تصرف در قسط وام دریافت شده برای دیگران
وامی به اسم خودم برای دو نفر گرفتم و حالا اگر پول قسطی که به من می دهند که به بانک بدهم لازم شد ،می شود بدون اجازه آنها پول را خرج کنم بعد خودم قسط را بدهم؟
با توجه به اینکه وام را شما گرفته اید مجاز در تصرف در آن پول هستید.
اضافه آمدن مقداری از وام
بانك وامى به مبلغ 20 ميليون تومان جهت احياى زمينى پرداخته است، اما از مبلغ مذكور فقط 8 ميليون تومان هزينه شده و زمين احياء شده است، آيا مىتوان مبلغ باقىمانده آن كه 12 ميليون بوده است را در مصارف ديگر هزينه كرد؟
دو صورت دارد؛ اگر آن مبلغ را به عنوان وكالت از بانك دريافت كرده بايد باقى مانده را باز گرداند اما اگر بانك اين مبلغ را به عنوان جعاله به او داده، مىتواند باقى مانده را در هر جايى كه مىخواهد هزينه كند و احتياط آن است كه به رئيس بانك مراجعه كند و نوع تسهيلات خود را بپرسد و طبق آن عمل كند يا با بانك توافق كند كه باقى مانده را در مصارف ديگر هزينه كند.
مساله مالکیت وام گیرنده
آيا در انواع وام ها، وام گيرنده مالک پول مي شود؟
در وام هاي قرض الحسنه مالک مي شود. ولي در آنهايي که سود مي گيرند چون وکيل از جانب بانک است مالک پول نمي شود. بلکه چيزي براي بانک مي خرد، سپس به طور اقساط به خود مي فروشد؛ آنگاه آن چيز را مالک مي گردد.
وام خرید دین (قرض)
در بانك ها وام هايي تحت عنوان خريد دين وجود داردكه براي افرادي كه قادر به اداي دين خود بصورت يكجا نيستند ولي ميتوانند طي اقساطي معين دينشان را ادا كنند با مقداري بيشتر 25 تا 30 درصد سود آيا جايز است ؟
در صورتی که بانک دین را نقدا خریداری کند و به اقساط واگذار کند مانعی ندارد.
ماهیت وام مشارکت
برخی از بانکها و موسسات وامی تحت عنوان مشارکت مدنی پرداخت کرده و آن را محدود به مصرف خاصی نمی کنند و مطابق وام های دیگر سود می گسرند آیا مشارکت مدنی نیز از عقود شرعی محسوب می شود؟ راه شرعی برای دریافت چنین وامی چگونه است؟
مفهوم وام مشارکت آن است که وام گیرنده فعالیتی نماید و بانک شریک در سود فعالیت او باشد.
قرض دادن پول و دریافت مبلغ اضافه در برابر آن
آیا شرعا جایز است کسی که پولی را قرض داده است به مبلغی اضافه تر پس بگیرد؟ این مساله در مورد ارزها متفاوت است؟
اگر كسى پولى را به ديگرى قرض بدهد خواه پول ايرانى باشد يا پول خارجى فقط همان مقداررا مىتواند از او بگيرد و زيادتر از آن ربا و حرام است و اگر كسى مقدارى پول خارجى مثلًا يكصد مارك به ديگرى وام بدهد، بعد ناچار شود در مقابل آن ريال ايرانى تحويل دهد بايد به نرخ بازار متعارف و معمول حساب كند، مگر اينكه طلبكار به كمتر از آن راضى شود.
بلوکه قسمتی از وام تا زمان تسویه
برخی از بانک ها قسمتی از وام را تا زمان پرداخت آخرین قسط از وام بلوکه می کنند آیا با این کار وام ربوی نمی شود؟
شرط مزبور باطل است و گرفتن اقساط نسبت به آن، وجه شرعی ندارد.
کارمزد مجدد سالیانه برای یک وام
معظم له فرموده اید: کارمزد بیش از چهار درصد در وام های قرض الحسنه جایز نیست؛ آیا بانک می تواند هر ساله چهار درصد کارمزد برای یک وام دریافت دارد؟
تنها گرفتن چهار درصد از کل وام به عنوان کارمزد بی اشکال است و کارمزد سالیانه جایز نیست.
دریافت وام از بانک های خارجی
حکم دریافت وام از بانکهای خارجی که از عقود اسلامی تبعیت نمی کنند و در ازای پرداخت وام عین مبلغ وام به اضافه سود را دریافت می کنند، با توجه به عدم دسترسی متقاضی به بانکهای اسلامی، چیست؟
گرفتن وام با سود از غیرمسلمانان و بانک های غیر اسلامی جایز نیست مگر در جایی که ضرورت داشته باشد و راه حلالی نباشد. البته اگر وام به گونه ای باشد که مبلغ اضافه آن کارمزد تلقی شود و به مقدار هزینه های وام و بانک باشد (حداکثر 4 درصد) گرفتن این وام جایز است.
حکم پرداخت حق الزحمه در ازای تهیه وام
اینجانب با توجه به مشکلات مالی که بعد از خریدن خانه (مانند بازپرداخت بدهی های آشنایان) دچار شده ام، می خواهم وام بگیرم و یک نفر در قبال دریافت مقداری پول، این وام را برایم آماده می کند، در کل می خواهم بدانم که این وام از لحاظ شرعی که می خواهم به طلبکاران بدهم چه حکمی دارد؟
دادن پول به عنون حق الزحمه مانعی ندارد ولیکن آن وام را باید طبق عقود شرعیه بگیرید تا درست باشد؛ ضمنا اگر بخشی از وام را به او وام بدهید اشکال دارد.
حکم ضمانت در معامله ربوی
آیا می توانم ضمانت را برای معامله ای که ربوی است بر عهده بگیرم و به اصطلاح ضامن یک معامله ربوی بشوم؟
ضمانت برای معامله ربوی باطل است.