عدم ضرورت ساخت مناره و گلدسته برای مسجد
آیا ساخت مناره و گلدسته برای مسجد ضروری است؟
ضروری نیست ولی اگر باعث شکوه مسجد شود کار خوبی است.
ضروری نیست ولی اگر باعث شکوه مسجد شود کار خوبی است.
ملحق كردن چيزى از مسجد به كوچه و خیابآنجايز نيست و چنانچه برخلاف اين حكم شرعى ملحق كنند بايد قيمت زمين الحاقى به نرخ روز گرفته و صرف توسعه و نیازهای مسجد شود.
احتیاط آن است که از متولی اجازه بگیرند ولى اگر متولی نسبت به مصالح مسجد مخالفت یا بیاعتنایی کند از حاکم شرع اجازه بگیرند، ولی اگر برخلاف آن کارى انجامشده، ضررى به نمازخواندن در مسجد و حتّى ساختمانهای جدید نمیرساند.
هرگونه تغيير، تبديل، بازسازي و نوسازي در مسجد، در حياط و شبستان يا غيره که به نفع نمازگزاران باشد مانعي ندارد ولي احکام مسجد تغيير نمیکند. امّا سرويس بهداشتي را نمیتوآنجابجا کرد و بهجايي که جزو مسجد است انتقال داد. نکته: گاه بعضي از قسمتهای مسجد متعلّق به آن و موقوفه مسجد است، ولي جزء مسجد نيست؛ مانند حياط بعضي مساجد که در آن نماز برپا نمیشود (مانند مناطق پرباران شمال) يا آشپزخانه که متعلّق به مسجد است ولي جزء مسجد نيست و میتوان در صورت لزوم در آن خانه عالم و يا خادم يا سرويس بهداشتي احداث کرد، ولي حياط بعضي مساجد که در فصول مناسب در آن نماز برپا میشود (مانند مناطق گرمسير) جزء مسجد است و احکام آن را دارد.
رضایت آنها شرط نیست ولى نباید ایجاد مزاحمت براى آنها بشود مثلاً بلندگوى مسجد یا پارک ماشینها در اطراف مسجد نباید مزاحم همسایهها باشد.
باید معادل قیمت آن را به موقوفه برگردانند.
چنانچه خاک پاکروی آن بريزند تا آلودگي سرايت نکند اشکال ندارد.
اجاره دادن مساجد تحت هيچ عنوآنجايز نيست؛ توضیح آنکه گاهى قسمتى از مسجد را تبديل به منبع درآمدى براى مسجد میکنند؛ مثلاً زيرزمين آن را به آشپزخانه تبديل میکنند و كرايه میدهند يا در بازسازى مسجد چند مغازه درست میکنند كه درآمد آنها را صرف مسجد میکنند، اینها هیچکدام ازنظر شرعى جايز نيست، نه مسجد را میتوان اجاره داد و نه میتوان از آن مغازهای جدا كرد و نه زيرزمين آن را میتوان بهعنوان آشپزخانه و... كرايه داد چون زمين مسجد هر چه پايين هم برود بازهم جزء مسجد است و احكام مسجد را دارد.البته اگر اين تغييرات را بدون اجازه انجام دادند ما نمیگوییم آن را تخريب كنند ولى بايد از خود آن براى مسجد استفاده شود نه از درآمد آن. مثلاً اگر مغازه ایست، درب بيرونى آن را مسدود كنند و درى از داخل براى آن باز كنند تا بهعنوان اتاقى براى مسجد مورداستفاده قرار گيرد، در ضمن باید توجه داشت که اگر از اول نیت ساخت مغازه و مانند آن را داشته باشند، این کار مانعی ندارد.
بردن خاک و ریگ از مسجد بهجاى دیگر جایز نیست و باید در همان مسجد یا مساجد دیگر مصرف شود یا فروخته شود، اما اگر مساجد نیاز نداشته و قابلفروش هم نیست دور ریختن آن اشکالی ندارد.
در صورتی میتوان قبرستان را تبدیل به مسجد کرد که در حال حاضر بههیچوجه اجازه دفن در آنجا ندهند و ساختن مسجد موجب نبش قبر، مخصوصاً قبور علما نشود؛ ولی نمازخواندن در آن مسجد بههرحال جایز است.