از فرشهاى دست بافت، بايد قيمت آن را بدهد و اگر قيمت بازار آن فرق كرده باشد بايد قيمت روزى را كه تلف كرده بدهد و اگر از چيزهايى است مانند گندم وجو و بسيارى از فرشهاى ماشينى، انواع پارچه ها و ظرفهايى كه با كارخانه ها درست مى شود كه معمولًا مثل آن فراوان است، بايد مثل همان چيز را كه غصب كرده بدهد، ولى بايد خصوصيّاتش مثل همان مالى باشد كه از بين رفته است.

اگر راهى براى جلوگیرى جز این راه نباشد و به صاحبان مرغ اعلان کند مانعى ندارد و ضامن نیست.

اگر شارع عام بوده (نه جاده خصوصى) مزاحمت جايز نيست.

ماهى و حيوانات ديگرى را كه از دريا مى‏گيرند خمس ندارد، ولى جزء درآمد كسب حساب می‌شود كه اگر در آخر سال چيزى از آن يا قيمت آن اضافه بماند خمس دارد.

در زكات‏ گوسفند و گاو و شتر علاوه بر شرايط عامه وجوب زکات، لازم است كه اين حيوانات بيكار باشد؛ اگر در تمام طول سال روزهاى پراکنده‌ای کارکرده، به‌طوری‌که حيوان كارگر محسوب نشود زكات آن واجب است.

بز و ميش و شيشك در زكات باهم فرق ندارد و همچنين انواع شتر، گاو و گاوميش نيز يك جنس حساب می‌شود.

همین‌که خریده سال آغاز می‌شود ولو با قرض باشد.

اگر همه گوسفندان و گاو و شترها سالم و بی‌عیب و جوان باشد نمی‌تواند زکات آن‌ها را از مریض یا معیوب و پیر بدهد، بلکه اگر بعضى سالم و بعضى مریض، دسته‌ای معیوب و دسته‌ای بی‌عیب، مقدارى پیر و مقدارى جوان باشد، احتیاط واجب آن است که براى زکات، سالم و بی‌عیب و جوان را انتخاب کند، ولى اگر همه آن‌ها مریض یا معیوب یا پیر باشند می‌تواند زکات را از خود آن‌ها بدهد.

لازم نيست زكات را از خود گوسفندان بدهد، بلكه اگر گوسفند ديگرى بدهد جايز است و همچنين می‌تواند به‌جای گوسفند و گاو و شتر پول آن‌ها را بدهد، مگر آن‏كه دادن خود حيوان براى مستحق مفيدتر باشد در اين صورت احتياط واجب آن است كه خود آن را بدهد.

اگر براى اين حيوانات چراگاهى كه كسى نكاشته بخرد يا اجاره كند، يا براى چراندن در آن متحمل مخارجى شود بايد زكات را بدهد، البتّه هزینه‌ها از آن کسر می‌شود.

هرگاه سگى باشد كه داراى فايده عقلايى باشد بيمه آن مانعى ندارد.

در مورد مساجد متروكه در بيابانها و قراى متروكه بايد آنها را طورى محفوظ كرد كه هتك و بى احترامى نسبت به آنها نشود.