نبش قبر غیرمسلمان برای تشریح
آيا میتوان براى تشريح، جهت آموزش به علّت كمبود جسد و استخوان که بدون آنها آموزش امکانپذیر نيست، اقدام به نبش قبر غیرمسلمانان نمود؟
هرگاه مفسده خاصی بر آن مترتّب نشود، اشكالى ندارد.
نبش قبر مجهولالهویه جهت تشریح
به علّت كمبود جسد و استخوان جهت تشریح و آموزش پزشکی، اگر ندانيم قبر متعلّق به مسلمان است، يا غیرمسلمان، آيا مجاز به نقش قبر هستيم؟
چنانچه قراينى كه نشانه اسلام است در آن قبر نباشد و آن قبر در بلاد اسلامى نباشد مانعى ندارد؛ و اگر مربوط به بلاد اسلامى است، ظاهر اين است كه جسد و قبر مسلمان است و احكام مسلمان بر او جارى میشود؛ و اگر در بلدى است كه هر دو گروه بهطور وسيع در آن هستند، در صورت ضرورت نبش آن مانعى ندارد.
تکلیف دفن میتی که خوف نبش قبر توسط دشمن میرود
اگر ترس از نبش قبر توسط دشمن وجود داشته باشد میت را باید چهکار کرد؟
هرگاه خوف اين باشد كه دشمن قبر میت را بشكافد و بدن او را بيرون آورد و يا به آن آسيب رساند، چنانچه ممكن باشد بايد او را با رعایت شرایط زیر به دريا بيندازند. او را غسل دهند و حنوط و کفن کنند و نماز بخوانند بعداً او را در چیزى که حیوانات آبى نتوانند به بدن او دست یابند بگذارند و در آن را محکم کنند و به دریا بیندازند و اگر این هم ممکن نشود چیز سنگینى بهپایش ببندند و به دریا بیفکنند و واجب است او را تا ممکن است در جایى بیندازند که فوراً طعمه حیوانات دریا نشود.
حکم نبش قبرِ میتی که بدون غسل، کفن و نماز دفن شده است
چنانچه میتی بدون غسل، کفن و نماز دفن شده باشد تکلیف چه میباشد؟
درصورتیکه از هم متلاشی نشده باشد قبر را نبش کرده و مراسم را انجام دهند و در صورت متلاشی شدن، نماز را بر قبر بخوانند.
منظور از نبش قبر
منظور از نبش قبر کردن چیست؟ آیا هر کندن قبری میشود نبش قبر؟
منظور از نبش قبر آن است که آن را طورى بشکافند که آثار بدن میّت ظاهر شود و اگر بدن ظاهر نشود اشکال ندارد. مگر اینکه موجب هتک و بیاحترامی باشد.
حکم نبش قبر طفل و دیوانه
آیا کندن و نبش کردن قبر طفل یا میت دیوانه هم اشکال دارد؟
نبش قبر مسلمان یعنى شکافتن قبر او حرام است، هرچند طفل یا دیوانه باشد.
حکم نبش قبر اگر که بدن میت ظاهر نشود
اگر قبر میت را به مقداری بکنند و نبش کنند که بدن او نمایان نگردد چه حکمی دارد؟
اگر بدن ظاهر نشود اشکال ندارد. مگر اینکه موجب هتک و بیاحترامی باشد.
حکم نبش قبر در صورت يقين به از بين رفتن بدن
در صورت یقین به از بین رفتن بدن میّت، نبش قبر او چه حکمی دارد؟
اگر يقين داشته باشد بدن بهکلی از بين رفته و خاك شده است شكافتن قبر اشكالى ندارد، مگر در قبور امامزادهها و شهدا و علما و صلحا كه اگر سالها بر آن بگذرد نيز نبش قبر آنها جايز نيست.
موارد جواز نبش قبر مسلمان
در چه مواردی نبش قبر مسلمآنجایز میباشد؟
نبش قبر مسلمان در چند مورد حرام نیست: 1ـ درصورتیکه میّت در زمین غصبى دفن شده باشد و مالک زمین راضى نشود، همچنین اگر کفن یا چیز دیگرى که با میّت دفن شده غصبى باشد، یا چیزى از اموال میّت که به ورثه تعلّق دارد با او دفن شده باشد و ورثه راضى نشوند که آن چیز در قبر بماند (مانند انگشتر یا زینتآلات قیمتى) حتّى اگر راضى شوند و ماندن آن در قبر اسراف باشد باید آن را بیرون آورند، امّا اگر میّت وصیت کرده که دعا یا انگشترى را مثلاً با او دفن کنند درصورتیکه وصیت او بیش از ثلث نباشد و اسراف محسوب نشود نمیتوانند قبر را بشکافند. 2ـ درصورتیکه براى اثبات حقّى لازم باشد بدن میّت را ببینند. 3ـ در موردى که میّت را در جایى دفن کردهاند که نسبت به او بیاحترامی است، مانند قبرستان کفّار، یا جایى که کثافات میریزند. 4ـ براى انجام یک مطلب شرعى که اهمیت آن از شکافتن قبر بیشتر است، مثل اینکه بخواهند بچه زنده اى را از شکم زن حامله بیرون آورند (البتّه معلوم است بچه مدّت کمى بعد از مادر ممکن است زنده بماند). 5ـ در جایى که بترسند درندهای به بدن میّت آسیب برساند، یا دشمن آن را بیرون آورد. 6ـ در موردى که قسمتى از بدن میّت با او دفننشده و بخواهند دفن کنند، ولى احتیاط واجب آن است که آن قسمت را طورى دفن کنند که بدن میّت ظاهر نشود.
حکم نبش قبر براي انتقال بدن ميّت به محلي که وصیت کرده بود
درصورتیکه به وصیت میّت در مورد محل دفن او عمل نشود، نبش قبر او چه حکمی دارد؟
هرگاه كسى وصیت كند بدن او را در جاى معيّنى دفن كنند و به وصیت او عمل نكنند و در جاى ديگرى دفن شود جايز نيست قبر او را نبش كنند و بهجای مورد وصیت انتقال دهند.