مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

الف: مسجدى كه خراب نشده و قابل‌استفاده است اگر نياز به توسعه دارد و این کار به نفع نمازگزاران است، میتوان‌ آن را خراب كرد و بهتر و بزرگ‌تر ساخت.ب: درصورتی‌که کارشناسان تائید کنند میتوان‌ آن را بازسازی کرد.ج: اگر به معني فروختن آن و خريدن مکان جديد براي مسجد است، جايز نيست ولي تخریب و بازسازي به سبک روز که به نفع نمازگزاران باشد مانعي ندارد و اگر ضایعاتی دارد که قابل‌استفاده در همان مسجد یا در مساجد دیگر نیست، مجاز هستید آن را به فروش رسانده و در همان مسجد مصرف کنید.

در صورتی که در مقام مشورت برای رأی دادن به آنها باشد اشکالی ندارد ولی باید صفات آنها را بیان کرد نه توهین و مذمت و تحقیر و تخریب و یا خدای نکرده تهمت به آنها زده شود.‌

باید سعی کنند صاحبان آنها را پیدا کنند و با دادن وجه یا غیر آن رضایت آنها را جلب کنند.‌

در صورتی که محل قدمگاه بوده و اطراف آن به صورت موقوفه بوده، کشاورزان حق ندارند در آن تصرف کنند.‌

در صورتی که بتوانند آن را بفروشند و در جای دیگری عمل مناسبی که درآمدزا باشد انتخاب کنند، باید این کار را انجام دهند.‌

مانعی ندارد.‌

هرگاه قبرستان، خصوصی یعنی ملک اشخاص بوده باشد باید رضایت آن‌ها را جلب کرد و اگر قبرستان وقف عموم یا زمین مباح است و تسطیح آن ضرورت دارد اشکالی ندارد و رضایت آن‌ها لازم نیست.

این کار بعد از دفن میت جایز نیست و نبش قبر مسلمان یعنى شکافتن قبر او حرام است، هرچند طفل یا دیوانه باشد و منظور از نبش قبر آن است که آن را طورى بشکافند که آثار بدن میّت ظاهر شود و اگر بدن ظاهر نشود اشکال ندارد، مگر این‌که موجب هتک و بی‌احترامی باشد.

فروشنده بايد قيمت زمين را به صاحب اصلى بپردازد، يا صاحب اصلى بنا را خريدارى كند، يا مال الاجاره زمين را سال به سال از خريدار بگيرد.

معمولاً جدا كردن نخ ها به طور سالم امكان پذير نيست و از اين جهت نخ ها جزء تالف (اموال تلف شده) محسوبمى شود، و بايد مثل يا قيمت آن را به مالك پرداخت كند و در اين صورت تصرّف در آن جايز است. و در مورد اشياى ديگر، هرگاه در نظر عرف تالف محسوب شود پرداختن مثل (در صورتى كه مثلى باشد) يا قيمت آن لازم است و در غير اين صورت بايد خود آن را پرداخت كند. و در صورتى كه بازگرداندن خود آن سبب تخريب ساختمان مى شود، دراينجا نيز جزء تالف محسوب مى شود.

در صورتى که وقف براى دفن اموات باشد نمى توان آنرا تغییر داد ،مگر این که دفن اموات در آن ممکن نباشد در این صورت مى توان براى کارهاى خیر از آن استفاده کرد: مانند مسجد و مدرسه و درمانگاه.

اين گونه تصرّفات، كه مزاحمتى با نمازگزاران ندارد، مانعى ندارد.