اختیار دارند که یکرکعت ایستاده یا دو رکعت نشسته بخوانند.
شکهای هشتگانهای كه نماز را باطل میکند به شرح زير است:1 شك در رکعتهای نماز دورکعتی مانند نماز صبح و نماز مسافر، ولى شك در نمازهاى مستحب دورکعتی نماز را باطل نمیکند.2 شك در رکعتهای نماز سه ركعتى (مغرب).3 شك در نماز چهار ركعتى هرگاه یکطرف شك، يك باشد، مثل اينكه شك كند یکرکعت خوانده يا سه ركعت.4 شك در نمازهاى چهار ركعتى پيش از تمام شدن سجده دوم درحالیکه یکطرف شك دو باشد (مانند شك دو و سه قبل از اتمام دو سجده).5 شك بين دو و پنج يا بيشتر از پنج.6 شك بين سه و شش يا بيشتر (البتّه اين شکها كمتر اتّفاق میافتد ولى درعینحال بايد حكم آن روشن شود).7 شك بين چهار و شش يا بيشتر، ولى در اينجا احتياط واجب آن است كه مانند شك چهار و پنج عمل كند، يعنى بنا را بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند و بعد از نماز دو سجده سهو بهجا آورد و سپس نماز را دوباره بخواند.8 شك در عدد رکعتهای نماز كه اصلاً نداند چند ركعت خوانده است.
گاهى ممکن است نمازگزار در انجام بعضى از کارهاى نماز شک کند، مثلاً نمیداند تشهّد را خوانده است یا نه یا نمیداند یک سجده بجا آورده است یا دو سجده.و گاهى در تعداد رکعاتى که خوانده است شک میکند، مثلاً نمیداند اکنون مشغول رکعت سوم است یا چهارم.به خاطر همین شكيّات نماز 23 قسم است:* شکهایی كه نماز را باطل میکند و آن 8 قسم است.* شکهایی كه نبايد به آن اعتنا كرد و آن 6 قسم است.* شکهای صحيح و آن 9 قسم است.
در اموری که حکم شک و گمان یکی است طبق حکم عمل میشود اما در موارد دیگر تابع آخرین حالت است.
میتواند جهت جلوگیری از شک در رکعات از مهرهای رکعتشمار استفاده نماید.
در فرض سؤال اگر در یادگیری مسئله کوتاهی نکرده است نماز صحیح است اما از این به بعد رعایت نماید.
شکهایی كه نبايد به آنها اعتنا كرد به شرح زير است:1 شک بعد از محل2 شک بعد از سلام3 شک بعد از وقت4 شک کثیرالشک5 شک در امام و مأموم6 شک در نماز مستحبی
گمان در افعال و اجزاء، حکم شک را دارد.
شك در عدد رکعتهای نمازهاى چهار ركعتى در نُه صورت صحيح است و منظور این است که باید اعتنا نمایند:* شك میان دو و سه بعد از سر برداشتن از سجده دوم* شك میان سه و چهار* شك میان دو و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم* شك میان دو و سه و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم* شك میان چهار و پنج بعد از سر برداشتن از سجده دوم* شك میان چهار و پنج در حال ايستاده* شك بين سه و پنج در حال ايستاده* شك بين سه و چهار و پنج در حال ايستاده* شك میان پنج و شش در حال ايستاده
تفحص لازم نیست، باید موردشک را ذکر کنید تا حکم دقیق آن بیان شود بهطورکلی اگر یقین کنید رکعت یا رکنی کم یا زیاد شده نماز باطل است.
اگر بعد از تمام شدن نماز شک وی تبدیل به گمان شده است باید مطابق شک عمل کند.
در مواردی که یقین به صحت عمل خود داشته و درواقع باطل بوده چنانچه قاصر باشد عمل او صحیح است البته در غیر از ارکان و طهارت (وضو، غسل و تیمم) و الا باید نماز را اعاده نماید.
