جهت طواف کردن
طواف کننده چگونه و در چه جهتی باید طواف کند؟
واجب است طورى طواف كند كه خانه کعبه طرف دست چپ او باشد (برخلاف حركت عقربه ساعت) همانگونه كه معمول همه مسلمين است.
واجب است طورى طواف كند كه خانه کعبه طرف دست چپ او باشد (برخلاف حركت عقربه ساعت) همانگونه كه معمول همه مسلمين است.
واجب نيست صورت طواف كننده در حال طواف روبهجلو باشد؛ بلكه مىتواند به سمت چپ و راست خود نگاه كند و حتى صورت را برگرداند و به عقب نگاه كند.
هرگاه براثر شلوغى مطاف و ازدحام طواف کنندگان، مقدارى از طواف برخلاف متعارف انجام شد؛ مثل اینکه بدن طواف كننده در حال حركت به سمت كعبه واقع شد، يا پشت به كعبه قرار گرفت، يا مقدارى عقب عقب حركت كرد و طواف را ادامه دهد بايد مقدارى كه عقب عقب حركت كرده را از سر بگيرد و اگر نمىتواند برگردد، بدون قصد طواف همراه جمعیت دور مىزند تا به محل موردنظر برسد و ازآنجا نيّت كند و ادامه دهد.
واجب است «حجر اسماعيل» را داخل در طواف كند، يعنى از بيرون حجر اسماعيل كعبه را دور بزند. بنابراين، اگر سهواً يا از روى جهل از داخل «حجر اسماعيل» طواف كند بايد آن دور را ناديده گرفته و از حجرالأسود اعاده نمايد (ولى نظر به اینکه به عقب برگشتن در اینگونه موارد با ازدحام جمعیت مشكل است، بهتر اين است كه همراه طواف کنندگان آن دور را بدون نيّت ادامه دهد تا به حجرالأسود برسد، سپس نيّت مىكند و آن دور را ادامه مىدهد).
اگر كسى در بعضى از دورها از روى ديوار حجر اسماعيل طواف كند، كافى است همان مقدار را اعاده كند و اعاده تمام طواف لازم نيست (البتّه در شرايط كنونى عملاً هیچکس روى ديوار حجر نمىرود).
طواف بايد در خارج خانه كعبه باشد. بنابراين، طواف در داخل خانه کعبه جایز نيست.
احتياط آن است روى آن قسمت از كناره كعبه كه «شاذروان» نام دارد، طواف نكند؛ هرچند امروز شاذروآنطورى ساختهشده كه عملاً امكان طواف روى آن نيست.
دست گذاشتن بر ديوار خانه كعبه، يا بر ديوار حجر اسماعيل، يا دست گذاردن روى ديوار حجر اسماعيل، ضررى براى طواف ندارد.
مشهور ميان جمعى از فقها اين است كه بايد طواف در فاصله مقام ابراهيم و خانه كعبه باشد و از هر طرف بايد اين فاصله در نظر گرفته شود، بنابراين در طرف «حجر اسماعيل» محدوده طواف شش ذراع و نيم (كمتر از سه متر و نيم) خواهد بود، زيرا حجر اسماعيل (كه مجموعاً بيست ذراع است) از آن كم مىشود، ولى حق اين است كه طواف در تمام مسجدالحرام جايز مىباشد؛ هرچند در غير مواقع ازدحام رعايت احتياط مستحب است؛ يعنى اگر طواف كردن در فاصله مزبور مشكل نباشد، از آن حد خارج نشود.
طواف در طبقات بالا در حال ازدحام زياد و در مورد بیماران که اجازه طواف از پايين به آنها داده نمىشود، اشكالى ندارد؛ همچنين طواف در زير سقفها و رواقها مانعى ندارد؛ و گرفتن نايب لازم نيست.
طواف حدّ معينى ندارد و طواف در تمام مسجدالحرام جايز مىباشد، بهعلاوه برخورد از روى لباس بدون قصد خاص اشكال ندارد.
موالات عرفى در طواف شرط است؛ يعنى بايد هفت دور پیدرپی دور خانه خدا بگردد و كمتر از هفت دور كافى نيست؛ ولى در طواف مستحب موالات شرط نيست.