احتياط مستحب در تعدد وکيل
مساله 2029ـ احتیاط مستحب آن است که یک نفر از سوى دو همسر صیغه عقد را نخواند، یعنى دو طرف عقد دو نفر باشند.
مقدمه
بسم الله الرحمن الرحیم
1ـ رساله «توضیح المسائل» که متن نخستین آن توسّط چند تن از فضلاى حوزه علمیّه قم در عصر مرحوم آیة اللّه العظمى بروجردى ـ قدّس سرّه ـ بر طبق فتاواى ایشان تنظیم شد، گام مؤثّرى در طریق واضح ساختن احکام فقهى، براى اوّلین بار، جهت عموم مردم بود; چراکه هم اصطلاحات پیچیده مخصوص فقه که رساله هاى پیشین مملوّ از آن بود در توضیح المسائل وجود نداشت، و هم جمله بندى ها ساده و روشن، و در عین حال دقیق و منسجم بود; و به همین دلیل، اثر عمیقى در رغبت اقشار متدیّن نسبت به فهم مسائل دینى گذاشت.
بعد از «معظّم له»، مراجع بزرگ دیگر ـ کثّراللّه امثالهم ـ نیز ازآن متن استفاده کرده، با داخل نمودن فتاواى خود در متن مزبور، همان سنّت پسندیده را تعقیب کردند.
امّا از آنجا که جمله بندى هاى کتاب براى فتاواى مرحوم آیة اللّه العظمى بروجردى تهیّه شده بود، با مرور زمان و تلفیق با فتاواى بزرگان دیگر، ناهماهنگى هایى در آن به وجود آمد و سلاست و انسجام نخستین را از دست داد، تا آنجا که در این اواخر قسمت قابل توجّهى از «توضیح المسائل» دوباره شکل پیچیده به خود گرفت و فهم آن براى بعضى مشکل شد حتّى در بعضى از موارد، شاید تناقضهایى در آن به وجود آمد.
2ـ از سوى دیگر مشغله زیاد مراجع بزرگ، غالباً به آنها اجازه نمى داد که خودشان شخصاً تمام مسائل «توضیح» را بر فتاواى خود تطبیق و تغییرات لازم را در عبارات انجام دهند و این کار احیاناً زیر نظر فرد یا جمعى از فضلاى مورد اعتمادشان انجام مى شد و پیداست که طرز کار و دقّت این فضلا با خود مراجع فرق بسیار داشت هرچند هر دو از نظر شرعى حجّت بود.
3ـ از این گذشته، تغییرات تند و سریع جامعه سبب مى شد مسائلى که از محلّ ابتلا خارج شده بود و هنوز در آن به چشم مى خورد از توضیح المسائل خارج گردد و در عوض مسائل مهمّ مورد ابتلاء و حاجت به آن افزوده شود، تا جوابگوى نیازهاى مردم مسلمان در مسائل فقهى باشد.
در رساله حاضر این مشکلات بحمداللّه برطرف گشته و توضیح المسائل به طرز شایسته ترى عرضه شده است زیرا:
اوّلاً: با اصلاح کامل عبارات و بازنگرى دقیق، سلاست و انسجام و هماهنگى به توضیح المسائل بازگشته است.
ثانیاً: حضرت آیة اللّه العظمى مکارم شیرازى شخصاً بر تمام مسائل نظارت داشته و متون «توضیح» را با فتاواى خودشان که در «تعلیقات عروة الوثقى» آمده تطبیق نموده و مسائلى را که در عروه نبوده، بر آن افزوده اند و تمام عبارات را اصلاح کرده اند.
ثالثاً: مسائل غیر مورد ابتلاء از آن حذف و مسائل مورد حاجت به آن افزوده شده است و انشاءاللّه به صورتى درآمده که نفع آن عام و بهره گیرى از آن براى همه آسانتر باشد.
خداوند متعال به همه ما توفیق عمل به احکام اسلام و قرآن و سنّت پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله)و ائمّه طاهرین(علیهم السلام) را عنایت فرماید و نیّت ما را خالص و در مسیر رضاى خودش قرار دهد!
