مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 1657ـ اگر کسى نمى تواند مخارج افراد واجب النّفقه خود را بپردازد، مثلاً قادر نيست خرج زن و بچّه خود را بدهد، يا توانايى دارد و نمى دهد، ديگران مى توانند به آنها زکات دهند.

مسأله 1658ـ هرگاه فرزندى به کتابهاى علمى دينى احتياج دارد پدر مى تواند براى خريدن آنها به او زکات دهد.

مسأله 1659ـ هرگاه شوهر مخارج همسرش را نمى پردازد، ولى زن مى تواند از طريق حاکم شرع يا غير او حقّ خود را بگيرد، چنين زنى نمى تواند از زکات استفاده کند.

مسأله 1660ـ زن مى تواند به شوهر فقير خود زکات دهد، هر چند شوهر زکات را بگيرد و صرف مخارج آن زن و اولادش کند.

مسأله 1661ـ چهارم زکات گيرنده از سادات نباشد، مگر اين که زکات دهنده هم از سادات باشد، ولى اگر خمس و ساير وجوهات کفايت مخارج آنها را نکند و ناچار به گرفتن زکات باشند، مى توانند از غير سيّد زکات بگيرند، امّا احتياط واجب آن است که فقط به مقدار مخارج روزانه بگيرند.

مسأله 1662ـ در زکات قصد قربت شرط است، يعنى بايد براى اطاعت فرمان خداوند متعال زکات بدهد و بايد در نيّت خود معيّن کند که زکات مال است يا زکات فطره، ولى اگر زکات گندم و جو و اموال ديگرى بر او باشد لازم نيست معيّن کند چيزى را که مى دهد زکات کدام است.

مسأله 1663ـ کسى که زکات چند مال بر او واجب است اگر مقدارى زکات بدهد و نيّت هيچ کدام را نکند، چنانچه چيزى را که داده همجنس يکى از آنها باشد، زکات همان جنس حساب مى شود و اگر همجنس هيچ کدام نباشد به همه آنها قسمت مى شود، بنابراين اگر مثلاً يک گوسفند از باب زکات بدهد زکات گوسفند حساب مى شود، ولى اگر مقدارى پول نقره بدهد در حالى که بدهکار زکات گوسفند و گاو است در ميان هر دو تقسيم مى گردد.

مسأله 1664ـ هرگاه کسى را وکيل کند که زکات مال او را بدهد همين اندازه که مالک نيّت داشته باشد کافى است، خواه وکيل نيّت کند يا نه، ولى اگر مالک نيّت زکات را نکرده بلکه وکالت در همه چيز به او داده بايد وکيل نيّت کند.

مسأله 1665ـ اگر مالک يا وکيل او بدون قصد قربت، زکات را به فقير دهد و پيش از آن که مال ازبين برود خود مالک نيّت قربت کند، زکات حساب مى شود.

مسأله 1666ـ هرگاه زکات را به ميل خود نپردازد حاکم شرع مى تواند به اجبار از او دريافت دارد و زکات محسوب مى شود و نيّت قربت در اينجا ساقط است، ولى احتياط آن است که حاکم شرع قصد قربت کند.

مسأله 1667ـ در اداى زکات نبايد کوتاهى کرد يعنى موقعى که زکات واجب مى شود بايد آن را به فقير يا حاکم شرع برساند، ولى اگر منتظر فقير معيّنى باشد يا بخواهد به فقيرى بدهد که از جهتى برترى دارد مى تواند انتظار او را بکشد، ولى احتياط واجب آن است که در اين صورت زکات را از مال جدا کند.

مسأله 1668ـ کسى که مى تواند زکات را به مستحق برساند اگر کوتاهى کند و مال از بين برود ضامن است و بايد عوض آن را بدهد ولى اگر کوتاهى نکرده باشد چيزى بر او نيست.