حکم قصاص در مورد پدری که فرزند خود را به قتل رسانده است
به فرض اینکه پدری به عمد و عدوان و با سلامت کامل فرزند خود را بکشد چه حکمی دارد؟
قصاص نمی شود ولی باید دیه بپردازد اما باید توجه داشت که هیچ پدری معمولاً در حال سلامت فرزند خود را نمی کشد.
قصاص نمی شود ولی باید دیه بپردازد اما باید توجه داشت که هیچ پدری معمولاً در حال سلامت فرزند خود را نمی کشد.
مدرک عمده بر تفاوت بین پدر و مادر در این حکم، روایات فراوانى است که در این زمینه وارد شده است. بسیارى از این روایات کلمه «رجل» یا کلمه «اب» دارد. جالب این که تنها در سوال راوى نیست، تا بگوییم راوى سوال از محلّ ابتلاى خود کرده، بلکه در کلام امام(علیه السلام) نیز وجود دارد، که خود دلیلى بر تفاوت مى باشد. و به یقین حمل «رجل» یا «اب» بر مفهوم اعمّ، به حسب متفاهم عرب امکان ندارد، و تعبیر به «والد» نیز ظهور در همین معنا دارد، و حمل بر مفهوم اعمّ بسیار مشکل است، و با موازین فقهى نمى سازد. به علاوه، مساله تقریباً اجماعى است و مخالفت با آن، با این همه اقوال و روایات، با ذوق فقه سازگار نمى باشد. و تمسّک به قاعده «درء» در این جا بسیار مشکل است; زیرا عمومیّت قانون قصاص از آیات و روایات عدیده استفاده مى شود، و استثناء کردن از آن، دلیل محکمى مى خواهد که در مورد مادر وجود ندارد. ضمناً این تفاوت، فلسفه نسبتاً روشنى هم دارد که شاید بر خوانندگان عزیز که اهل تحقیق هستند، پوشیده نباشد. خوب بود فکرى براى گرفتن این امتیاز از پدر مى کردید; نه این که این امتیاز را به مادر بدهید!!
هرگاه نطفه مرد را در رحم همسرش وارد كنند (خواه با استفاده از مقدّمات حلال يا حرام) فرزندى كه از او متولّد میشود حلالزاده است و متعلّق به آن مرد و زن است و تمام احكام فرزند را دارد (مانند ارث و نفقه و غير آن).
اين كار جايز نيست و اگر فرزندى متولّد شود در بسيارى از احكام تابع صاحبان نطفه است; ولى از آنها ارث نمیبرد.
اين فرزند متعلّق به صاحبان نطفه و تخمک و با آنها محرم است و از آنها ارث میبرد؛ و در مورد مادر جانشين، بهمنزله فرزند رضاعى او است و به او محرم است، بلكه در بعضى جهات نسبت به آن اولويت دارد; چراکه تمام گوشت و استخوان او از وى روييده است. بنابراين حرام است كه بعداً با آن زن و فرزندان او ازدواج كند، امّا ارث نمیبرد.
فقط نسبت به او محرم است و در فرض سؤال طفل تعلّق به شوهر آن زن ندارد تا مسئله لعان پيش آيد.
اين كار مجاز نبوده است; ولى چنانچه نمیدانستند فرزند مزبور حلالزاده است و احكام محرمیت را دارد و از مادرش ارث میبرد، ولى از پدر ارث نمیبرد.
نسبت به صاحب آن نطفه و آن زن ولد شبهه است؛ و به شوهر آن زن نيز محرم است.
این نذر صحیح نیست چون در نذر، رجحان عمل شرط است و این عمل با توجّه به اینکه بهانهای به دست دشمنان اسلام براى زیر سؤال بردن کل مسائل سوگوارى خامس آل عبا (علیهالسلام) که از افضل قربات است میدهد، خالى از اشکال نیست؛ و برفرض رجحان این عمل، نذر درباره دیگرى کردن صحیح نیست.
اشکالى ندارد و جهت اطلاع از آداب و مستحبات و مکروهات اين موضوع به کتاب حلية المتقين رجوع نماييد.
پدر و جدّ پدرى میتوانند (در صورت ضرورت و مصلحت) براى فرزند نابالغ يا ديوانه خود ازدواج كنند و بعدازآنکه طفل بالغ شد يا ديوانه عاقل گرديد بنابر احتياط واجب نبايد آن را به هم زد.