تکلیف اموال میت اگر متوفی ورثهای نداشته باشد
اگر میت هیچ ورثهای نداشته باشد، اموالش به چه کسی میرسد؟
ارث او به امام (علیهالسلام) یا جانشین او میرسد که در زمان ما باید به حاکم شرع (مجتهد یا مرجع تقلید) داده شود.
ارث او به امام (علیهالسلام) یا جانشین او میرسد که در زمان ما باید به حاکم شرع (مجتهد یا مرجع تقلید) داده شود.
فرزندخوانده احکام فرزند را ندارد و در هیچ حالت ارث نمیبرد ولى مرد و زنى که او را به فرزندى پذیرفتهاند میتوانند وصیت کنند که مقدارى از اموال آنها (حداکثر تا ثلث) را به فرزندخوانده خویش بدهند و یا در حال حیات و صحت و سلامت، بخشى از اموال خود را به او واگذار کنند و میتوانند حقّ فسخ را براى خود مادام الحیاة محفوظ دارند.
در صورت تقسیم اموال ید آنها ید مالکانه است.
1. نسب (ارتباط خویشاوندی)2. سبب (زوجیت، ضمان جریره، ولاء امامت)
هرگاه زوج یا زوجه از دنیا برود و وارث دیگرى نباشد، اگر زوجه از دنیا برود تمام مال از آنِ زوج است و اگر زوج از دنیا برود، یکچهارم مال از آنِ زوجه و بقیّه به امام (علیهالسلام) تعلّق مىگیرد؛ و در زمان ما باید به دست حاکم شرع برسانند؛ و اگر واقعاً آن زن نیازمند باشد، حاکم شرع مىتواند همه یا قسمتى از آن را به او بازگرداند.
تمام کسانى که از مال ارث میبرند حقّ قصاص دارند مگر زوج و زوجه که حقّ قصاص ندارند ولى در دیه سهیماند.
چنانچه ورثه صغیری بین آنها نباشد تقسیمی که با توافق همه افراد ذینفع صورت گرفته را نمیتوان بر هم زد، مگر با جلب رضایت همه آنان
هزینههای ازدواج بچههایی که ازدواجنکردهاند از سهمالارث خودشان خواهد بود مگر اینکه دیگران رضایت دهند که از تمام مال الارث خارج شود.
سبب بر دو گونه است: زوجیت دائم، ولاء؛ که شامل «ولاء عتق» و «ولاء ضمان جریره» و «ولاء امامت» است. (که البته ولاء عتق در زمان حاضر موضوعیت ندارد)
بیمه حوادث بیشباهت بهنوعی ضمان جریره نیست بنابراین نمیتوان گفت که در دنیاى امروز ضمان جریره وجود ندارد ولى بیمهگر ارث نمیبرد. چون در مقابل ضمان جریره، عوضى میگیرد.
در اصطلاح فقه، کلاله برادر و خواهر متوفی است، خواه پدری تنها، یا مادری تنها، یا پدری و مادری که رویهم کلالات ثلاث خوانده میشوند. برادر و خواهر پدری را «کلاله ابی»، برادر و خواهر مادری را «کلاله امّی» و برادر و خواهر پدر و مادری را «کلاله ابوینی» گویند.