مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه اطمینانی حاصل نشود، اعتباری ندارد.

هرگونه خبرى که انتشار آن به حال جامعه مضر است، یا سبب بیدارى دشمنان یا بهره‌برداری سوء آنان می‌شود، یا موجب تفرقه بین صفوف مسلمین می‌گردد، یا ایجاد یأس و وحشت و بدبینی می‌کند، یا تبعات دیگرى مانند آنچه گذشت دارد، چنین اخبارى نباید انتشار یابد. به همین دلیل در زمان جنگ، بسیارى از اخبار موقتاً مکتوم می‌ماند و پس از برطرف شدن خطر، فاش می‌گردد. شبیه این معنا، در موارد دیگر نیز کاملاً ممکن است.

معمولاً براى تحلیل اخبار باید از قرائن و شواهد و سوابق موجود و مسائل مشابه استفاده کرد. اگر به نتیجه قطعى برسند، می‌توانند به‌طورقطع قضاوت کنند. در غیر این صورت، باید روى عنوان احتمالى بودن تکیه شود تا مطلبى برخلاف واقع نگفته باشند.

حدّ افشاى آن تا آنجاست که تولید ضرر و زیانى براى جامعه نکند.

اخبارى که افشاى آن سبب سوءاستفاده افراد منحرف، یا آگاهى دشمن، یا ضرر و زیانى در سطح جامعه شود، یا آبروى فرد یا گروهى را به خطر می‌اندازد، یا افشاى اسرار خصوصى افراد را در پى دارد، جزء اخبار محرمانه به شمار می‌رود.

هرگاه ضرر نگفتن بیش از ضرر گفتن باشد، لازم است آن خبر بیان شود.

در این‌گونه امور باید مصلحت اهم نظام و جامعه در نظر گرفته شود. درصورتی‌که راه دفاع منحصر به این کار باشد و موجب وهن اسلام و جمهورى اسلامى نشود، اشکالى ندارد.

البتّه رسانه‌های جمعى در جامعه اسلامى، وظیفه‌دارند اخبارى را که باعث پیشرفت و شکوفای اسلام می‌شود، یا جلو ضرر و زیان‌های محتمل (از داخل، یا خارج) را می‌گیرد، با نهایت دقّت و بى کم‌وکاست در اختیار آنان بگذارند؛ و هر خبرى تأثیر بیشترى در جهت فوق داشته باشد، اهمیت بیشترى دارد و اخبار بر اساس همین معیار درجه‌بندی می‌شود.

کم‌فروشی معنى خاصی دارد که در معاملات تصوّر می‌شود و مفهوم عامی دارد که هر کس از کار خودش کم بگذرد (و به‌اصطلاح بدزدد) مصداق آن خواهد بود؛ و در مورد خبر، اگر خبر را به‌طور ناقص و دست‌وپاشکسته نقل کنند، یا اصلاً بعضى از اخبار را نقل کنند و بعضى را نقل نکنند، شبیه آن است که کم‌فروشی کرده‌اند.

آرى، ممکن است خبرى صد در صد کذب باشد و خبرى پنجاه‌درصد، یا کمتر، یا بیشتر؛ بنابراین در صدق و کذب، درجه‌بندی وجود دارد.

با توجّه به این‌که نظام بر اساس اسلام بناشده، چنین تضادی متصوّر نیست. مگر کسانى که یا به مسائل اسلامى توجّه ندارند، یا به مصالح نظام.

هرگاه در آن قید کنند که این خبر به‌صورت حدس و گمان است و مفسده‌ای هم بر آن مترتّب نشود، اشکالى ندارد.