مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

احتياط آن است كه معادل قيمت پوست آن را به فقيرى صدقه دهيد.

مستحب است قربانى را سه قسمت كند: یک‌سوّم آن را براى خود بردارد و یک‌سوّم را درراه خدا به نيازمندان صدقه دهد و یک‌سوّم را به دوستان و مؤمنان هديه نمايد. البتّه لازم نيست تقسيم به سه قسمت به‌طور مساوى باشد، ولى دادن بخشى از آن به فقير واجب است، امّا خوردن چيزى از آن واجب نيست؛ هرچند موافق احتياط است.

بايد از قربانى در منى صرف‌نظر كند؛ ولى صرف پول قربانى در جاى ديگر كافى نيست؛ بلكه لازم است در محل ديگرى، مانند شهر خودش، در ذی‌الحجه قربانى كرده و به مصرف برساند.

در شرایط فعلى قربانى سه حالت دارد: الف) درصورتی‌که بتواند در انجام‌ قربانى کند و در انجام‌ قربانى را به مصرف برساند این مقدّم بر هر چیز است. ب) درصورتی‌که انجام‌ قابل‌مصرف نباشد امّا مسلمین بتوانند آن را بسته‌بندی کرده به خارج منى و بلد دیگر بفرستند تا مصرف نیازمندان شود. در صورت عدم امکان روش اوّل، روش دوّم واجب است. ج) این‌که هیچ‌کدام از آن دو صورت ممکن نباشد و قربانى ضایع می‌شود و از بین می‌رود پول آن را کنار بگذارند و در ماه ذی‌الحجه هنگام بازگشت قربانى کرده و در مصارف آن مصرف کنند هیچ اشکالى براى حج آن‌ها نخواهد داشت و اگر نمی‌توانند پول قربانى را کنار بگذارند بر ذمّه بگیرند.

احتياط آن است كه قربانى كننده پوست حيوان قربانى و مانند آن را نفروشد و اگر آن را براى استفاده خود نگهداری، به‌اندازه پول آن به فقرا دهد.

مسلمانان بايد كارى كنند كه گوشت‌های قربانى استفاده شود و از بين نرود و مانند بعضى از سال‌ها مجبور به دفن كردن يا سوزاندن آن‌ها نشوند؛ زيرا اين كار اسراف است و حرام و مخالف دستورات اسلام است و چنانچه در منى مستحقّينى يافت نشوند، بايد آن را به ساير كشورها ببرند و به فقرا و مؤمنان بدهند و چنانچه هزينه‌اى براى اين كار لازم باشد بايد حكومت اسلامى، يا مردم، آن را بپردازند.

مى‌تواند آن را به‌عنوان سهم خود بردارد، يا به دوستانش، يا به فقرا و نيازمندان بدهد، ولى دادن آن به قصّاب ـ به‌عنوان اجرت كارى كه انجام داده ـ اشكال دارد و احتياط مستحب آن است كه اگر خودش از آن استفاده كرده، قيمت آن را صدقه بدهد و ملاك قيمت روز ذبح قربانى است.

حج او صحيح است؛ ولى اگر قربانى در منى از بين مى‌رود و قابل‌استفاده نيست، بايد پول آن را كنار بگذارد و در ماه ذی‌الحجه همان سال و اگر نتوانست در سال بعد در ايّام تشريق (دهم و يازدهم و دوازدهم ذی‌الحجه) در شهر خودش قربانى كند

معيار روز عيد قربان مکه است؛ ولى اگر ممكن است طورى هماهنگ كنند كه قربانى بعد از رمى جمره عقبه و قبل از حلق باشد.

قربانى كردن در قربانگاه‌های موجود كافى است، هرچند در حال حاضر همه آن‌ها در خارج از محدوده منى است و استفاده از آن‌ها از باب قاعده "الأقرب فالآقرب " است و لازم نيست مخفيانه در گوشه‌اى از منى يا مکه قربانى كنند، يا براى روزهاى بعد بگذارند، بلكه اين كار در شرايط فعلى خالى از اشكال نيست.

در اين صورت ـ كه گوشت‌ها تلف مى‌شود ـ قربانى كردن در انجام‌، چه با اخذ وكالت از فقير و چه بدون آن، جايز نيست و بايد بر اساس مسئله 1059 مناسک عمل گردد.

استفاده از وسايل ماشينى براى ذبح حيوانات مانعى ندارد؛ ولى بايد شرايط شرعيّه ذبح، مانند روبه‌قبله بودن، بسم‌الله گفتن و غير آن رعايت شود (چنان‌که در رساله توضيح المسائل، مسئله 2223، شرح داده‌ايم).