مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر چيزى را كه اجاره كرده تلف شود، يا معيوب گردد چنانچه در نگهداری آن كوتاهى نكرده و در استفاده از آن زياده‏روى ننموده باشد ضامن نيست، مثلاً اگر پارچه‏اى كه به خيّاط داده دزد ببرد يا در آتش‏سوزى از بين برود، درصورتی‌که در حفظ آن كوتاهى نكرده باشد، مسئول نيست، ولى اگر براثر اشتباه يا هر علّت ديگر آن را با دست خود ضايع يا معيوب كرده باشد ضامن است، مگر اين‏كه عيب از خود جنس باشد، مثلاً جنس پارچه طورى است كه با اطو زدن خراب مى‏شود در اين صورت ضامن نيست.

اگر خانه‌ای را كه مثلاً دو اتاق دارد اجاره دهد و يك اتاق آن خراب شود، چنانچه فوراً آن را بسازد و هيچ مقدار از استفاده آن از بين نرود اجاره باطل نمى‏شود و مستأجر هم حقّ فسخ ندارد، ولى اگر ساختن آن به‌اندازه‌ای طول بكشد كه مقدارى از استفاده مستأجر از بين برود اجاره نسبت به آن اتاق باطل مى‏شود و در بقيّه نيز حقّ فسخ دارد.

این نوعی معامله است و شرط مبلغی به‌عنوان قرض‌الحسنه در ضمن آن مانعی ندارد.

چنانچه یقین به غصبی بودن ملک‌دارید نمی‌توانید آن را اجاره کنید.

اگر اين كار در عرف عقلا نوعى حقّ مالکیت محسوب شود، هرچند اين حق ناشى از توافق بین‌المللی باشد، خريدوفروش و اجاره‏ يا وقف آن جایز است.

مالى را كه اجاره مى‏دهند چند شرط دارد:1. بايد معيّن باشد، بنابراين اگر بگويد: يكى از خانه‏ها يا يكى از اتومبیل‌های خود را اجاره مى‏دهم صحيح نيست.2. مستأجر بايد آن را ببيند يا مالك اوصاف آن را کاملاً بيان كند.3. تحويل آن ممكن باشد، پس اجاره دادن اسبى كه فرار كرده و مستأجر قادر برگرفتن آن نيست باطل است.4. آن مال به‌واسطه استفاده كردن از بين نرود، بنابراين اجاره دادن نان و ميوه صحيح نيست.5- استفاده‏اى كه مال را براى آن اجاره داده‏اند ممكن باشد، پس اجاره دادن زمين براى زراعت، درصورتی‌که قابل زراعت نباشد يا آب كافى نداشته باشد باطل است. 6- چيزى را كه اجاره مى‏دهد ملك او باشد، يا وكيل و ولى در اجاره آن باشد.

درصورتی‌که اين كار با توافق مستأجر صورت گرفته، بايد به نسبت افزايش آب، مال‌الاجاره نيز افزايش يابد.

این شرط نسبت به ادای نماز اشکال دارد و اثری ندارد اما در مورد سایر تصرفات باید طبق شرط عمل کنند و اگر خلاف شرط عمل کرده‌اند صاحب‌خانه را راضی نمایند.

درصورتی‌که عين همان طلاها را بازنگرداند اجاره مفهوم ندارد. بنابراين، راه صحيح براى آنچه معمول است، آن است كه شخص خواهان اجاره، يك كيلو طلا از طلافروش به قيمت مثلاً یک‌میلیون و دويست هزار تومان در ذمّه خود خريدارى كند و طلا را تحويل بگيرد و بدهى در ذمّه اوست، سپس يك كيلو طلا به‌صورت تحويل يك سال (سلف) به طلافروش در مقابل یک‌میلیون ازآنچه در ذمّه اوست را بفروشد، كه در رأس سال يك كيلو طلا به او بدهد و دويست هزار تومان باقيمانده در ذمّه را نيز بپردازد.

این کار اشکالی ندارد ولی درصورتی‌که گوسفندی بدون مسامحه و کوتاهی شخص اجاره کنند تلف شود، ضامن نیست.

آرى اشكال دارد.

اگر خريدار نمی‌دانسته كه آن ملك را اجاره‏ داده‌اند، يا گمان می‌کرده مدّت اجاره‏ كم است، پس از اطّلاع مى‏تواند معامله را فسخ كند.