پرداخت خمس اموال صغیر توسط ولی جایز نیست و باید خودش کبیر شود و چنانچه تا زمان بلوغ موجود بوده و حداقل يک سال از تمليک آن گذشته و مورد استفاده قرار نگرفته باشد، بنابر احتياط واجب بايد زماني که به بلوغ شرعي رسيد خمس آن را بپردازد.
حقوقی که از طرف بنیاد شهید به خانواده شهدا و یا جانبازان پرداخت می شود، هبه است و بنابر احتیاط واجب سر سال، خمس باقى‌مانده آن را بدهند.
مستمری کمیته امداد، هبه محسوب می گردد و چنانچه هدیه تا پایان سال خمسی مورد استفاده قرار نگیرد، و سال خمسی بر آن بگذرد، بنابر احتیاط واجب خمس دارد.
اگر در ظرف هاى متعدّدى كه در يك جا دفن شده مالى پيدا كند كه قيمت آن روى هم رفته به حدّ نصاب برسد، بايد خمس آن را داد، ولى اگر گنج هاى متعدّدى در جاهاى مختلف پيدا كند هر كدام از آنها كه قيمتش به حدّ نصاب برسد خمس دارد و لازم نيست آنها را روى هم حساب كند.
هرگاه براى استخراج گنج، مخارجى كرده، مقدار آن را كم مىكند و خمس بقيّه را مىدهد.
در صورتی که دولت پول را به عنوان جایزه بدهد خمس آن مانند سایر درآمدها است و اگر بخشی از گنج را بدهد طبق خمس گنج محاسبه می شود.
هرگاه كسى حيوانى را بخرد و در شكم آن مالى پيدا شود، چنانچه احتمال دهد مال فروشنده است بنابر احتياط واجب بايد به او خبر دهد و اگر معلوم شود مال او نيست بايد به ترتيب از صاحبان قبلى سؤال كند، چنانچه معلوم شود مال هيچ يك از آنان نيست مال خود او مىشود و احتياط مستحب آن است كه خمس آن را شبيه خمس معدن بدهد خواه به اندازه نصاب باشد يا نه.
اگر به عنوان پیش خرید به حساب ریخته شود و برای استفاده شخصی (نه کسب درآمد) ثبت نام نموده اید و به آن نیاز دارید، مبلغ واریز شده مشمول خمس نیست. ولى چنانچه به صورت ودیعه باشد خمس دارد.
البتّه به عنوان اوّلى گنج ها با شرایطى متعلّق به صاحبان زمین، و در اراضى مباح، متعلق به یابنده آن است; ولى هرگاه حکومت اسلامى به خاطر مصالحى که در عناوین ثانویّه مى گنجد لازم ببیند که گنج در اختیار بیت المال اسلام قرار گیرد، باید مطابق آن عمل شود.
اگر دو يا چند نفر گنجى پيدا كنند همه در آن شريكند و طبق قراردادى كه دارند عمل مىكنند و سهم هر يك به حدّ نصاب برسد خمس دارد.
آنهايى كه داراى اهميّت است بايد با اجازه حكومت در آن تصرّف نمود و آنهايى كه جزئى است تعلّق به صاحب ملك دارد.
سرمایه خمس دارد، مگر سرمایه ای که اگر خمس آن را هر چند به صورت تدریجی بدهد با بقیّه آن، زندگی او در حدّ آبرو و شؤونش اداره نمی شود. بنابراین، اگر با پرداخت خمس آن، لطمه اى به كار او نمى خورد، بايد خمس آن را بدهد، خواه سرمايه تجارت باشد يا زمين و آب و ملك براى زراعت، يا ابزار كار.
