نماز قضا را بايد به همان شكلى كه قضا شده بهجا آورد. اگر شكسته قضا شده، شكسته و اگر بهصورت تمام قضا شده تمام بجا آورند. اگر نماز ظهر و عصر بوده آهسته و اگر صبح و مغرب و عشا بوده مردان بلند بخوانند.
لازم است بهتدریج و با برنامهریزی، بهگونهای که دچار مشقت نشود نمازهای گذشته را قضا کند و وصیت کند که اگر تا پایان عمر چیزی باقی ماند از ثلث اموالش نماز استیجاری بگیرند.
در فرض سؤال چنین شخصی یک نماز دورکعتی به نیت نماز صبح خوانده و یک نماز سه رکعتی به نیت نماز مغرب میخواند و يك نماز چهار ركعتى به نيّت ما فى الذّمّه يعنى قضايى كه بر عهده اوست میخواند و در بلند خواندن و آهسته خواندن حمد و سوره مخيّر است.
هر كس نماز واجب را در وقت آن ترك كند بايد قضاى آن را بهجا آورد، هرچند در تماموقت نماز خواب بوده، يا بهواسطه بيمارى، يا مستى، نماز را نخوانده باشد (البته اگر از روی عمد نماز را ترک نماید گنهکار است و باید توبه نماید)، امّا كسى كه در تماموقت بیهوش بوده، قضا بر او واجب نيست، همچنين كافرى كه مسلمان شده و زنى كه در حال حيض يا نفاس بوده.
خواندن نماز قضا واجب بر همه واجب است، به جر موارد زیر:الف: شخصی كه در تماموقت بهصورت غیرعمدی بیهوش بوده است.ب: نمازهای دوران قبل از ایمان آوردن فرد كافرى كه مسلمان شده است.ج: زنى كه در حال حيض يا نفاس بوده است.د: شخصی که مجنون و دیوانه است، اگر اوقات نماز را درک نمیکرده است و عقل کافی نداشته است.
كسى كه نماز قضا بر عهده دارد بايد در خواندن آن كوتاهى نكند، ولى واجب نيست آن را فوراً بهجا آورد، مگر آنكه يك يا دونماز قبل از آن قضا شده باشد كه احتياط واجب اين است كه پيش از نماز همان روز آن را قضا كند.
خواندن نماز قضا محدود به زمان خاصی نيست و در هر ساعتى از شبانهروز مىتوان آن را بهجا آورد، مگر آنكه يك يا دونماز قبل از آن قضا شده باشد كه احتياط واجب اين است كه پيش از نماز همان روز آن را قضا كند.
احتیاط واجب آن است که آن را قضا کند و در این مواقع میتواند نماز را به نیت ما فی الذمه بخوانند.
معمولاً خواب اختیاری است و جنون اختیاری نیست، اما اغماء نه جنون است و نه خواب، روایات متعددی داریم که روزه از آنها ساقط است اما اگر نیمی از روز باشد و قبل از آن نیت کرده باشد احتیاط آن است که قضا کنند اما اگر تمامروز باشد از او ساقط است و اگر تماموقت نماز را بیهوش باشد نماز او نیز قضا ندارد.
لازم نیست نماز و روزههای گذشته را قضا نمایند.
رعايت ترتيب در قضاى نمازها لازم نيست؛ مگر نسبت به نماز ظهر و عصر از يك روز و همچنين مغرب و عشاى مربوط به يك روز، بنابراين در مورد قضای نمازهایی که مربوط به یک روز نیستند، میتوانید ابتدا تمام نمازهاى صبح را قضا كنيد، سپس نمازهاى ظهر، سپس نمازهاى عصر و پسازآن نمازهاى مغرب و سپس نمازهاى عشاء.
احتياط مستحب آن است كه قضاى آن را بهجا آورد.
