هرگاه در آخر وقت نماز پاك شود بايد غسل كند و نماز را بخواند، حتّى اگر به اندازه يك ركعت نماز وقت داشته باشد احتياط واجب خواندن نماز است و در صورت نخواندن، قضاى آن را به جاآورد.
هرگاه در آخر وقت پاك شود، امّا وقت براى غسل ندارد و فقط مى تواند تيمّم كند و يك ركعت نماز را در وقت و بقيّه را در خارج وقت به جا آورد نماز بر او واجب نيست، ولى اگر گذشته از تنگى وقت تكليفش تيمّم است، مثل اين كه آب براى او ضرر دارد بايد تيمّم كند و نماز را به جا آورد.
كسى كه به‌اندازه‌یک‌رکعت نماز وقت دارد بايد تمام نماز را به نيّت ادا بخواند، بنابراین اگر به‌اندازه پنج ركعت تا مغرب وقت داشته باشد نماز ظهر و عصر را به نيّت ادا بخواند و به همين ترتيب ساير نمازها.
تأخير انداختن نماز تا اين حد حرام است.
اگر حتّى یک‌رکعت آن در وقت واقع شود، ادا است.
امام بلافاصله باید بلند شود و نماز خود را ادامه دهد و اگر منافیاتى بجا آورده، نماز را از سر بگیرد و مأمومین اگر نمی‌دانستند نیز حکمشان همین است و اگر می‌دانسته‌اند و تشهّد و سلام خوانده‌اند، نمازشان باطل است.
كسى كه در غیر ركعت اول به امام اقتدا کرده و از امام عقب مانده، وقتى امام تشهّد را مى خواند احتياط واجب آن است كه زانوها را از زمين بلند كند و انگشتان دست و سينه پا را بر زمين بگذارد و بنابراحتیاط مستحب همراه او تشهّد بخواند، يا ذكر بگويد و اگر در تشهّد آخر است بنابر احتیاط واجب صبر كند تا امام سلام نماز را بگويد و بعد برخيزد و ادامه دهد.
نماز مستحبي را می‌توان نشسته خواند و به فتواي اخير ما لازم نيست هر دو رکعت را یک‌رکعت حساب کند، بلکه می‌تواند به همان اندازه اصلي بخواند. مثلاً هشت رکعت نماز نافله ظهر ايستاده را به‌صورت هشت رکعت نشسته بخواند.
اگر پيش از سلام نماز يادش بيايد كه یک‌رکعت يا بيشتر از آخر نماز را نخوانده، بايد آن را به‌جا آورد و نمازش صحيح است، ولى اگر بعد از سلام متوجّه شود چنانچه كارى كه نماز را عمداً و سهواً باطل مىكند (مانند پشت به قبله كردن) انجام داده نماز باطل است و اگر انجام نداده بايد بلافاصله ركعتهاى فراموش‌شده را به‌جا آورد و نمازش صحيح است و احتياط واجب آن است كه سجده سهو براى سلام بىجا انجام دهد.
باطل نیست ولی در نماز واجب خواندن دو سوره در یک‌رکعت مکروه است، هم‌چنین اگر یک سوره را تکرار کند مکروه است.
بنا را بر چهار گذاشته و نماز را تمام کند و یک‌رکعت نماز احتیاط ایستاده بخواند و بعد دو سجده سهو انجام دهد و بعد هم بنا بر احتیاط نماز را اعاده نماید.
