بیرون آوردن دستگاه جلوگیری از بارداری
خانمى نمیدانسته گذاشتن دستگاه درون رحمى اگر مستلزم نظر و لمس حرام باشد جايز نيست، لذا اين كار را انجام داده است. با توجّه به اينكه اگر آن را خارج نكند مجبور است هرچند وقت یکبار براى معاينه نزد دكتر برود و اين مستلزم نظر و لمس حرام است. آيا بايد آن را بيرون آورد؟
مادام كه بيرون آوردن آن لازم نباشد، میتواند آن را به حال خود باقى بگذارد و بعد بهعنوان ضرورت آن را خارج نمايد.
لزوم مراعات نوبت در مطب
آيا مراعات نوبت در امورى كه طبق نوبت به كار افراد رسيدگى میشود (مانند نوبت ويزيت پزشكان) یک حق عقلايى و شرعى محسوب شده و تخلّف از آن حرام است؟
در حال حاضر كه بسيارى از كارها در اجتماع بهصورت صف و قرار گرفتن در نوبت انجام میشود اين امر یک حق عقلايى محسوب میگردد؛ و به تعبير ديگر، از بين بردن آن نوعى ظلم بهحساب میآید و مشمول ادلّه حرمت ظلم و تعدّى بر حقوق مردم است (و مىدانيم كه در همهجا احكام از شرع گرفته میشود و موضوعات از عرف، جز در موضوعات مخترع) آرى در مواردى كه در عرفِ عقلا استثنا میشود، مثل یک بيمار اورژانسى در مطب دكتر و مانند آن، اشكالى ندارد.
عدم تفاوت حکم لمس و نظر به فرد بیهوش و مرده و کافر نامحرم
آيا حكم لمس و مشاهده فرد بیهوش و باهوش، زنده و مرده، مسلمان و كافر متفاوت است؟
همه اینها در حال ضرورت جايز است.
ویزیت پزشک خارج از نوبت
آيا به دليل رفاقت و آشنايى، يا موقعیت اجتماعى، ملاقات پزشك خارج از نوبت و بدون در نظر گرفتن حقّ ديگران جايز است؟
بايد در غير موارد ضرورت از اين كار پرهيز شود.
لمس و نظر به باطن بدن نامحرم
آيا لمس و نظر باطن بدن نامحرم، اعم از ریهها، ناى، مرى، قلب، معده، روده، مثانه و رحم، حكم ظاهر را دارد؟
در مورد نامحرم جز در موارد ضرورت، احتیاط در ترک چنین کاری است. (حتی در صورت عدم لمس اعضا)
معیار تشخیص ضرورت در لمس و نظر به بدن بیمار
مشاغلى چون دندانپزشکی، زايمان، جرّاحى و مانند آن مستلزم نظر و لمس بدن بيمار است. حكم شرعى آن چيست؟ آيا تفاوتى بين صورت ضرورت و غير آن هست؟ معيار ضرورت چيست؟
اینگونه امور فقط در صورت ضرورت جايز است و معيار ضرورت تشخيص عرف عام و صالح است.
تعارض بین اتلاف وقت بیمار و معطل شدن پزشک
برخى از پزشكان ادّعا میکنند در صورت برنامهریزی براى جلوگيرى از اتلاف وقت مردم، ممكن است در مقاطعى پزشك بدون بيمار بماند. در تعارض بين هدر رفتن وقت مردم و معطّل شدن احتمالى پزشك، كدام ترجيح دارد؟
موارد مختلف است; گاه مشكل طبيب مهمتر است و گاه مشكل بيمار.
مسئول عدم رعایت نوبت ویزیت
چنانچه ملاقات پزشك خارج از نوبت اشكال شرعى داشته باشد، مسئولیت آن متوجّه كيست؟ پزشك، منشى، يا همهکسانی كه در ناديده گرفتن حق ديگران نقش داشتهاند؟
تمام كسانى كه به اين كار كمك كنند مسئولیت دارند.
تطهیر عورت شخص بیمار توسط پرستار
آيا میتوان بيمارى كه امكان تطهير عورتين وى توسّط خودش وجود ندارد را تطهير كرد؟
چنانچه مستلزم نگاه و لمس نباشد، يا اينكه بهوسیله همسرش انجام گيرد اشكالى ندارد. در غير اين صورت تنها در موارد ضرورت جايز است.