عدم لزوم عربی بودن صیغه وقف
آیا صیغه وقف را باید به زبان عربی خواند؟
صيغه وقف را مى‌توان به عربى يا به هر زبان ديگر خواند، مثلًا اگر بگويد: «خانه خود را براى فلان منظور وقف كردم» كافى است.
تبديل اجناس موقوفه
تبدیل اجناس موقوفه به جهت یک دست نبودن یا در آینده مورد استفاده نمی باشد آیا جایز است؟
در صورتى كه قابل استفاده نباشد، و يا ادامه استفاده از آن سبب شود كه در آينده نزديك قابل استفاده نباشد، و يا بر اثر يك دست نبودن منظره ناخوشايندى داشته باشد، تبديل آن به اجناس مشابه مورد نياز جايز است.
خارج شدن موقوفه از ملکیت مالک
آیا کسی که چیزی را وقف می کند می تواند آن را بفروشد یا ببخشد یا به ارث برسد؟
هرگاه كسى چيزى را وقف كند از ملك او خارج مىشود نه او، و نه ديگران نمىتوانند آن را بفروشند، يا ببخشند و هيچ كس از آن ارث نمىبرد، ولى در بعضى از موارد فروختن آن جايز است.
تبدیل وسائل غیر قابل استفاده موقوفه به قابل استفاده
اشیایى مانند ظروف قدیمى که فعلا استعمال آن معمول نیست وقف مسجد شده است، آیا مى توان این گونه ظروف را به جهت این که فعلا استعمال آن مرسوم نیست فروخت و با پول آن مشابه آن ظروف یا اشیاى دیگرى جهت مسجد خریدارى کرد؟
اگر فعلا قابل استفاده نیست، مى توان آن را تبدیل به ظروف مشابه کرد و اگر مسجد به ظروف نیاز ندارد در سایر حوایج مسجد مصرف گردد.
عدم امکان تغییر املاک وقفی بعد از تحقق وقف
آیا می توان املالی که وقف شده را به هر نحوی تغییر دارد؟
بعد از تحقّق وقف، املاك وقفى را نمى‌توان تغيير داد مگر اينكه ضرورتى ايجاب كند؛ مثلاً ملك موقوفه در آن شرايط هيچ فايده‌اى براى مصارف وقف نداشته باشد. بنابراین چنانچه در حال و آينده نياز به استفاده از آن مكان مطابق نيّت واقف نباشد (مثل آب‌انبار در زمان ما) مى‌توان براى ساير كارهاى عامّ المنفعه از آن استفاده كرد. و در صورتى كه امكان استفاده از آن مكان نباشد مى‌توانند آن را بفروشند و مكان ديگرى خريده و از آن براى كارهاى عام‌المنفعه استفاده كرد.
وقف قسمتی از ملک
آیا وقف کردن قسمتی از خانه یا باغ جایز است ؟
وقف مشاع جايز است، يعنى مى‌توان مثلًا، دو دانگ از خانه يا مزرعهاى را وقف كرد
تعویض فرش های وقفی
فرش هایى جهت مسجد خریدارى یا وقف شده و فعلا قابل استفاده هست ولى چون این فرشها با هم هماهنگ نیست و هرکدام شکل خاصّى دارد، آیا مى توان این گونه فرشها را فروخت و به جاى آنها فرشهاى هماهنگ و یکنواخت و زیباتر خریدارى کرد؟
در صورتى كه قابل استفاده نباشد، و يا ادامه استفاده از آن سبب شود كه در آينده نزديك قابل استفاده نباشد، و يا بر اثر يك دست نبودن منظره ناخوشايندى داشته باشد، تبديل آن به اجناس مشابه مورد نياز جايز است.
شرایط مال وقفی
مالی که وقف شده چه شرایطی باید داشته باشد؟
شرایط موقوفه عبارتند از 1- ملک واقف باشد 2- عين باشد 3 - معلوم و معين باشد 4- قابل انتفاع يا منفعت باشد.
تعویض زمین موقوفه با زمینی که نافع تر است
زمینى وقف بر اولاد ذکور است، آیا موقوفٌ علیهم مى توانند آن زمین موقوفه را با زمین دیگرى که ملکى است معاوضه نمایند چون که این زمین نافع تر و امکان استفاده و بهره بردارى از آن براى موقوفٌ علیهم بیشتر است؟
درفرض بالا تبدیل جایز نیست و اگر معامله کنند معامله باطل خواهد بود مگر در مواردى که موقوفه از انتفاع ساقط شود و به درد موقوفٌ علیهم نخورد و یا مایه اختلاف و نزاع شدید گردد وناچار شویم براى رفع اختلاف آن را تبدیل یا تقسیم کنیم.
فروش اجناس گران قیمت مسجد
فرش یا وسیله دیگرى از مسجد، که از ارزش بسیار بالایى برخوردار است، اگر مورد استفاده قرار گیرد، در مدّت بسیار کوتاهى ارزش آن به مقدار زیادى کاهش مى یابد، در صورتى که فروش آن به نفع مسجد باشد، آیا فروش آن جایز است؟
در فرض مسأله، فروش آن اشکالى ندارد، ولى اولویّت با اجناس مشابه است (مثلا فرش نو به جاى فرش کهنه).
خبر به وقف در وصیت نامه
اگر در وصیت نامه میت عبارتی باشد که از آن وقف در زمان حیات فهمیده شود آیا این وصیت به وقف است یا خبر از وقف؟
گاهى اوقات ميّت به اين صورت نوشته است كه «فلان زمين وقف شده است» اين تعبير خبر مىدهد كه آن زمين در زمان حيات او وقف شده مثل آنكه بگويد «فلان شخص از من طلب دارد» اينها غير از وصيّت است و از ثلث حساب نمىشوند.
