مأموم فقط در دو حالت می‌تواند به نماز جماعت ملحق شود: 1 در حالتی که امام در قیام قبل از رکوع است. 2 در حالتی که امام در رکوع است، به او اقتدا كند و به ركوع رود و به ركوع امام برسد. خواه امام جماعت ذكر ركوع را گفته باشد يا نه و همین ركعت اول او حساب می‌شود.
اگر امام ايستاده باشد و مأموم نداند در كدام ركعت است می‌تواند اقتدا كند و حمد و سوره را به‌قصد قربت بخواند و نمازش صحيح است، خواه معلوم شود امام در ركعت سوم و چهارم بوده، يا در ركعت اوّل و دوم، به‌شرط اينكه نماز ظهر و عصر باشد كه حمد و سوره را امام آهسته مىخواند.
نماز او فرادا می‌شود و باید به‌صورت فرادا تمام کند و اگر بعد از نماز بفهمد قضا ندارد.
اگر در رکعت دوم اقتدا کند قنوت و تشهد را با امام می‌خواند. (بنا پراحتیاط واجب در تشهد، نیمه‌خیز بنشيند) بعد از تشهد امام برخيزد و حمد و سوره بخواند و اگر براي سوره وقت ندارد، حمد را تمام کند و خود را به رکوع امام برساند. در رکعت دوم نماز خودش (رکعت سوم امام) بعد از دو سجده بنشيند و تشهد را بخواند و برخيزد و خود را به امام برساند. اگر براي سه بار تسبيحات، وقت ندارد یک‌بار بگويد و خود را به رکوع امام برساند. در رکعت آخر امام، احتیاطاً نیمه‌خیز بنشیند (بنا پراحتیاط مستحب تشهد را بخواند ولی سلام ندهد) و صبر کند تا امام سلام دهد و بعدازآن، نماز را به‌صورت فرادا ادامه می‌دهد.
درصورتی‌که فاصله صف مردان از جلو با صف زنان کمتر از 5 متر باشد نماز آنان باطل است مگر درجاهایی که ازدحام زیاد است مانند حرم پیامبر صلوات‌الله‌علیه و حرم امام رضا علیه‌السلام و مصلاهای نماز جمعه و مانند آن.
این کار اشکالی ندارد ولی درصورتی‌که نماز جماعت برپا شود و آن شخص قبل از رکوع رکعت اول نیاید حق او ساقط می‌شود.
مانند بیماری یا کاری که اگر به آن نرسد خسارت قابل‌ملاحظه‌ای وارد می‌شود
هرگاه مأموم به‌واسطه عذرى بعد از حمد و سوره امام از او جدا شد و نيّت فرادا كرد لازم نيست حمد و سوره را بخواند، ولى اگر پيش از تمام شدن حمد و سوره نيّت فرادا كند بايد آن مقدار را كه امام نخوانده بخواند.
بدون عذر نمىتوان از جماعت جدا شد و نيّت فرادا كرد، خواه از اوّل تصميم بر اين كار داشته باشد، يا در اثناء نماز.
