مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 985ـ در سجده قرآن، رو به قبله بودن شرط نيست و به هرسوى مى تواند سجده کند، ولى بهتر روبه قبله بودن است.

مسأله 984ـ براى سجده واجب قرآن کافى است به سجده رود و ذکر گفتن واجب نمى باشد، امّا بهتر است ذکر بگويد و بهتر است اين ذکر را انتخاب کند: «لا اِلهَ إلاَّ اللّهُ حَقّاً حَقّاً لا اِلهَ إلاَّ اللّهُ اِيماناً وَ تَصْديقاً لا اِلهَ إلاَّ اللّهُ عُبُودِيَّةً وَرِقّاً سَجَدْتُ لَکَ يا رَبِّ تَعَبُّداً وَرِقّاً لا مُسْتَنْکِفاً وَ لا مُسْتَکْبِراً بَلْ اَنَا عَبْدٌ ذَليلٌ ضَعيفٌ خائِفٌ مُسْتَجيرٌ».

مسأله 983ـ در سجده واجب قرآن، بايد پيشانى را بر چيزى بگذارد که سجده نماز بر آن جايز است بنابر احتياط واجب، همچنين ستر عورت و غصبى نبودن را رعايت کند، ولى ساير شرايطى که در نماز لازم است در اين سجده واجب نيست.

مسأله 982ـ هرگاه آيه سجده را از مثل نوار يا راديو گوش كند احتياط واجب آن است كه سجده كند.

مسأله 981ـ هرگاه در غير نماز در حال سجده آيه سجده را بخواند يا به آن گوش فرا دهد، بايد سر از سجده بردارد و دوباره سجده کند.

مسأله 980ـ اگر انسان خودش آيه سجده را بخواند و در همان حال از ديگرى هم بشنود يک سجده کافى است.

مسأله 979ـ چنان که گفته شد در چهار سوره از قرآن مجيد آيه سجده است(سوره «الم سجده» و «حم سجده» و «النجم» و «اقرء») و هرگاه انسان آيه سجده را بخواند يا گوش کند بايد فوراً به سجده رود و اگر فراموش کرد هر زمان يادش آيد سجده واجب است و اگر گوش ندهد بلکه آيه سجده به گوشش بخورد، بنابر احتياط واجب بايد سجده کند.

مسأله 978ـ قرآن خواندن در سجده مکروه است، همچنين فوت کردن محلّ سجده براى برطرف کردن گرد و غبار و اگر در اثر فوت کردن عمداً کلمه دو حرفى از دهان بيرون آيد نماز اشکال دارد.

مسأله 977ـ چند چيز در سجده به رجاء ثواب الهى مطلوب است:1ـ بعد از سر برداشتن از رکوع در حالى که بدن آرام است براى رفتن به سجده تکبير گويد و همچنين بعد از سجده اوّل و نيز براى رفتن به سجده دوم.2ـ مردان اوّل دستها را به زمين بگذارند و زنان اوّل زانوها را.3ـ علاوه بر پيشانى، بينى را نيز بر چيزى که سجده بر آن صحيح است بگذارد.4ـ در حال سجده انگشتان دست را به هم بچسباند و مقابل گوش رو به قبله بگذارد.5ـ در سجده دعا کند و حاجات خود را از خداوند بخواهد و از دعاهاى خوب و مناسب اين دعا است: «يا خَيْرَ الْمَسْؤولينَ وَ اَوْسَعَ الْمُعْطينَ اُرْزُقْنِى وَ ارْزُقْ عِيالى مِنْ فَضْلِکَ فَإنَّکَ ذُوالْفَضْلِ الْعَظيمِ» يعنى: «اى بهترين کسى که مردم از او حاجت مى طلبند و اى بهترين بخشندگان، به من و عيالم از فضل خودت روزى بده که تو داراى فضل عظيمى».6ـ بعد از سجده روى ران چپ بنشيند، و روى پاى راست را بر کف پاى چپ بگذارد (واين را تَوَرّک گويند).7ـ در ميان دو سجده هنگامى که بدن آرام است «اَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبِّی وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ» گويد.8ـ سجده را طولانى کند و تسبيح و حمد و ذکر خدا گويد و صلوات بر محمّد و آل محمّد بفرستد.9ـ در موقع نشستن دستها را روى ران بگذارد.10ـ به هنگام بلند شدن، اوّل زانوها را از زمين بردارد و بعد دستها را.

مسأله 976ـ سجده کردن براى غير خداوند متعال حرام است و بعضى از مردم عوام که در مقابل قبر امامان(عليهم السلام) پيشانى را بر زمين مى گذارند اگر به قصد سجده براى امام(عليه السلام) باشد فعل حرام است و اگر براى شکر خدا باشد اشکالى ندارد، ولى اگر در نظر بينندگان چنين نشان دهد که سجده براى امام(عليه السلام) است يا بهانه به دست دشمنان دهد اشکال دارد.

مسأله 975ـ هرگاه بعد از نماز يابعد از سجده متوجّه شود بر چيزى سجده کرده که سجده بر آن جايز نبوده، نمازش صحيح است.

مسأله 974ـ هرگاه در حال سجده متوجّه شود پيشانى را بر چيزى گذارده که سجده بر آن جايز نيست، اگر ممکن است و منافات با صورت نماز گزار ندارد پيشانى را به روى چيزى که سجده بر آن صحيح است بکشد و اگر دسترسى ندارد و وقت تنگ است به دستور مسأله پيش عمل کند.