مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

درك وقوف اختيارى عرفه براى صحت حج او كافى است. پس اگر به هوش آيد بقيّه اعمال را بجا مى‌آورد و اگر نتواند بجا آورد نايب مى‌گيرد، به‌شرط آن‌که وقت اعمال باقى باشد. در غير اين صورت، صحت حج او مشكل است و براى خروج از احرام احتیاطاً عمره مفرده بجا مى‌آورد.

چنانچه شخص جنب يا حائض، كه عادتش تمام‌شده، براثر ازدحام جمعیت نتواند در حال عبور از مسجد احرام ببندد و بنا به عللى موفّق بر غسل نيز نشود، با توجه به اينکه احرام در مسجد رجحان دارد، هرچند احرام بيرون مسجد يا به محاذات هم صحيح است؛ مي¬تواند با تيمم بدل از غسل وارد مسجد شود و از داخل مسجد محرم شود؛ مانند جايي که فرد جنب امکان غسل ندارد و براي اقامه جماعت يا امر مهمي مجاز است با تيمم وارد مسجد شود.

كسى كه رمى بعضى از جمرات را فراموش كند همانند كسى است كه تمام آن‌ها را فراموش كرده، بلكه كسى كه كمتر از هفت سنگ در تمام جمرات يا بعضى از آن‌ها انداخته، همين حكم را دارد؛ (بنا بر احتياط واجب). یعنی اگر از منى به مکه برود، چنانچه تا روز سيزدهم متوجّه شود بايد برگردد و انجام دهد و درصورتی‌که خودش نتواند، بايد نايب بگيرد و اگر بعد از روز سيزدهم متوجّه شود، يا عمداً آن را به تأخیر اندازد، بايد خودش يا نائبش در سال بعد در همان ايّام قضا نمايد و حجش صحيح است؛ و اگر زمانى يادش بيايد كه از مکه خارج‌شده، واجب است خودش در سال بعد قضاى آن را بجا آورد و در صورت عدم امكان، كسى براى او نيابت كند.

ماه ذى‌الحجه شرط نيست، هرچند بهتر است.

1. استطاعت براى حج علاوه برداشتن هزينه رفت‌وبرگشت، داشتن ضروریات زندگى و آنچه در گذران زندگى به آن نياز دارد شرط است؛ مثل خانه مسكونى (ملكى يا اجاره‌اى)، اثاث خانه، وسيله سوارى و مانند آن؛ البتّه در حدّى كه مناسب شأن او باشد و چنانچه عين آن‌ها را ندارد پول يا معادل قيمت آن را داشته باشد. 2. هرگاه مهریه حداقل به مقدار هزينه‌هاى حج باشد و مطالبه آن از شوهر مشكل خاصی براى زن ايجاد نكند مستطيع محسوب مى‌شود و بايد براى دريافت آن و ثبت‌نام حج اقدام كند. 3. روحانیون کاروان‌ها، خدمه، كاركنان بعثه‌ها، كارمندان بانک‌ها، پزشكان، پرستاران و تمام كسانى كه به هر عنوان به حج دعوت مى‌شوند مى‌توانند قصد حج واجب كنند؛ هرچند مستطيع نباشند و همين دعوت سبب استطاعت آن‌ها مى‌شود و حج ديگرى بر آن‌ها واجب نيست.4. هرگاه حج بر كسى مستقر نشده باشد و اکنون‌که نوبتش رسيده به علّت بدهى و مشكلات مالى قادر بر رفتن به حج نيست، مى‌تواند فيش خود را مطابق قوانين حكومت اسلامى به ديگرى واگذار كند.

23. سعى صفا و مروه در طبقه بالا جايز نيست؛ مگر این‌که ازدحام به‌قدری زياد باشد كه سعى در طبقه پايين مشقّت شديد داشته باشد.24. هنگام سعى صفا و مروه كافى است مقدارى از سربالايى صفا و مروه را طى كند و لازم نيست به قسمت لخت كوه برسد و پاى خود را به آن بچسباند. زيرا سربالايى مفروش در صفا و مروه جزء كوه است وسعى در زيرزمين صفا و مروه اشكالى ندارد. 25. نشستن در حال سعى، براى رفع خستگى و مانند آن به هر مقدار مانعى ندارد؛ خواه در صفا باشد، يا در مروه، يا در ميان آن دو.

مواردى كه شخص، يا نهاد، يا ارگانى، فردى را بدون این‌که ملزم به انجام كارى باشد به حج مى‌فرستد، شبيه حج بذلى است و قبول آن لازم است و كفايت از حج واجب مى‌كند.

ماه‌های حج؛ شوّال، ذی‌القعده و ذی‌الحجه می‌باشد و عمره تمتّع حتماً بايد در ماه‌های حج واقع شود.

كسى كه موفّق به درك وقوف در عرفات از ظهر تا غروب نشود، واجب است مقدارى از شب عيد را ـ هرچند كم باشد ـ در انجام‌ توقّف كند، بنابراين اگر براثر موانع، زمانى به عرفات برسد كه مردم ازآنجا كوچ كرده باشند، مقدارى از شب را مى‌ماند، سپس به‌سوی مشعر مى‌رود، به‌شرط آن‌که قبل از طلوع آفتاب روز عيد خود را به مشعرالحرام برساند و اين را «وقوف اضطرارى عرفات» مى‌گويند و اگر موفّق بر وقوف اضطرارى نيز نشد، يعنى نتوانست چيزى از شب را در انجام‌ بماند، كافى است مقدارى از وقوف مشعرالحرام را، درك كند. در اين صورت نيز حجش صحيح است.

كسى كه «وقوف اضطرارى عرفات» را در شب عید و «وقوف اضطرارى مشعر» را در پيش از ظهر عيد درك نموده، حج او نيز صحيح مى‌باشد.البته چنين شخصى اگر وقوف عرفات يا وقوف مشعر را به‌کلی و از روى عمد ترك كند، حج او باطل است.

آری؛ جزو ذوالحلیفه است؛ و به‌طورکلی انجام‌ که محاذی مسجد شجره است احرام صحیح می‌باشد.

كسى كه وقوف اختيارى عرفه و اضطرارى شب مشعر را درك كند (يعنى از ظهر روز نهم تا غروب در عرفات بوده و شب دهم در مشعر وقوف كرده و قبل از طلوع صبح به منى رفته است) درصورتی‌که وقوف اختيارى مشعر را به سبب عذرى ترك كرده، حجش صحيح و اگر عمدى بوده بنا بر احتياط واجب باطل است.