درصورتیکه فرزندان صغير دارد و اگر قيّم و سرپرست معيّن نكند حقّ آنها از بين مىرود يا خودشان ضايع مىشوند، بايد براى آنان قيّم امينى معيّن نمايد.
كسى را كه به او وصیت مىكنند بنابر احتياط واجب بايد مسلمان و بالغ و عاقل و مورد اعتماد باشد.
مانعی ندارد و هرگاه انسان باخبر شود كسى او را وصی خود كرده، چنانچه به اطّلاع وصیتکننده برساند كه حاضر به قبول وصیت نيست و او بتواند ديگرى را وصی خود كند وصیت اوّل باطل مىشود، ولى اگر پيش از مردن او باخبر نشود، يا باخبر شود امّا به او اطّلاع ندهد كه حاضر به قبول وصیت نيست، يا اطّلاع دهد و او دسترسى به شخص ديگرى نداشته باشد، احتياط واجب آن است كه به وصیت عمل كند، مگر اينكه مشقّت شديدى داشته باشد. (مؤسسات حقوقی نیز همین حکم را دارند)
هرگاه كسى چند وصى براى خود معيّن كند چنانچه اجازه داده است هرکدام بهتنهایی به وصیت او عمل كنند لازم نيست از يكديگر اجازه بگيرند؛ و اگر اجازه نداده است (خواه گفته باشد همه باهم عمل كنند يا نگفته باشد) بايد با نظر يكديگر به وصیت او عمل نمايند و اگر حاضر به همكارى نباشند، يا در تشخيص مصلحت اختلاف كنند، درصورتیکه تأخير، سبب تعطيل عمل به وصیت يا تأخير آن گردد بايد حاكم شرع ترتيبى دهد كه عمل به وصیت، زمين نماند.
ادعای هیچکدام قابلقبول نیست امّا اگر نسبت به یک نفر هر دو گروه توافق دارند وصی بودن او محرز است.
هرگاه انسان باخبر شود كسى او را وصی خود كرده، چنانچه به اطّلاع وصیتکننده برساند كه حاضر به قبول وصیت نيست و او بتواند ديگرى را وصی خود كند وصیت اوّل باطل مىشود، ولى اگر پيش از مردن او باخبر نشود، يا باخبر شود امّا به او اطّلاع ندهد كه حاضر به قبول وصیت نيست، يا اطّلاع دهد و او دسترسى به شخص ديگرى نداشته باشد، احتياط واجب آن است كه به وصیت عمل كند، مگر اينكه مشقّت شديدى داشته باشد.
قَيِّم: سرپرست، كسى كه بر اساس وصيت يا حكم حاكم شرع مسئول امور صغير يا مجنون يا بيمارى مىشود.
هرگاه كسى دو نفر را وصى قرار دهد كه مشتركاً كارها را انجام دهند، چنانچه يكى از آن دو بميرد يا ديوانه يا كافر شود حاكم شرع يك فرد ديگر را بهجای او معيّن مىكند و اگر هر دو چنين شوند حاكم شرع دو نفر ديگر را معيّن مىكند.
درصورتیکه مطمئن باشید حج را بهصورت صحیح انجام میدهد مطابق وصیت عمل کنید ولی مسئله امربهمعروف و نهی از منکر را با زبان خوب در مورد او ترک نکنید انشاء الله شاید همین مسئله سبب اصلاح وی شود.
وصیت چه با نوشتن باشد چه بهصورت شفاهى هر دو معتبر است و اگر ميّت تصريح به ثلث كرده بايد ثلث را براى او نگهدارند و اگر تصريح نكرده ورثه مىتوانند به ميل خود براى او ثلث يا كمتر از آن قرار دهند.
هرگاه ميّت براى كارهاى خود، شخص ديگرى غير از ولی را معيّن كند، مثلاً وصیت كند فلان شخص بر من نماز بخواند، واجب است به آن عمل شود امّا كسى كه ميّت، او را براى انجام اين كارها معيّن كرده واجب نيست اين وصیت را قبول كند، اگرچه قبول بهتر است و اگر قبول كرد بايد به آن عمل كند.
