هرگاه كسى چيزى را وقف كند از ملك او خارج مىشود نه او، و نه ديگران نمىتوانند آن را بفروشند، يا ببخشند و هيچ كس از آن ارث نمىبرد، ولى در بعضى از موارد فروختن آن جايز است.
وقف مشاع جايز است، يعنى مىتوان مثلًا، دو دانگ از خانه يا مزرعهاى را وقف كرد
اثبات وقف بودن یا از طریق علم و شهرت در محل است و یا بیّنه شرعیّه (دو شاهد عادل) و تنها با ادّعا و حتّى وقف نامه هاى مشکوک چیزى ثابت نمى شود، مگر آن که وقف نامه مورد اعتماد باشد.
شرایط موقوفه عبارتند از 1- ملک واقف باشد 2- عين باشد 3 - معلوم و معين باشد 4- قابل انتفاع يا منفعت باشد.
وقف باید چیزی باشد که عین آن باقی بماند و از منافع آن استفاده شود بنابراین منافع مالی مانند حمل گوسفند را می توان وقف کرد که از شیر و پشمش استفاده کنند ولی وقف منافعی مانند میوه که اصل آنها باقی نمی ماند صحیح نیست.
توليت مربوط به مستغلّات مسجد است. بنابراين، مسجدى كه مستغلّات ندارد نيازى به توليت ندارد.
بعد از تحقّق وقف، املاك وقفى را نمىتوان تغيير داد مگر اينكه ضرورتى ايجاب كند؛ مثلاً ملك موقوفه در آن شرايط هيچ فايدهاى براى مصارف وقف نداشته باشد. بنابراین چنانچه در حال و آينده نياز به استفاده از آن مكان مطابق نيّت واقف نباشد (مثل آبانبار در زمان ما) مىتوان براى ساير كارهاى عامّ المنفعه از آن استفاده كرد. و در صورتى كه امكان استفاده از آن مكان نباشد مىتوانند آن را بفروشند و مكان ديگرى خريده و از آن براى كارهاى عامالمنفعه استفاده كرد.
با توجه به اینکه غالب ضمانتهایی كه در بانکها يا در برابر وامها میگیرند از نوع ضمانت ضم ذمه به ذمه میباشد، تنها درصورتیکه بدهکار در دادن بدهى كوتاهى كرد، يا نتوانست آن را بپردازد بانک میتواند طلب خود را از ضامن دریافت نماید.
در فرض سؤال مساقات صحیح نیست مگر این که این کار موجب زیادشدن يا مرغوبيت ميوه مى شود احتياج داشته باشد معامله مساقات در آن صحيح است.
از عقود لازم است که بدون دلیل هیچیک از دو طرف حق به هم زدن آن را ندارند.
این گونه مسائل باید به وسیله کارشناسان مورد وثوق پیگیرى شود، چنانچه ثابت شود بعضى از پستها ضرورتى ندارد ،آن را باید حذف کنند و مادام که چنین کارى انجام نشده و مسؤولین مربوط; از وضع شما و امثال شما آگاهند، شما مسؤولیّتى در برابر حقوقى که مى گیرید ندارید.
