مسأله 944ـ در هر رکعت از نمازهاى واجب و مستحب دو سجده واجب است و محلّ آن بعد از رکوع است و هرگاه هر دو را عمداً يا از روى فراموشى ترک کند يا به جاى دو سجده چهار سجده به جا آورد نماز باطل است، امّا زيادى يا کمى يک سجده به شرط اين که از روى سهو باشد نماز را باطل نمى کند.
در سجده بايد هفت موضع بر زمين قرار گيرد: پيشاني، کف دستها، سر دو زانو، سردوانگشت بزرگ پا و هرگاه يکي از اين اعضا را عمداً بر زمين نگذارد سجده اش باطل است و اگر سهواً پيشاني را به زمين نگذارد باز سجده باطل است، اما اگر پيشاني به زمين باشد و بعضي ديگر از اعضا را سهواً به زمين نگذارد سجده صحيح است.
مسأله 946ـ در رکوع واجب است ذکر بگويد، ذکر رکوع بنابر احتياط واجب سه مرتبه «سُبْحَانَ اللّهِ» يا يک مرتبه «سُبْحانَ رَبِّىَ الْعَظِيمِ وَ بِحَمْدِهِ» است. ذکر سجده نيز واجب است و احتياط آن است که حدّاقل سه مرتبه «سُبْحانَ اللّهِ» يا يک مرتبه «سُبْحانَ رِبِّىَ الْأَعْلى وَ بِحَمْدِهِ» بگويد و هرچه بيشتر بگويد بهتر است.
مسأله 948ـ هرگاه پيش از آن که بدن آرام گيرد ذکر سجده را شروع کند، نماز باطل است، همچنين اگر قسمتى از آن را هنگام بلند شدن از سجده بگويد، امّا اگر سهواً باشد مانعى ندارد و اگر قبل از برداشتن سر از سجده متوجّه شود بايد ذکر را اعاده کند.
مسأله 949ـ هنگامى که مشغول ذکر نيست مى تواند بعضى از اعضاى هفتگانه را جز پيشانى از زمين بردارد، يا جا به جا کند، ولى در موقع ذکر جايز نيست.
مسأله 950ـ بعد از سجده اوّل بايد بنشيند تا بدن آرام گيرد، سپس به سجده رود.
مسأله 951ـ بنابر احتياط واجب جاى پيشانى نمازگزار بايد از جاى زانوهايش بيش از چهار انگشت بسته، بالاتر و پايين تر نباشد، همچنين جاى پيشانى نسبت به جاى انگشتان پاى او، خواه زمين سراشيبى باشد يا نباشد.
مسأله 952ـ هرگاه پيشانى را سهواً بر جايى بگذارد که از محلّ زانوها يا انگشتان پا بيش از چهار انگشت بسته، پست تر و بلند تر باشد، اگر بلندى به حدّى است که به آن سجده نمى گويند بايد سر را بردارد و روى چيزى بگذارد که بلندى آن از چهار انگشت بسته کمتر است، امّا اگر بقدرى است که سجده به آن مى گويند واجب است پيشانى را از روى آن به روى چيزى بکشد که به اندازه چهار انگشت بسته يا کمتر است و اگر کشيدن پيشانى ممکن نيست، احتياط آن است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند.
مسأله 953ـ پيشانى بايد روى چيزى قرار گيرد که سجده بر آن صحيح است و شرح آن به خواست خدا در مسائل آينده ذکر مى شود و اگر حايلى در اين وسط باشد مانند موى سر يا چرک بودن مهر به حدّى که پيشانى به خود مهر نرسد سجده باطل است، ولى تغيير رنگ مهر اشکالى ندارد.
مسأله 954ـ هرگاه نتواند کف دستها را بر زمين بگذارد بايد پشت دستها را به زمين بگذارد و اگر آن هم ممکن نيست مچ دستها را بر زمين بگذارد و چنانچه آن هم ممکن نباشد بنابر احتياط واجب هر جاى دست تا آرنج ممکن شود روى زمين مى گذارد و در صورتى که نتواند، بازو را بگذارد.
مسأله 955ـ بنابر احتياط واجب بايد هنگام سجده سر دو انگشت پاها بر زمين باشد و انگشتهاى ديگر کافى نيست، حتّى اگر ناخن انگشت بزرگ پا طورى بلند باشد که سر انگشت به زمين نرسد اشکال دارد.
