تقارن ولادت امام کاظم علیهالسلام با ایام عزا
سالروز ولادت امام هفتم (علیهالسلام)، مقارن با ایّام سوگوارى حضرت سیدالشهدا (علیهالسلام) و یارانش میباشد که جمع بین این دو در اذهان عمومى تا حدّى متناقض مینماید. درحالیکه نسبت به میلاد حضرت زینب کبرى (علیها السلام) که در ایّام فاطمیه و در شعاع شهادت حضرت زهر (علیها السلام) قرارگرفته، این مشکل به ذهن نمیآید. در مقایسه این دو، نکات ذیل حائز اهمیت است:1. فاصله زمانى ولادت امام موسى بن جعفر (علیهالسلام)، هفتم صفر، بنا بر تنها روایت موجود، از شهادت امام حسین (علیهالسلام) حدود 26 روز میباشد. درحالیکه میلاد حضرت زینب (علیها السلام)، پنجم جمادیالاولی، با شهادت حضرت فاطمه (علیها السلام)(سیزده جمادیالاولی) هشت روز فاصله دارد.2. بیشک مقام و مرتبت حضرت موسى بن جعفر (علیهالسلام) که هفتمین امام شیعیان است، از حضرت زینب (علیها السلام) که از مقام امامت برخوردار نیستند، بالاتر است؛ و به همین نسبت، میلادشان نیز اهمیت بیشترى دارد.3. با توجّه به احادیث معتبر، بر هیچکس پوشیده نیست که در جمع معصومین (علیهمالسلام)، شأن و منزلت بانوى محشر، مرکز اتّصال نبوت به ولایت، امّ الائمّه، حضرت زهر (علیها السلام) نیز از فرزندش امام حسین (علیهالسلام) والاتر است; ولى با کمال تعجّب محافل مذهبى در سالروز میلاد حضرت زینب (علیها السلام) به جشن و سرور پرداخته، لکن به زادروز آن امام همام اهتمام نورزیده و مع الاسف بى توجّه از کنار آن میگذرند، بلکه عموم مذهبیها در برخورد با مجلسى تحت عنوان بزرگداشت ولادت حضرتش، به طرح اشکال میپردازند. لطفاً در این راستا به دو سؤال زیر جواب فرماییدالف) نظر حضرتعالی در مورد موضوع فوق چیست؟ب) با عنایت به مقدمه طولانى بالا و موارد سهگانه فوق الذّکر، آیا برپایى محفل میلاد زادروز حضرت امام موسى بن جعفر (علیهالسلام) و ذکر میلاد آن بزرگوار و ابراز سرور و شادى توسّط محبان آن حضرت، خلاف شرع است؟
الف) با توجّه به اینکه معمول شیعه آن است که عزادارى امام حسین (علیهالسلام) را تا اربعین ادامه میدهد و در پایان ماه صفر نیز وفاتهای متعدّدى است. به خاطر این جهات مختلف، کل دو ماه محرّم و صفر در عرف پیروان مکتب اهلبیت (علیهمالسلام) بهعنوان دو ماه سوگوارى معروف شده است. به همین دلیل از برگزارى جشن عروسى در تمام این دو ماه اجتناب میکنند. ازاینجهت تولّد امام کاظم (علیهالسلام) تحتالشعاع مصائب مختلف مجموع این دو ماه قرارگرفته است. درحالیکه مسئله تولّد حضرت زینب (علیها السلام) در مقایسه با شهادت زهراى مرضیه (علیها السلام) اینچنین نیست. علاوه بر این، در بعضى روایات نیز آمده که بعد از وقایع کربلا تا چهل روز آثار عزاى آن حضرت در طبیعت نیز بوده است. این نکته نیز فراموش نشود که طبق بعضى روایات معروف، روز هفتم ماه صفر، روز شهادت امام حسن مجتبى (علیهالسلام) است. بهخصوص اینکه ولادت حضرت زینب (علیها السلام) قبل از شهادت زهراى مرضیه (علیها السلام) است.ب) خلاف شرع نیست; ولى اولى آن است که حرمت اربعین (چهل روز شهادت)، مقدّم داشته شود.
مصادف شدن میلاد ائمه با ایام عزا
در مواردی که ایام عزاداری با میلاد ائمه علیهمالسلام تقارن پیدا میکند تکلیف چیست؟
با توجه به ایام عزا به برقراری مراسم باشکوه سخنرانی و بیان فضایل ائمه بپردازید و همچنین از اشعار مناسب استفاده نمایید ولی از کف زدن و مانند آن اجتناب نمایید.
شادی در ماه محرم و صفر
در ماه محرّم و صفر چند روز شادى کردن حرام و عزادارى واجب است؟
بهتر است دهه عاشورا و دهه اربعین به عزادارى بپردازند و در بقیّه آزادند; هرچند متعارف میان مردم این است که مراسم جشن عقد و عروسى را در تمام محرّم و صفر بهعنوان احترام ترک کنند.
عقد در محرم و صفر
ازنظر شرعى و قانونى حکم ازدواج دائم و موقّت در ماههای محرّم و صفر چیست؟
عقد کردن در این ایام اشکالی ندارد اما جنبههای شادى در آن حذف شود و به اصل عقد كه در آن عجله دارند، اكتفا كنند.
نحس بودن ماه صفر
آیا ماه صفر نحس است؟
ايام، ذاتاً سعد و نحس ندارد مگر به خاطر حوادثي که در آن واقعشده، لذا به اين دليل که در ماه صفر سه تن از معصومين (ع) چشم از جهان بستهاند و مشکلاتي که براي اسراي کربلا پيش آمد، همچنين چون ماه حرام تمام میشده و دوباره جنگ و نزاع در بين قبايل عرب صورت میگرفته، ممکن است عنوان نحس به خود گرفته باشد، بههرحال میتوان تأثیر آنها را با صدقه و دعا حل کرد.
اجرای حد در ماه محرم و صفر
آیا در ماه محرم و صفر، اجرای حد مانند اعدام جایز است؟
اشکالی ندارد ولی در حرم مکّه نباید انجام شود.
خواستگاری رفتن در ایام عزا
آیا در ایام شهادت و عزاداری و محرم و صفر خواستگاری کردن صحیح است؟
این کار اشکالی ندارد اما بهتر است در ایام عزا، بهصورت مهمانی ساده باشد و از برگزاری مراسم شادی پرهیز شود.
انجام برخی کارهای در ماه صفر
آیا انجام برخی کارهای مانند خرید خانه و یا مسافرت در ماه صفر اشکالی دارد؟
مانعی ندارد، اما بهتر است قبل از انجام آن در این ماه، مقداری صدقه دهید.