مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 1717ـ به کسى که ادّعاى احتياج مى کند نمى توان زکات فطره داد، مگر آن که اطمينان حاصل گردد که او فقير است، يا لااقل از ظاهر حالش گمان پيدا شود و يا بداند سابقاً فقير بوده و رفع فقر او ثابت نشده باشد.

مسأله 1718ـ در زکات فطره مانند زکات مال قصد قربت لازم است، يعنى بايد براى اطاعت فرمان خدا زکات فطره بدهد و نيّت فطره نيز شرط است.

مسأله 1719ـ زکات فطره را نمى توان قبل از ماه رمضان داد و اگر بدهد بايد روز عيد فطر اعاده کند، همچنين احتياط واجب آن است که در ماه مبارک رمضان هم ندهد، ولى اگر پيش از ماه رمضان يا در ماه رمضان چيزى را به فقير قرض دهد و بعد از آن که فطره بر او واجب شد طلب خود را به جاى فطره حساب کند مانعى ندارد.

مسأله 1720ـ در زکات فطره خوراک شخصى خود انسان ملاک نيست بلکه خوراک معمولى اهل شهر و يا محل ملاک است; بنابراين، کسى که هميشه برنج مى خورد مى تواند زکات فطره را از گندم بدهد.

مسأله 1721ـ در زکات فطره مى توان به جاى جنس، پول داد، مثلاً حساب مى کند قيمت يک من گندم چه اندازه است; پول آن را به همين عنوان به فقير مى دهد، ولى بايد توجّه داشت ملاک، قيمت خرده فروشى در بازار آزاد است نه قيمت عمده فروشى و نرخ رسمى و به تعبير ديگر بايد پولى بدهد که فقير اگر بخواهد بتواند با آن همان جنس را از بازار بخرد.

مسأله 1722ـ گندم يا چيز ديگرى را که براى فطره مى دهند بايد مخلوط با خاک و اشياء ديگر نباشد، مگر اين که بقدرى کم باشد که به حساب نيايد.

مسأله 1723ـ زکات فطره را از جنس معيوب نمى توان داد، ولى اگر جايى باشد که آن جنس خوراک غالب آنها محسوب مى شود اشکال ندارد.

مسأله 1724ـ کسى که زکات فطره چند نفر را مى دهد لازم نيست همه را از يک جنس بدهد و مى تواند (مثلاً) براى بعضى گندم و براى بعضى جو بدهد.

مسأله 1725ـ وقت اداى زکات فطره، روز عيد فطر قبل از انجام نماز است; بنابراين، کسى که نماز عيدفطر را مى خواند بايد فطره را پيش از نماز عيد بدهد، ولى اگر نماز عيد را نمى خواند مى تواند تا ظهر روز عيد تأخير بيندازد.

مسأله 1726ـ اگر دسترسى به فقير ندارد مى تواند مقدارى از مال خود را به نيّت فطره جدا کرده و براى مستحقّى که در نظر دارد يا براى هر مستحق کنار بگذارد و بايد هر وقت که آن را مى دهد نيّت فطره نمايد.

مسأله 1727ـ اگر موقعى که دادن زکات فطره واجب است فطره را ندهد و کنار هم نگذارد احتياط آن است که بعداً به نيّت «ما فى الذّمّه» يعنى بدون اين که قصد ادا و قضا کند فطره را بدهد.

مسأله 1728ـ مالى را که به قصد فطره کنار گذارده، نمى تواند آن را با مال ديگرى عوض کند، بلکه بايد همان را براى فطره بدهد.