مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 1720ـ در زکات فطره خوراک شخصى خود انسان ملاک نيست بلکه خوراک معمولى اهل شهر و يا محل ملاک است; بنابراين، کسى که هميشه برنج مى خورد مى تواند زکات فطره را از گندم بدهد.

مسأله 1719ـ زکات فطره را نمى توان قبل از ماه رمضان داد و اگر بدهد بايد روز عيد فطر اعاده کند، همچنين احتياط واجب آن است که در ماه مبارک رمضان هم ندهد، ولى اگر پيش از ماه رمضان يا در ماه رمضان چيزى را به فقير قرض دهد و بعد از آن که فطره بر او واجب شد طلب خود را به جاى فطره حساب کند مانعى ندارد.

مسأله 1718ـ در زکات فطره مانند زکات مال قصد قربت لازم است، يعنى بايد براى اطاعت فرمان خدا زکات فطره بدهد و نيّت فطره نيز شرط است.

مسأله 1717ـ به کسى که ادّعاى احتياج مى کند نمى توان زکات فطره داد، مگر آن که اطمينان حاصل گردد که او فقير است، يا لااقل از ظاهر حالش گمان پيدا شود و يا بداند سابقاً فقير بوده و رفع فقر او ثابت نشده باشد.

مسأله 1716ـ هرگاه به گمان اين که کسى فقير است به او فطره دهند و بعد معلوم شود فقير نبوده، مى تواند آن مال را پس بگيرد و به مستحق بدهد و اگر پس نگيرد بايد از مال خودش فطره را بدهد و اگر از بين رفته باشد، در صورتى که گيرنده فطره مى دانسته آنچه را گرفته زکات فطره است، بايد عوض آن را بدهد و در غير اين صورت عوض بر او واجب نيست و اگر دهنده فطره در تحقيق حال فقير کوتاهى نکرده باشد بر او هم چيزى نيست.

مسأله 1715ـ مستحبّ است در دادن زکات فطره خويشاوندان محتاج را بر ديگران مقدّم دارد و بعد همسايگان نيازمند را و مستحبّ است اهل علم و فضل را اگر نيازى داشته باشند بر غير آنها مقدّم بشمرد.

مسأله 1714ـ انسان نمى تواند نصف صاع را از يک جنس (مثلاً گندم) و نصف صاع را از جنس ديگر (مثلاً جو) بدهد، مگر اين که مخلوط آن دو غذاى معمول آن محل باشد.

مسأله 1713ـ هرگاه به جاى يک صاع، نصف صاع از جنس خوب بدهد بطورى که قيمتش به اندازه يک صاع جنس معمولى باشد، کافى نيست و اگر آن را به قصد قيمت فطره هم بدهد اشکال دارد.

مسأله 1712ـ احتياط واجب آن است که به فقير بيشتر از مخارج سالش و کمتر از يک صاع (تقريباً سه کيلو) داده نشود.

مسأله 1711ـ فقيرى که فطره مى گيرد لازم نيست عادل باشد، ولى احتياط واجب آن است که به شرابخوار و کسى که آشکارا معصيت کبيره مى کند فطره ندهند و همچنين به کسانى که فطره را در معصيت خداوند مصرف مى کنند.

مسأله 1710ـ زکات فطره را بنابر احتياط واجب بايد فقط به فقرا و مساکين بدهند مشروط بر اين که مسلمان و شيعه دوازده امامى باشند و به اطفال شيعه که نيازمند هستند نيز مى توان فطره داد، خواه به مصرف آنها برسانند يا از طريق ولىّ طفل به آنها تمليک کنند.

مسأله 1709ـ هرگاه کسى بعد از غروب روز آخر ماه از دنيا برود، بايد فطره او و عيالاتش را از مالش بدهند، ولى اگر پيش از غروب بميرد واجب نيست و در صورتى که عيالاتش داراى شرايط وجوب فطره هستند خودشان بايد زکات فطره را بپردازند.