مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در صورتی که دو سال پیش معامله انجام شده و شما قیمت آن زمان را پرداخته اید،حق مطالبه مبلغ اضافه را ندارد.

براى خريدار و فروشنده چند چيز شرط است: 1- بالغ بودن 2- عاقل بودن 3- ممنوع‏التّصرّف در اموال نبودن (مانند كسانى كه به خاطر ورشكستگى از طرف حاكم شرع از تصرّف در اموالشان جلوگيرى شده‏اند). 4- طرفين قصد جدی براى معامله داشته باشند، پس اگر به شوخى بگويد مالم را فروختم اثرى ندارد. 5- كسى آن‌ها را مجبور نكرده باشد. 6- جنسى را كه خریدوفروش مى‏كنند ملك آن‌ها باشد يا از طرف مالك وكيل بوده، يا ولی صغير باشند.

هر دو صورت جایز است.

اگر این کار در عرف عقلا نوعى حقّ مالکیت محسوب شود، هرچند این حق ناشى از توافق بین‌المللی باشد، خریدوفروش و اجاره یا وقف آن جایز است.

هر دو قرارداد صحیح است ولی در صورتی که به سن بلوغ نرسیده اند باید با اجازه ولی آن‌ها قرارداد بسته شود.‌

معامله با بچه نابالغ باطل است حتّى اگر ولى به او اجازه داده باشد، مگر اين‏كه طرف معامله ولی طفل باشد و طفل وسيله رساندن پول به فروشنده يا جنس به خريدار است، در اين صورت اشكال ندارد، امّا بايد خريدار و فروشنده يقين داشته باشند كه بچه جنس يا پول را به صاحب آن مى‏رساند.

درصورتی‌که خریدار، پول معامله را پرداخته و بیع انجام‌شده، فروشنده موظف است جنس را تحویل دهد.

اصل آن است که بعد از اتمام معامله، مبیع منتقل به ملک مشترى می‌‌شود، و اگر بایع در حفظ آن کوتاهى نکرده باشد، به‌عنوان امانت‌دار، مسئول تلف آن نیست، و تلف از ملک مالک (یعنى مشترى) واقع خواهد شد. ولى شارع مقدّس در اینجا اصل را شکسته، و بایع را ضامن شمرده است.

تملیک را نمی‌شود موکول به بعد کرد; ولى تحویل را می‌توان مدّتى بعد (مثلاً دو یا چند ماه بعد) انجام داد.

معامله با بچه نابالغ باطل است حتّى اگر ولى به او اجازه داده باشد، مگر این‌که طرف معامله ولی طفل باشد و طفل وسیله رساندن پول به فروشنده یا جنس به خریدار است، در این صورت اشکال ندارد، امّا باید خریدار و فروشنده یقین داشته باشند که بچه جنس یا پول را به صاحب آن می‌‌رساند.

درصورتی‌که معامله کامل شده و ثمن آن پرداخت‌شده، فروشنده باید به وظیفه خود عمل کند و الا خسارت‌ها را باید بپردازد.

هرگاه جنس تقلّبى مانند روغنى را كه با چیزی غیر از روغن مخلوط كرده بفروشد، چنانچه آن را معيّن كرده، مثلاً بگويد اين روغن را مى‏فروشم مشترى هر زمان متوجّه شد مى‏تواند معامله را فسخ كند، ولى اگر آن را معيّن نكند، بلكه بگويد فلان مقدار روغن را مى‏فروشم امّا هنگام تحويل دادن جنس تقلّبى تحويل دهد، مشترى مى‏تواند آن را پس بدهد و جنس سالم بگيرد.