جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اين فرزند متعلّق به صاحبان نطفه و با آنها محرم است و از آنها ارث‏ می‌برد؛ و مورد مادر جانشين به‌منزله فرزند رضاعى او است، بلكه در بعضى جهات نسبت به آن اولويت دارد؛ چرا كه تمام گوشت و استخوان او از وى روييده است. بنابراين حرام است كه بعداً با آن زن و فرزندان او ازدواج كند، امّا ارث‏ نمى‏برد.

مسلمان از كافر ارث می‌برد، ولى كافر اگرچه پدر يا پسر ميّت باشد از مسلمان ارث نمی‌برد.

در مورد مرتد فطری: اگر ارتداد او در دادگاه اسلام ثابت شود، محکوم‌به اعدام خواهد شد و اموال او به‌عنوان ارث به ورثه مسلمان او می‌رسد و همسرش از او جدا خواهد شد و حتى توبه كردن او نمی‌تواند جلوی اين احكام شديد را بگيرد، هرچند اگر واقعاً توبه كند در پيشگاه خداوند قبول می‌شود.اما مرتد ملی چند حکم متفاوت با مرتد فطری دارد. نخست اینکه اول او را توبه می‌دهند اگر توبه نکرد حکم قتل اجرا می‌شود دیگر اینکه اموال او میان ورثه تقسیم نمی‌شود مگر زمانی که بمیرد یا کشته شود سوم اینکه زوجه‌اش عده طلاق نگه می‌دارد از همان زمان که ارتداد حاصل شد در حالیکه زوجه مرتد فطری عده وفات نگه می‌دارد.

بدهى از کل ماترک پرداخت می‌شود.

هزینه کفن‌ودفن متعارف مقدّم بر همه‌چیز است، ولى مراسم ختم و یادبود جزء واجبات نیست. همچنین نفقه اولاد صغیر اگر قبلاً پرداخت‌نشده، جزء دیون محسوب نمی‌شود. هزینه نماز و روزه را نیز نمی‌توان از اموال میّت برداشت. بقیّه دیون در یک ردیف قرار دارند و باید به نسبت برداشته شود.

درصورتی‌که این وصیت به‌ضمیمه سایر وصایای میّت بیش از ثلت اموال وی نباشد عمل به آن لازم است؛ یعنی اضافه سهم دختران از ثلث پرداخته می‌شود؛ و اگر اضافه بر ثلث باشد، تنها به مقدار ثلث جایز است.

باید از اصل مال کسی را به نیابت از طرف وی به حج میقاتی بفرستد.

درصورتی‌که معاونت به شکلى باشد که قتل به هر دو نسبت داده شود، هم قاتل و هم معاون، هر دو از ارث محروم‌اند امّا اگر به این صورت نباشد، مثل‌اینکه سلاحى در اختیار قاتل قرار داده، یا جاى مقتول را به او نشان داده، این‌گونه معاونت، مانع از ارث نیست.

مادامی‌که یقین به مرگ او نباشد باید اموال او را حفظ نمود و اگر اموالى است که ممکن است ضایع شود با اجازه حاکم شرع می‌فروشند و پول آن را با گرفتن شهود به بعضى از ورثه که مورد اعتمادند می‌دهند تا خبرى از آن گمشده بیابند. البته اگر کسانی باشند که واجب النفقه او هستند مانند زن و فرزند، باید از اصل یا منافع اموال به مقدار نیاز به آنها بپردازند که خرج کنند.

اگر وارث چند برادر يا چند خواهر پدر و مادرى باشند همه مال به‌طور مساوى در ميان آنها تقسيم می‌شود.

1. نسب (ارتباط خویشاوندی)2. سبب (زوجیت، ضمان جریره، ولاء امامت)

ارث او به امام (علیه‌السلام) یا جانشین او می‌رسد که در زمان ما باید به حاکم شرع (مجتهد یا مرجع تقلید) داده شود.