حکم جایگزینی پول مخمّس بعد از دو سال
اگر پول مخمّس خرج گردد و بعد از دو سال به همان مقدار پول به دست بیاید خمس به آن تعلّق میگیرد؟
آنچه در سررسید سال وسط باقی بوده است خمس ندارد ولی آنچه در سال دوم جبران شده، خمس دارد.
جبران سرمايه هزينه شده از سود آخر سال
اگر شخصی در ابتدای سال منافعی نداشته باشد و از سرمایه خرج کند، میتواند سرمایه هزینه شده را از سود آخر سال کسر کند؟
هرگاه در ابتداى سال منافعى نداشته باشد و از سرمايه خرج كند، امّا پيش از تمام شدن سال منفعتى ببرد، در اين صورت مىتواند آنچه را از سرمايه برداشته از منافع كم كند.
نحوه تخمیس اموال مقلدین توسط نمایندگان معظم له
نمایندگان معظم له چگونه باید اموال مقلدین را تخمیس کنند؟
ما در موردمحاسبه خمس، چهار چيز از اموال مقلدین را باوجود اینکه خمس به آنها تعلقگرفته استثناء میکنیم؛ زیرا اين کار سبب تشويق مردم بهحساب اموالشان میشود. آن چهار چيز عبارتاند از:1. خانه مسكونى: همچنين خانههای ييلاقى كه درخور شأن و مورداستفاده باشد، نيز همين حكم را دارد.2. وسيله نقليه شخصى: اگر وسيله نقليه براى استفاده شخصى و كار باهم باشد بايد به نسبتِ مقدارى كه براى كار است، خمس آن محاسبه شود.3. لوازم زندگى: اعم از وسایل درون منزل و حتى تلفن همراه مشروط به اينكه وسيله كسب نباشد و اگر استفاده تلفن همراه، مشترک استفاده میشود به همان ترتيب كه در مورد وسيله نقليه بيان شد عمل میشود.4. زیورآلات بانوان: تا حدّى كه متعارف است و شأن او اقتضا میکند.ضمناً به مراجعهکنندگان متذكّر شويد تمامی موارد مذکور خمس دارد، زیرا از ابتدا پول آنها مخمّس نبوده است، امّا از باب ارفاق به آنها میبخشیم.
جبران سرمايه تلفشده از منافع کسب
اگر شخصی مقداری از سرمایه را به سبب کسبوکار از دست بدهد، میتواند آن مقدار را از منافع جبران کند؟
اگر چيزى از سرمایه به خاطر کسبوکار از بين برود بهطوریکه جزء ضرر معامله حساب شود، مىتواند مقدار آن را از منافع بردارد، ولى اگر بهواسطه حوادث ديگرى از بين برود (مانند سرقت و امثال آن) نمیتواند آن را از منافع كم كند، مگر اينكه با سرمايه باقيمانده نتواند كسبى كه سزاوار شأن اوست انجام دهد.
کسر مخارج کسب
آیا برای محاسبه خمس میتوان مخارج کسب را از درآمد کسر کرد؟
مخارجى را كه براى به دست آوردن فايده میکند، مانند خرج باربرى و دلالى و غير آن جزء مخارج كسب حساب میشود.
جبران غير مال سرمایهای تلفشده از منافع
اگر مالی که سرمایه نیست از بین برود، میتوان آن را از منافع جبران کرد؟
هرگاه غير از سرمايه چيز ديگرى از اموال او به خاطر شكستن و سوختن و سرقت و غير آن از بين برود اگر در همان سال به آن احتياج دارد مىتواند آن را از منافع همان سال تهيّه كند.
چگونگی محاسبه خمس حج حقوقبگیری که سال خمسی ندارد
خمس مخارج و هزینههای حج و عمره حقوقبگیرانی که سال خمسی ندارند چگونه محاسبه میشود؟
اگر زمان اولین دریافت حقوق را به یاد دارد، سال خمسی بر اساس زمان دریافت اولین حقوق، روشن میشود و اگر بر مبالغی که هزینه شده است سال خمسی بگذرد به اصل و سود آن خمس تعلق میگیرد. اگر زمان دریافت اولین حقوق را به یاد ندارد و از درآمد یازده ماه منتهی به ثبتنام، هزینه کرده است (دوازده ماه تمام از زمان دریافت حقوق نگذشته باشد) به اصل و سود آن خمس تعلق نمیگیرد و اگر از ذخیره قبل از آن بوده باشد، اصل و سود آن خمس دارد.
جایگزینی منافع بهجای هدیه
شخصی در احکام خمس هدیه به مرجعی رجوع کرده که قائل به خمس هدیه نیست، حال اگر شخص بخواهد برای خود موبایل بخرد؛ آیا میتواند فعلاً از پول هدیهای که به او دادند موبایل بخرد و یک ماه بعد، از پولی که کارکرده و مقدار آن بهاندازهی قیمت همان گوشی است را جایگزین پول هدیه کند؟
در فرض سؤال میتوانید از درآمد همان سال جایگزین نمایید.
عدم کسر قرضهای غیرضروری از منافع
اگر شخصی برای امری غیرضروری مانند خرید ملکی که به آن احتیاجی ندارد قرض نماید، آیا میتواند آن را از منافع سال کم کند؟
اگر خمس را با حاكم شرع يا وكيل او دستگردان كند و بخواهد در سال بعد بپردازد نمىتواند از منافع آن سال كسر كند، مثلاً اگر دو هزار تومان خمس بدهكار است و از منافع سال بعد بيست هزار تومان بيشتر از مخارجش دارد بايد خمس بيست هزار تومان را بدهد و دوهزارتومانی كه از باب خمس بدهكار است از بقيّه بپردازد.
جواز تخمیس قسمتی از اموال برای کسی که عازم حج است
کسى که سال خمسی ندارد، میتواند فقط مقدارى از اموال را مخمّس کند و به حج برود؟
این کار جایز است؛ ولى اگر میخواهد از حج خود بهطور کامل نتیجه بگیرد تمام اموال خود را پاک کند؛ بنابراین چنانچه پول قربانى و احرام آنها از پول مخمّس باشد حج صحیح است و إلاّ اشکال دارد و درهرحال گناه کرده است.
خمس قرضهایی که بهصورت اقساط میپردازد
آیا شخص میتواند قرضهای اقساطی خود را از منافع همان سال یا سال بعد کسر نماید؟
قرضهایى که بر ذمّه انسان آمده خواه براى هزینه زندگى باشد یا خسارت و غرامت و یا غیر اینها، میتواند از درآمد سال آنها را ادا کند، ولى قرضهایى را که به اقساط میپردازد فقط قسطهایی را که در آن سال باید بپردازد جزء مخارج آن سال محسوب میشود.
