مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

عمو و عمّه و دايى و خاله هر چه بالا روند و اولاد آنان هر چه پايين روند (البته هرکدام نزدیک‌ترند ارث می‌برند) و تا يك نفر از عمو و عمّه‌ها و دايى و خاله‌ها زنده‌اند اولاد آنان ارث نمى‏برند و تا اولاد آنها زنده‌اند اولاد آنها ارث نمى‏برند و تنها يك استثناء دارد و آن اين‏كه: اگر ميّت عموى پدرى و پسرعموی پدرى و مادرى داشته باشد، عموى پدرى ارث نمى‏برد و مال به پسرعموی پدر و مادرى مى‏رسد.

در فرض سؤال دایی پدری ارث نمی‌برد و نصف ماترک میت به شوهر و نصف دیگر به خاله پدر و مادری میت به ارث می‌رسد.

هرگاه وارث فقط چند عمو يا چند عمّه مادرى باشد مال به‌طور مساوى بين آنها تقسيم می‌شود، ولى اگر فقط چند عمو و عمّه مادرى داشته باشد بنا بر احتياط واجب بايد در تقسيم مال باهم مصالحه كنند.

سهم ارث عمو و عمّه و دايى و خاله را (درصورتی‌که همه پدر و مادرى باشند كه غالباً چنين هستند) مى‏توان چنين خلاصه كرد: به يك عمو يا يك عمّه تمام مال مى‏رسد و اگر وارث چند عمو يا چند عمّه باشند به‌طور مساوى مى‏برند و اگر هم عمو و هم عمّه باشند عمو دو برابر عمّه می‌برد و اگر يك دايى يا يك خاله باشد تمام مال به او مى‏رسد و اگرچند دايى يا چند خاله باشد، يا هم دايى و خاله باشند، مال را به‌طور مساوى تقسيم مى‏كنند و هرگاه عمو و عمّه و دايى و خاله باشند، عمو و عمّه دو سهم مى‏برند و دايى و خاله يك سهم و هر عمو دو برابر عمّه می‌برد، امّا سهم دايى و خاله مساوى است.

در فرض مسئله دخترعمو و پسرعموی پدرى ارث نمی‌برند، فقط ابوینى ارث می‌برد.

هرگاه وارث يك دايى يا يك خاله و يك عمو يا يك عمّه باشد، مال را سه قسمت مى‏كنند، يك سهم را دايى يا خاله، دو سهم را عمو يا عمّه می‌برد.

اگر وارث يك دايى يا يك خاله و عمو و عمّه باشد، چنانچه عمو و عمّه پدر و مادرى يا پدرى، باشند مال را سه قسمت مى‏كنند يك قسمت را دايى يا خاله می‌برد و از بقيّه دو قسمت به عمو و يك قسمت به عمّه مى‏دهند، بنابراين اگر مال را نه سهم كنند سه سهم به دايى يا خاله و چهار سهم به عمو و دو سهم به عمّه مى‏رسد.

اگر وارث عمو و عمّه هر دو باشند (و همه پدر و مادرى يا پدرى باشند) عمو دو برابر عمّه می‌برد.

هرگاه وارث ميّت عمو و عمّه و دايى و خاله پدر و عمو و عمّه و دايى و خاله مادر او باشد، مال او سه سهم می‌شود، يك سهم به عمو و عمّه و دايى و خاله مادر ميّت مى‏رسد (و آنها بنا بر احتياط واجب در تقسيم آن مصالحه مى‏كنند) و دو سهم ديگر را سه قسمت مى‏كنند، يك قسمت را دايى و خاله پدر ميّت، به‌طور مساوى ميان خود تقسيم مى‏كنند و دو قسمت ديگر آن به عمو و عمّه پدر ميّت مى‏رسد (و سهم عمو دو برابر عمّه است).

مساوی ارث می‌برند.

هرگاه وارث فقط يك عمو يا يك عمّه است، چه پدر و مادرى باشد (يعنى با پدر ميّت از يك پدر مادر باشد) يا پدرى فقط، يا مادرى، تمام مال به او مى‏رسد

اگر وارث چند عمو یا چند عمّه باشند و همه پدر و مادرى يا پدرى باشند مال به‌طور مساوى ميان آنها تقسيم می‌شود