شرایط طلبکار در تحقق ضمانت
آیا در بحث ضمانت، طلبکار نیز باید حائز شرایطی باشد یا اینکه مطلق بدهی را میتواند ضمانت کند فارغ از اینکه طلبکار چه کسی باشد؟
طلبکار نیز باید بالغ و عاقل باشد و كسى او را مجبور نكرده باشد و همچنین سفيه هم نباشد.
طلبکار نیز باید بالغ و عاقل باشد و كسى او را مجبور نكرده باشد و همچنین سفيه هم نباشد.
هرگاه طلبكار، طلب خود را به ضامن ببخشد، ضامن نمىتواند از بدهكار چيزى بگيرد و اگر مقدارى از آن را ببخشد آن مقدار را نمیتواند مطالبه نمايد.
اگر ضامن از همان اوّل فقير باشد و طلبكار هم نداند و بعد متوجّه شود میتواند ضامن بودن او را فسخ كند.
شخص ضامن نمىتواند ضمانت خود را بدون رضايت طلبكار فسخ كند ولى اگر ضامن يا طلبكار در قرارداد خود شرط كنند كه هر وقت بخواهند مىتوانند فسخ كنند، مانعى ندارد.
رأساً نمیتوان زکات فطره را به طلبکار شخص فقیر داد.
در صورتی که حاضر نیست خودش به این کار اقدام کند، مجازید.
هرگاه کسى بهزور بدهکارى را از دست طلبکار رها کند، چنانچه طلبکار توانایى دسترسى به او را نداشته باشد واجب است او را به دست طلبکار برساند یا دین او را ادا نماید.
كسى كه از ديگرى طلب دارد و بقيّه شرايط استطاعت را نيز داراست، اگر طلبش بدون دردسر قابل وصول باشد، خواه وقت آن رسيده باشد يا نه، واجب است طلب خود را وصول كند و به حج برود.
اول باید بدهی مطالب خود را بپردازد و سپس به زیارت خانه خدا برود و الا چنین حجی، کفایت از حجةالاسلام نمی کند.
مصداق ربح مرکب و حرام است مگر اینکه حاکم شرع به عنوان تعزیر آن را بپذیرد و روی مصلحتی به طلبکار ببخشد.
سفته بر دو قسم است:1- سفته حقيقى كه شخص بدهكار در مقابل بدهى خود به طلبكار مى دهد.2- سفته دوستانه كه شخص به ديگرى مى دهد بى آن كه در مقابلش بدهكارى داشته باشد و مقصود آن است كه اين سفته را به شخص سومى بدهد و مقدارى از مبلغ آن را كم كرده پول نقد بگيرد.
چک مانند سفته بر دو قسم است: چك حقيقى و مدّت دار كه نشانه طلب كسى از ديگرى است (مثلًا در برابر خريد جنس از ديگرى به او چك داده است) در اين صورت، چك مدّت دار را مى توان به مقدارى كمتر از آن با شخص طلبكار نقداً معامله كرد، يا به شخص ثالثى به مبلغى كمتر فروخت.2- چك دوستانه كه چك در مقابل طلب نبوده باشد در اينصورت معامله آن اشكال دارد.