تعلق اجرت به برنامههای تبلیغاتی صداوسیما
برنامهاى تبليغاتى به سيما داده مىشود تا در شب مشخصی پخش نمايند. مسؤولين محترم ذيربط اسمى از پرداخت پول براى اين كار نمىبرند و متعارف اين عمل هم در ذهن برادران متقاضى چنين بوده كه چون كار، كار قرآنى است حتماً رايگان خواهد بود. ولى بعد از اتمام برنامه، عزيزان سيما مطالبه وجه مىنمايند. آيا دينى بر ذمّه متقاضيان مستقر است؟
برنامههاى تبليغاتى معمولاً اجرت دارد، خواه صحبتى درباره آن باشد، يا نشده باشد؛ و خواه در ذهن متقاضيان، مجّانى بودن باشد، يا نباشد. بنابراين، شما مديون اجرت تبليغات هستيد. ولى سزاوار است مسؤولين صداوسیما تا آنجا كه امكان دارد در اینگونه مسائل قرآنى و فرهنگى ارفاق كنند.
خمس معدنی که اجارهای است
چنانچه معدنی را اجاره کنند، خمس آنچه استخراج میشود بر عهده کیست؟ مالک یا مستأجر؟
کسی که اجاره داده خمس معدن ندارد و اجارهکننده خمس دارد پس از کسر مخارج.
وظیفه کسی که رهن کامل کرده
من خانه را رهن کامل کردهام و امکان فسخ معامله نیست نمازهای من در این خانه باطل است؟
نیت قرض کند و رضایت او را بطلبد و اگر یقین به رضایت دارید کافی است.
عدم تنافی شرط عدم اجاره مجدد عین مستأجره با ملکیت منافع
اگر موجر با مستأجر شرط کرده باشد که نمیتواند عین مستاجره را اجاره دهد و با توجه به اینکه مستأجر مالک منافع شده آیا این شرط لطمه به مالکیت خصوصی نمیزند؟
مستأجر، مالک منافع است نه مالک عین و باید طبق قرارداد خود عمل نماید.
دادن و گرفتن چک تخلیه در اجاره
آیا دادن و گرفتن چک تخلیه که در حال حاضر در بنگاههای معاملاتی عرف شده است با توجه به اینکه اولاً مستأجر در زمان صدور آن علم به موضوع دارد که توان پرداخت مبلغ را ندارد و ثانیاً به خاطر عرفی بودن در صورت عدم تحویل چک، منزل به وی اجاره نمیدهند ازنظر شرعی دارای اشکال است یا خیر؟
هرگونه تعهدی برای تخلیه در مورد مقرّر با رضایت طرفین اشکالی ندارد.
اجاره دادن ملک رهن شده به مالک آن
من مغازهای رهن کردم و میخواهم آن را به صاحب مغازه کرایه دهم آیا این کار اشکال دارد؟
درصورتیکه تغییراتی در ملک ایجاد نمایید این کار مانعی ندارد.
اجاره دادن تالار جهت مجالس نامشروع
کسی که تالار مجلس دارد و آن را برای مجالس عروسی کرایه میدهد و در آن مجلس رقص و ساز باشد برای صاحب تالار که آن را اجاره داده است گناه محسوب میشود؟
لازم است به کسانی که تالار را اجاره میکنند سفارش کنند از هرگونه کار خلاف شرع پرهیز کنند. اگر تخلف کردند آنها مسئول هستند و او وظیفهای ندارد.
حکم دریافت اجرت در برابر نجاتغریق
در خصوص مواد 174 و 181 قانون دریایى جمهورى اسلامى ایران سؤالاتى مطرح است، لطفاً پاسخ بفرمایید. در مادّه 174 میخوانیم: «به هر نوع کمک و نجات که داراى نتیجه مفیدى باشد، اجرت عادلانه تعلّق خواهد گرفت، ولى اگر عمل کمک یا نجات نتیجه مفیدى نداشته باشد، هیچگونه اجرتى به آن تعلّق نخواهد گرفت و در هیچ مورد مبلغ پرداختى بیش از ارزش نجاتیافته نخواهد بود.»و در مادّه 181 آمده است: «اشخاصى که جان آنها نجاتیافته، ملزم به پرداخت هیچگونه اجرتى نخواهند بود. نجاتدهندگانی که در عملیات کمک یا نجات مربوط به یک حادثه، خدماتى براى نجات اشخاص انجام دادهاند، مستحق دریافت سهم متناسبى از اجرت پرداختى به نجاتدهندگان کشتى و بار و سایر متعلقات آن هستند.»این دو مادّه در قالب چه نوع عقدى از عقود اسلامى میگنجد؟ و کدامیک از قواعد فقهیّه را در برمیگیرد؟
در مورد مادّه اوّل تنها در موردى میتوانند مطالبه اجرة المثل کنند که درخواستی از سوى صاحبان کالا، یا صاحبان کشتى، صورت گرفته باشد. یا توافق و قرارداد کلی بین صاحبان کشتیها و نجاتغریق وجود داشته باشد؛ و در فرض درخواست از نجاتغریق، میتواند اجرة المثل خود را بگیرد; هرچند اجرة المثل او بیش از قیمت کالا باشد و این داخل در عقد اجاره، یا جعاله است؛ و در مورد مادّه دوّم، در برابر نجات انسانها اجرتى لازم نیست، چون واجب است. مگر اینکه دولت گروهى را استخدام کرده باشد که بهطور مرتّب مراقب این امر باشند که در این صورت حقدارند حقوقشان را بگیرند، ولى قرار دادن سهمى از اجرة المثل نجات کشتى و کالا براى نجاتدهنده انسانها وجه شرعى ندارد. مگر اینکه توافق و قرارداد کلی با صاحبان کشتیها و سایر دستاندرکاران صورت گرفته باشد. درمجموع تطبیق این دو مادّه بر موازین فقهى مشکلات متعدّدى دارد.
فروش يك ملك بهصورت زمانى به چند نفر
فروش يك ملك بهصورت زمانى به چند نفر چه حكمیدارد؟ (مثلاً ملك يا خانهاى در مشهد به چهار نفر فروخته شود تا اين ملك در هر فصل از سال در اختيار مالك همان فصل باشد كه خودش استفاده كند يا اجاره دهد).
اين كار جايز نيست؛ ولى اگر بهصورت اجاره مادامالعمر و در فصل معيّنى از سال يا ماه معيّنى باشد صحت آن بعيد نيست.