جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در مورد مرده غیرمسلمان اين شرايط لازم نيست.

اگر جسد از بلاد اسلامى نباشد مانعى ندارد؛ و اگر مربوط به بلاد اسلامى است، ظاهر اين است كه جسد مسلمان است و احكام مسلمان بر او جارى می‌شود؛ و اگر از بلدى است كه هر دو گروه به‌طور وسيع در آن هستند، تشريح آن مانعى ندارد؛ و اگر ندانيم از كدام بلد است آن‌هم جايز است.

در مورد مرتد جايز است و در مورد ديگران تنها در صورت ضرورت و بر اساس شرایط تشریح مجاز خواهد بود.

نسبت به غیرمسلمان اشكالى ندارد و نسبت به مسلمين تنها در صورتِ ضرورتِ تشريح و تكميل اطّلاعات طبی جايز است؛ و بعداً بايد آن را دفن كرد.

در صورتى كه براى پيشرفت علم پزشكى جهت حفظ جان مسلمين ضرورتى داشته باشد جايز است، و احتیاط آن است که دکتر دیه را بپردازد البته می تواند با کسانی که تشریح برای آنها نفعی دارد، شرط کند که آنها بپردازند.

قطع عضوى از بدن یک انسان زنده و پيوند آن به انسان ديگر مانند آنچه در پيوند كليه معمول است كه یک كليه از دو كليه یک انسان زنده را برداشته و به كسى كه هر دو کلیه‌اش فاسد شده است پيوند می‌زنند در صورتى جايز است كه با رضايت صاحب آن باشد و جان او به خطر نيفتد و احتياط واجب آن است اگر پولى در برابر آن می‌گیرد، در مقابل اجازه اقدام به گرفتن عضو از او بگيرد نه خود عضو.

اهداء اعضاي افراد سالم، درصورتی‌که به خطر جاني يا نقص عضو مهمي منجر نشود مانعي ندارد.

اگر با اجازه خود او باشد و خطرى وى را تهديد نكند، جايز است و ديه ندارد.

اهداى كليه براى غير بالغ جايز نيست، چون ولى در این‌گونه موارد ولايت ندارد.

تنها اعضايى را می‌توان با رضايت صاحب آن جدا كرد كه فقدان آن (مانند كليه) جان صاحبش را به خطر نيندازد و براى نجات جان ديگرى مورداستفاده قرار بگيرد.

اگر عارضه مثلاً در حدّ از دست دادن یک كليه يا مانند آن باشد واجب نيست كسى براى نجات جان ديگرى اين كار را انجام دهد، امّا اگر عارضه، خفيف و قابل‌تحمل باشد، وجوب نجات جان ديگرى با رضايت صاحب عضو بعيد نيست؛ و درصورتی‌که با اطّلاع و رضايت صاحب عضو باشد و احتمال عارضه ضعيف بوده، امّا تصادفاً گرفتار آن شود، پزشك مسئول نیست; مانند برداشتن یک كليه، كه معمولاً خالى از خطر است، ولى گاه ممكن است عارضه‌ای پيش آيد.

۱. نه‌تنها اشكالى ندارد، بلكه راجح و خوب است و گاه ممكن است واجب شود.۲. جايز است.