وصیت به محروم کردن از ارث
مرحوم پدرم به علّت عدم آگاهى از مسائل شرعى دختران را از ارث محروم كرده است، حكم اين مسئله چيست؟
پدر نمىتواند هیچیک از فرزندانش را از ارث محروم كند؛ و اموال او طبق قانون خدا ميان دختر و پسر تقسيم مىشود. فقط مىتواند وصیت كند كه به مقدار ثلث اموالش يا كمتر، به هر كس مايل باشد، بپردازند.
وصیت به تساوی دختر و پسر در ارث
اگر میت وصیت کند که دختر و پسر در ارث بهطور یکسان ارث ببرند آیا وصیت او صحیح است؟
درصورتیکه این وصیت بهضمیمه سایر وصایای میّت بیش از ثلث اموال وی نباشد عمل به آن لازم است؛ یعنی اضافه سهم دختران از ثلث پرداخته میشود؛ و اگر اضافه بر ثلث باشد، تنها به مقدار ثلث جایز است.
وصیت به اهدای اعضای بدن به نیازمند
آيا انسان بالغ مىتواند وصیت كند كه پس از مرگ اعضاى بدنش را (مانند قلب و كليه و ...) بدون اخذ وجهى به بيماران نيازمند داده، سپس او را دفن كند؟ آيا مىتواند شرط كند كه اعضا را بفروشند و در مواردى كه وصیت مىكند خرج كنند؟
اين وصیت تنها در صورتى نافذ است كه ضرورتى ايجاب كند كه اعضاى بدن او را بردارند؛ و بهتر آن است كه رايگان در اختيار نيازمندان بگذارند، هرچند گرفتن پول بهصورتى كه در بالا گفته شد مانعى ندارد.
وصیت به فروش اعضاء بعد از فوت
اگر شخصی وصیت کند که بعد از مرگش بخشی از اعضای بدنش را بفروشند و بهعنوان هدیه، خانوادهاش از آن پول استفاده کنند چه حکمی دارد؟
در صورتی این فروش جایز است که سبب نجات جان مسلمانی از مرگ یا بیماری مهمی شود.
وصیت و تعیین ناظر و وصی بهصورت شفاهی
فردى بهصورت شفاهى وصی و ناظرى براى خود مشخص نموده، امّا وصیتنامه كتبى ندارد. آيا اموال او ثلث مىشود؟ اگر ثلث نمىشود، آيا ورثه مىتوانند براى ذخيره اخروى پدر، بخشى از اموال را ثلث قرار دهند؟
وصیت چه با نوشتن باشد چه بهصورت شفاهى هر دو معتبر است و اگر ميّت تصريح به ثلث كرده بايد ثلث را براى او نگهدارند و اگر تصريح نكرده ورثه مىتوانند به ميل خود براى او ثلث يا كمتر از آن قرار دهند.
عمل به وصیت مفقودالاثر
برادرى داشتم كه در جنگ مفقودالاثر شده و تاکنون هيچ خبرى از او به دست نيامده است. نامبرده، زن و يك فرزند دختر دارد و درآمد سالانه او یکصد هزار تومان مىباشد، ازآنجاکه فرزند او نياز به كمك مالى دارد، آيا مىتوان درآمد ایشان را به فرزندش داد و يا طبق وصیت ایشان عمل كرد؟
تا زمانى كه يقين به فوت او پيدا نكردهايد نمىتوانيد اموال او را تقسيم كنيد، ولى بايد از منافع آن به كسانى كه واجب النّفقه او هستند، مانند همسر و فرزندش، به مقدار نياز بپردازيد.
کسانی که دیرتر از افراد سالم به سن تکلیف میرسند
آیا کودکان ناشنوا، به دلیل تأخیر در رشد اجتماعى (بهواسطه کمبود گنجینه لغات)، دیرتر از افراد سالم به سنّ تکلیف میرسند؟
درصورتیکه بهاندازه کافى شعور و تمییز داشته باشند که بتوانند عبادات را انجام دهند، مکلّف به تکالیف شرعیّه هستند.
وصیت برای اهداء عضو
آیا انسان مجاز است وصیت کند بعد از مرگ خود اعضاء وی را به نیازمندان عضو هدیه کنند؟
وصیت به این کار اشکالی ندارد و چنانچه نجات جان مسلمانی یا حفظ عضو مهمی از مسلمانی متوقف بر پیوند باشد میتوان به آن وصیت عمل کرد.
رضایت پدر و مادر در وصیت بر اهداء عضو
آیا ثبتنام برای اهدای اعضای بدن بعد از مرگ باید با رضایت پدر و مادر انجام شود؟ و آیا این کار باقیات و صالحات بهحساب میآید؟ و اصلاً این کار درستی است؟
کار خوبی است و رضایت پدر و مادر شرط نیست ولی اگر آنها اذیت و آزار میشوند باید از این کار خودداری کرد.
نافذ بودن وصیت به اهداء و فروش اعضاء پس از مرگ
آيا انسان بالغ میتواند وصیت كند كه پس از مرگ اعضاى بدنش را (مانند قلب و كليه و...) بدون اخذ وجهى به بيماران نيازمند داده، سپس او را دفن كند؟ آيا میتواند شرط كند كه اعضا را بفروشند و در مواردى كه وصیت میکند خرج كنند؟
اين وصیت تنها در صورتى نافذ است كه ضرورتى ايجاب كند كه اعضاى بدن او را بردارند؛ و بهتر آن است كه رايگان در اختيار نيازمندان بگذارند، هرچند گرفتن پول بیصورتی كه در بالا گفته شد مانعى ندارد.