ارث نوهها
نوهها چه موقع ارث میبرند و نحوه تقسیم ارث نوها چگونه است؟
هرگاه ميّت اولاد نداشته باشد نوه پسرى او (هرچند دختر باشد) سهم پسر ميّت را میبرد و نوه دخترى او (هرچند پسر باشد) سهم دختر ميّت را میبرد.
هرگاه ميّت اولاد نداشته باشد نوه پسرى او (هرچند دختر باشد) سهم پسر ميّت را میبرد و نوه دخترى او (هرچند پسر باشد) سهم دختر ميّت را میبرد.
هرکس سهم پدر خود را میبرد یعنی اگر میت دو پسر داشته مال نصف میشود و سهم هریک بین فرزندانشان بهصورت دو سهم پسر و یک سهم دختر تقسیم میشود.
با توجه به اينکه اين وصيت پدر درواقع نوعي هديه است بين ورثه آن زن بهصورت مساوي تقسيم میشود.
جایز نیست مگر اینکه بقیه ورثه راضی شوند.
درصورتیکه این وصیت بهضمیمه سایر وصایای میّت بیش از ثلت اموال وی نباشد عمل به آن لازم است؛ یعنی اضافه سهم دختران از ثلث پرداخته میشود؛ و اگر اضافه بر ثلث باشد، تنها به مقدار ثلث جایز است.
اگر منظورتان این بوده که ملک منتقل به فرزندتان شود و منافع آن مادام الحیاه در اختیار شما باشد، اکنونکه او از دنیا رفته، آن مال به ورثه او منتقل میشود و شما مادام الحیاه خود فقط مالک منافع هستید.
آرى ارث آن پدر به والدین او و سایر فرزندان و همسرش میرسد.
دلیل آن روشن است زنان هنگامیکه شوهر میکنند هزینهای براى زندگى نمیپردازند و در اسلام تمام هزینه آنها بر دوش مردان است و به تعبیر دیگر مردان هم باید هزینه زندگى خود را بپردازند و هم هزینه زندگى فرزندان و زنانشان را و بااینحال طبیعى است که سهم ارث آنها بیشتر باشد، ممکن است گفته شود بعضى از زنان شوهر نمیکنند و بعضى از مردان زن نمیگیرند، درباره آنها چطور؟ پاسخ آن نیز با توجّه به یک نکته معلوم میشود و آن اینکه قوانین الهى (بلکه تمام قانونها) هماهنگ با نوع افراد جامعه است. افراد استثنایى معیار قوانین نیستند (شرح بیشتر را در تفسیر نمونه، جلد سوّم، صفحه 374، ذیل آیه دوازدهم سوره نسا مطالعه فرمایید).
فرزندخوانده احکام فرزند را ندارد و در هیچ حالت ارث نمیبرد ولى مرد و زنى که او را به فرزندى پذیرفتهاند میتوانند وصیت کنند که مقدارى از اموال آنها (حداکثر تا ثلث) را به فرزندخوانده خویش بدهند و یا در حال حیات و صحت و سلامت، بخشى از اموال خود را به او واگذار کنند و میتوانند حقّ فسخ را براى خود مادام الحیاة محفوظ دارند.
نه فرزند عیال از شوهر مادر ارث میبرد و نه شوهر از فرزندان او؛ و همچنین در عکس مسئله، یعنى بچههای مرد از نامادرى ارث نمیبرند.
اگر نطفه از مرد اجنبى بوده باشد نه از پدر ارث میبرد و نه از مادر؛ ولى نسبت به پدر و مادر محرم است و اگر به تصور حلال بودن (که معمولاً به این صورت است) بوده ارث میبرد.
ارث از حقوق شرعی است و فرزند نامشروع نه از پدر و نه از مادر ارث نمیبرد ولی احکام دیگر مانند نفقه و حضانت و محرمیت و وجوب نگهداری و تربیت فرزند را دارد.