«ناشر»
تعریف مباشرت
مسأله 310ـ شرط دهم «مباشرت» است، يعنى خود انسان شستن صورت و دست و مسح سر و پاها را انجام دهد و اگر ديگرى او را وضو دهد، يا در رساندن آب به صورت و دستها و مسح سر و پاها به او کمک نمايد وضو باطل است، ولى کمک در مقدّمات وضو اشکال ندارد.
اذان و اقامه در نماز جماعت
مسأله 845ـ در نماز جماعت اگر يک نفر اذان و اقامه بگويد براى همه کافى است و بقيّه بنابر احتياط واجب بايد اذان و اقامه را ترک کنند.
اگر بيشتر از ده روز خون ببينند
مسأله 465ـ زنانى که «عادت وقتيّه و عدديّه» دارند اگر بيشتر از ده روز خون ببينند، آنچه را در روزهاى عادت ديده اند حيض است (خواه نشانه هاى حيض را داشته باشد يا نه) و آنچه بعد از روزهاى عادت ديده اند استحاضه است (خواه نشانه هاى حيض داشته باشد يا نه).
هرگاه از وصيّت خود باز گردد
مسأله 2335ـ هرگاه وصيّت کند چيز معيّنى را به کسى دهند بعد وصيّت کند نصف آن را به ديگرى دهند، بايد آن مال را دو قسمت کرده، به هر کدام نصف آن را بدهند.
آب انگور جوش آمده
مسأله 126ـ هرگاه آب انگور به خودى خود جوش آيد (جوش آمدنى که معمولاً مقدّمه شراب شدن است) نجس و حرام است، ولى اگر با حرارت آتش يا غير آن به جوش آيد نجس نيست، ولى خوردنش حرام است. همچنين آب خرما و مويز و کشمش، بنابر احتياط واجب.
آب انگوري که با آتش به جوش آمده
مسأله 219ـ هرگاه آب انگور با آتش بجوشد نجس نيست، ولى خوردنش حرام است، امّا اگر آن قدر بجوشد که دوقسمت آن بخار شود و يک قسمت بماند، حلال مى شود و اگر خود به خود به جوش آيد و مست کننده شود حرام و نجس است و تنها با سرکه شدن پاک و حلال مى شود.
آب باراني که با عين نجاست برخورد کرده
مسأله 44ـ هرگاه روى زمين يا پشت بام عين نجس باشد و باران روى آن ببارد احتياط واجب اجتناب است، امّا آن مقدار که روى نجس نباريده پاک است و اگر باهم مخلوط شود و از ناودان جارى گردد آن هم پاک است.
آب باقي مانده در لباس بعد از شستن با آب قليل
مسأله 232ـ هرگاه لباس و مانند آن را با آب قليل آب بکشند و به اندازه معمول فشار دهند تا آب از آن خارج شود،آبى که درآن باقى مى ماند، پاک است.
آب خوردن براى روزه دارى که طاقت تشنگى ندارد
مسأله 1343ـ اگر روزه دار به اندازه اى تشنه شود که طاقت تحمّل آن را ندارد و يا ترس بيمارى و تلف داشته باشد، مى تواند به اندازه ضرورت آب بنوشد، ولى روزه او باطل مى شود و اگر ماه رمضان باشد بايد بقيّه روز را بنابر احتیاط واجب امساک کند.
آب درون ظرفي که متصل به آب لوله کشي است
مسأله 40ـ هرگاه ظرفى را زير آب لوله کشى بگذارند، آبى که درون ظرف است حکم آب جارى را دارد، به شرط اين که متّصل به آب لوله کشى باشد.
آب دهان، بينى، عرق و موى حيوان حرام گوشت در لباس
مسأله 754ـ هرگاه آب دهان يا بينى يا رطوبت ديگرى از حيوان حرام گوشت (مانند گربه) در بدن يا لباس نمازگزار باشد مادام که عين آن برطرف نشده نماز با آن اشکال دارد، امّا اگر خشک شود و عين آن برطرف گردد نماز صحيح است.
