مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

از مبطلات نماز شك در رکعت‌های نماز دورکعتی، يا سه ركعتى، همچنين شك در ركعت اوّل و دوم نماز چهار ركعتى است.

چند چيز در سجده به رجاء ثواب الهى مطلوب است:1. بعد از سر برداشتن از ركوع درحالی‌که بدن آرام است براى رفتن به سجده تكبير گويد و همچنين بعد از سجده اوّل و نيز براى رفتن به سجده دوم.2. مردان اوّل دست‌ها را به زمين بگذارند و زنان اوّل زانوها را.3. علاوه بر پيشانى، بينى را نيز بر چيزى كه سجده بر آن صحيح است بگذارد.4. در حال سجده انگشتان دست را به هم بچسباند و مقابل گوش روبه‌قبله بگذارد.5. در سجده دعا كند و حاجات خود را از خداوند بخواهد و از دعاهاى خوب و مناسب اين دعا است: «يا خَيْرَ الْمَسْؤولينَ وَ اوْسَعَ الْمُعْطينَ ارْزُقْنِى‏ وَ ارْزُقْ عِيالى‏ مِنْ فَضْلِكَ فَإنَّكَ ذُوالْفَضْلِ الْعَظيمِ» يعنى: «اى بهترين كسى كه مردم از او حاجت مى‏طلبند و اى بهترين بخشندگان، به من و عيالم از فضل خودت روزى بده كه تو داراى فضل عظيمى».6. بعد از سجده روى ران چپ بنشيند و روى پاى راست را بر كف پاى چپ بگذارد (اين را تَوَرّك گويند).7. در میان دو سجده هنگامى ‏كه بدن آرام است «اسْتَغْفِرُ الله وَ اتُوبُ الَيْهِ» گويد.8. سجده را طولانى كند و تسبيح و حمد و ذكر خدا گويد و صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد.9 در موقع نشستن دست‌ها را روى ران بگذارد.10 به هنگام بلند شدن، اوّل زانوها را از زمين بردارد و بعد دست‌ها را.

ازآنجاکه این نماز، براى جلب رحمت پروردگار است، در مستحبات ‏آن امورى ذکرشده که همه، حالت رقت و زارى و نیاز بندگان رامى ‏رساند و جلب رحمت می‌کند، ازجمله:مردم سه روز، روزه‌بگیرند و روز سوم به صحرا روند و نماز بخوانند.زیر آسمان جمع شوند.پابرهنه باشند،مردم، منبر را با خود به صحرا ببرند،مؤذن‌ها هم همراه باشند.پیران و کودکان و چهارپایان را هم با خود ببرند،بچه‌ها را از مادران جدا کنند تا صداى گریه و ضجه زیاد شود.مانع بیرون رفتن کفار همراه خود شوند،امام جماعت و مردم، در کمال خشوع و وقار و درخواست، به بیابان‏ بیرون روند،جاى پاکى را براى نماز، انتخاب کنندو نیز، وقتى نماز به پایان رسید، پیش‌نماز به منبر رود و عباى خود را واژگونه یا پشت‌ورو بر دوش افکند، با صداى بلند، صدبار تکبیر بگوید، رو به مردم سمت راست کرده، صدبار بلند، سبحان‌الله بگوید، سپس به‏ مردم طرف چپ روى کرده و صدبار با صداى بلند، لا اله الا الله بگوید، مانعى ندارد که مردم هم با صداى بلند، این شعارها را به دنبال پیش‌نماز، تکرار کنند، چراکه رحمت و مغفرت را بهتر جلب می‌کند.آنگاه، امام جماعت و مردم، دست‏ به دعا بردارند و بسیار التماس و دعا کنند و بنالند و بخواهند و امام جماعت، خطبه بخواند و از خداوند، طلب باران کند؛ و بهتر است از خطبه‌هایی که از معصومین (ع) نقل‌شده‏ استفاده شود؛ مانند آنچه از حضرت امیر (ع) و امام سجاد (ع) نقل‌شده است.

مستحب است در ركعت اوّل نماز پيش از خواندن حمد بگويد: «اعوذبالله بالله مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمِ» و نیز مستحب است «بسم‌الله» را در ركعت اوّل و دوم نماز ظهر و عصر بلند بگويد، همچنين مستحب است حمد و سوره و اذكار نماز را شمرده بخواند و آيات را به هم نچسباند و مخصوصاً به معنى آن‌ها توجّه داشته باشد و اگر نماز را با جماعت مى‏خواند بعد از تمام شدن حمد امام، به اميد ثواب پروردگار بگويد: «الْحَمْدُ لِلَّهِ رِبِّ الْعالَمينَ» و بعد از خواندن سوره «قُلْ هُوَ الله احَدٌ» يك يا دو يا سه مرتبه بگويد: «كَذلِكَ الله ربی» يا «كَذلِكَ الله رَبُّنَا».

كارهايى كه صورت نماز را به هم می‌زند مانند كف زدن و به هوا پريدن و مانند آن، خواه از روى عمد باشد يا از روى فراموشى باعث باطل شدن نماز است، امّا كارهايى كه صورت نماز را به هم نمی‌زند اشكالى ندارد مانند اشاره كردن به دست.

هر کاری كه خضوع و خشوع نمازگزار را از بين ببرد مكروه است، ازجمله:1 نگاه كردن به چپ و راست (البته اگر صورت را زياد برگرداند نماز اشكال دارد)2 بازى كردن با موی سروصورت و با دست خود و داخل كردن انگشت‌ها در يكديگر3 انداختن آب دهان4 نگاه كردن به خط انگشتر5 سکوت کردن براى شنیدن حرف کسى در هنگام خواندن حمد و سوره و ذکر.6 نمازخواندن، در موقع خواب‌آلودگی7 نمازخواندن درحالی‌که نياز به دفع بول و غائط دارد.8 نمازخواندن درحالی‌که لباس تنگ در تن كرده است.9 برهم گذاشتن چشم‌ها

درصورتی‌که قصد رفتن به مسافت نداشته‌اند نماز و روزه آن‌ها کامل است مشروط بر اینکه برگشتن آن‌ها به‌اندازه مسافت نباشد یا قبل از ظهر بازگردند.

نمازهای گذشته صحیح است از این به بعد مراعات نمایید.

اگر هنوز از سجده نگذشته و داخل در عمل بعد نشده است باید یک سجده دیگر بجا آورد.

احتیاط این است که نماز را اعاده کند.

هرگاه اشتباهاً «السَّلامُ عَلَيْكَ ايُّهَا النَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ الله وَ بَرَكاتُهُ» را بگويد سجده سهو واجب نيست، بلكه مستحب است، ولى اگر مقدارى از دو سلام ديگر را بگويد احتياط واجب انجام سجده سهو است و هرگاه هر سه سلام را در جايى كه نبايد سلام دهد از روى اشتباه بگويد دو سجده سهو براى همه كفايت می‌کند.

هرگاه قبل از خواندن نماز احتياط متوجّه شود نمازى را كه خوانده است درست بوده، نماز احتياط لازم نيست و اگر در وسط نماز احتياط بفهمد می‌تواند آن را رها كند.