جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در فرض سؤال، اشکالی ندارد.

هرگاه شوهر مخارج همسرش را نمى‏پردازد، ولى زن می‌تواند از طريق حاكم شرع يا غير او حقّ خود را بگيرد، چنين زنى نمى‏تواند از زكات استفاده كند.

همان‌گونه كه در تفسير نمونه، جلد 8 ذيل آيه 60 سوره توبه نوشته‌ایم «مؤلفة القلوب» تمام كسانى هستند كه به خاطر ايجاد الفت و محبت آنان به اسلام و مسلمين زكات داده می‌شود و در صدر اسلام نمونه روشن آن در داستان جنگ حنين ظاهر شد و در تواريخ اسلامى نوشته‌شده است و به‌طورکلی كمك به تمام كسانى كه به نحوى به اسلام كمك می‌کنند و تمايل به مسلمانان دارند هرچند مسلمان نيستند در عنوان «مؤلفة القلوب» باقی است.

جایز نیست.

صنعتگر يا كارگرى كه درآمد او از مخارج سالش كمتر است می‌تواند كسرى مخارجش را از زكات بگيرد و لازم نيست ابزار كار يا سرمايه و ملك خود را به مصرف مخارج برساند.

اگر به گمان اين‏كه كسى فقير است زكات به او دهد بعد بفهمد فقير نبوده، يا از روى ندانستن مسئله به كسى كه فقير نيست زكات بدهد، چنانچه چيزى را كه به او داده باقى باشد می‌تواند پس بگيرد و به مستحق بدهد و اگر از بين رفته‏ هرگاه كسى كه آن چيز را گرفته مى‏دانسته يا احتمال مى‏داده كه زكات است بايد عوض آن را بدهد و او نيز به مستحق برساند، ولى اگر به غير عنوان زكات داده نمى‏تواند چيزى از او بگيرد و درهرحال چنانچه در تشخيص مستحق كوتاهى نكرده باشد لازم نيست دوباره از مال خود بپردازد.

اگر خمس و ساير وجوهات كفايت مخارج سادات را نكند و ناچار به گرفتن زكات باشند، مى‏توانند از غير سيّد زكات بگيرند، امّا احتياط واجب آن است كه فقط به مقدار مخارج روزانه بگيرند.

درصورتی‌که حکومت اسلامی توانایی داشته باشد باید از محل زکات (اگر در اختیار دارد) دیون مدیونین را بپردازد و کافى است که آن‌ها ظاهر الصّلاح باشند.

صدقه مستحبی را می‌توان به فرزندان داد و احتیاط آن است که نذر را به واجب النفقه ندهند.

در فرض سؤال، اشکالی ندارد.

احتیاط واجب آن است که تکرار کنید.

مستحقّين زكات بايد شرايط زير را داشته باشند: اوّل، ايمان به خدا و پيغمبر اكرم صلی‌الله عليه و آله و ائمه دوازده‏گانه علیهم‌السلام، به اطفال يا ديوانگانى كه از مسلمانان شيعه فقير باشند مى‏توان زكات داد، منتهى بايد زكات را به دست ولى آن‌ها بدهند، خواه به نيت تمليك به طفل يا ديوانه باشد يا به‌قصد مصرف كردن درباره آن‌ها و اگر به ولى دسترسى ندارد می‌تواند خودش يا به‌وسیله يك نفر امين زكات را براى احتياجات آن‌ها صرف كند.دوم، در دادن زكات به فقیر عدالت و عدم ارتكاب گناهان كبيره شرط نيست، ولی نبايد زکات مايه كمك به گناه شود، بنابراين زكات را به كسى كه آن را در معصيت صرف مى‏كند نمى‏توان داد و احتياط واجب آن است به‏ شراب‌خوار نيز زكات ندهند. سوم، واجب‏ النفقه نبودن مستحقین زکات، يعنى زكات را نمى‏توان به فرزند و همسر و پدر و مادر داد، ولى اگر آن‌ها بدهكار باشند و نتوانند بدهى خود را بپردازند زكات را به مقدار ادای دين مى‏توان به آن‌ها داد. چهارم، زكات گيرنده از سادات نباشد، مگر اين‏كه زكات دهنده هم از سادات باشد.