مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

چنانچه ورثه صغیری بین آنها نباشد تقسیمی که با توافق همه افراد ذی‌نفع صورت گرفته را نمی‌توان بر هم زد، مگر با جلب رضایت همه آنان

در اينجا بايد همان عين را صرف وصيّت كرد و ترقى آن مشكلى ايجاد نمى‏كند، مثل آن كه سهم ارث يكى از ورثه بعد از تقسيم رشد و ترقى بيشترى كند، مال را از نو تقسيم نمى‏كنند، ملاك، ارزش آن در زمان فوت است.

ديه جنين به پدر و مادرش مى‌رسد و هرکدام از آنها كه در سقط شركت داشته از ديه ارث نمى‌برد و تمام آن به ديگرى مى‌رسد و اگر هر دو در سقط شركت داشته‌اند ديه به پدربزرگ و مادربزرگ پدرى و مادرى و برادران و خواهران جنين مى‌رسد و طبق قانون ارث تقسيم می‌شود و اگر آنها رضايت دهند مشكل حل می‌شود.

هرگاه از ميّت فرزندى در شكم مادر باشد و در طبقه او وارث ديگرى نيز مانند اولاد و پدر و مادر وجود داشته باشد، بايد هنگام تقسيم براى بچه‌ای كه در شكم مادر است سهم دو پسر را كنار بگذارند، هرگاه زنده به دنيا آمد ارث می‌برد و چنانچه مثلاً يك پسر يا يك دختر به دنيا آيد زيادى را ورثه بين خودشان تقسيم مى‏كنند و اگر در طبقه او وارث ديگرى نباشد هرگاه حمل زنده متولد شود تمام مال به او مى‏رسد و الّا ميان ساير ورثه تقسيم می‌گردد؛ بنابراین جنین فی‌نفسه نه مالک می‌شود و نه ارث می‌برد.

ارث او به امام (علیه‌السلام) یا جانشین او می‌رسد که در زمان ما باید به حاکم شرع (مجتهد یا مرجع تقلید) داده شود.

این سنت حسنه‌ای است که سابقه آن به سال اول هجرت برمی‌گردد؛ زمانی که پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) میان مهاجرین و انصار عقد اخوت برقرار کردند و با توجه به شرایط سخت آن زمان، از یکدیگر ارث نیز می‌بردند که بعدها منتفی شد و شرایط دیگر باقی ماند.

اين فرزند متعلّق به صاحبان نطفه و با آنها محرم است و از آنها ارث‏ می‌برد؛ و مورد مادر جانشين به‌منزله فرزند رضاعى او است، بلكه در بعضى جهات نسبت به آن اولويت دارد؛ چرا كه تمام گوشت و استخوان او از وى روييده است. بنابراين حرام است كه بعداً با آن زن و فرزندان او ازدواج كند، امّا ارث‏ نمى‏برد.

هرگاه كسى يكى از خويشاوندان خود را عمداً و به‌ناحق بكشد از او ارث نمی‌برد، ولى اگر از روى خطا باشد ارث می‌برد (مثل اين‏كه سنگى به هوا پرتاب كند و اتفاقاً به يكى از خويشان او بخورد و او را به قتل برساند) و در اين صورت از ديه قتل نیز ارث می‌برد.

اين كار جايز نيست و اگر فرزندى متولّد شود در بسيارى از احكام تابع صاحبان نطفه است؛ ولى از آنها ارث‏ نمى‏برد.

تشخیص موضوع بر عهده متخصصین است ولی هرگاه زنده متولد شود از صاحبان نطفه ارث می‌برد.

هرگاه ميّت اولاد نداشته باشد نوه پسرى او (هرچند دختر باشد) سهم پسر ميّت را می‌برد و نوه دخترى او (هرچند پسر باشد) سهم دختر ميّت را می‌برد.

چون با لعان از هم جدا می‌شوند به‌طور طبیعی ارث نمی‌برند و به دلیل اینکه لعان حکم طلاق قطعی را دارد و قابل بازگشت نیست در صورت فوت یکی از زن یا شوهر در طول مدت عده نیز ارث نمی‌برند.