مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 1747ـ بر هر مسلمانى واجب است احکام معاملات را به مقدارى که معمولاً مورد احتياج او است ياد بگيرد و بر علما واجب است اين احکام را به مردم بياموزند.

مسأله 1748ـ کسب و کار و تلاش براى زندگى از طريق تجارت و زراعت و صنعت و مانند آن براى کسانى که مخارج همسر و فرزند خود را ندارند واجب است، همچنين براى حفظ نظام و تأمين احتياجات جامعه اسلامى، و در غير اين صورت، مستحبّ مؤکّد است، مخصوصاً براى کمک به فقرا و يا وسعت بخشيدن به زندگى خانواده.

مسأله 1749ـ مستحبّ است فروشنده ميان مشتريها در قيمت جنس فرق نگذارد و سخت گيرى نکند، قسم نخورد و اگر مشترى پشيمان شده و از او تقاضاى فسخ معامله را کند بپذيرد.

مسأله 1749ـ مستحبّ است فروشنده ميان مشتريها در قيمت جنس فرق نگذارد و سخت گيرى نکند، قسم نخورد و اگر مشترى پشيمان شده و از او تقاضاى فسخ معامله را کند بپذيرد.

مسأله 1749ـ مستحبّ است فروشنده ميان مشتريها در قيمت جنس فرق نگذارد و سخت گيرى نکند، قسم نخورد و اگر مشترى پشيمان شده و از او تقاضاى فسخ معامله را کند بپذيرد.

مسأله 1749ـ مستحبّ است فروشنده ميان مشتريها در قيمت جنس فرق نگذارد و سخت گيرى نکند، قسم نخورد و اگر مشترى پشيمان شده و از او تقاضاى فسخ معامله را کند بپذيرد.

مسأله 1750ـ هرگاه انسان نداند معامله اى را که انجام داده صحيح است يا باطل، نمى تواند در مالى که گرفته تصرّف نمايد، ولى مى تواند معامله را انجام دهد و قبل از تصرّف در مال، حکم آن را سؤال کرده، مطابق آن عمل کند، ولى اگر در موقع معامله احکام آن را مى دانسته و بعد از معامله شک کند صحيح انجام داده يا نه، معامله او صحيح است.

مسأله 1751ـ بسيارى از فقها معاملات زير را مکروه شمرده اند و بهتر است از آنها اجتناب شود:1ـ صرّافى و هر کارى که ممکن است انسان را به رباخوارى يا ساير اعمال حرام بکشاند. 2ـ کفن فروشى هرگاه به صورت شغل و حرفه درآيد. 3ـ معامله با افراد پست و کسانى که اموالشان مشکوک است، هر چند ظاهراً اموالشان حلال باشد. 4ـ معامله بين اذان صبح و اوّل آفتاب. 5ـ هرگاه کسى اقدام به خريدن چيزى کرده و هنوز معامله او تمام نشده ديگرى داخل معامله او شود.

مسأله 1752ـ در موارد زير معامله باطل است:1ـ خريد و فروش عين نجس يعنى چيزهايى که ذاتاً نجس است بنابر احتياط واجب ( مانند بول و غائط و خون) بنابراين، خريد و فروش کودهاى نجس اشکال دارد، ولى استفاده از آنها بى مانع است، امّا خريد و فروش خون در عصر و زمان ما که براى نجات مجروحين و بيماران مورد استفاده قرار مى گيرد جايز است و همچنين خريد و فروش سگ شکارى و نگهبان. 2ـ خريد و فروش اموال غصبى، مگر آن که صاحبش معامله را اجازه دهد. 3ـ خريد و فروش چيزهايى که منافع معمولى آن حرام است، مانند آلات موسيقى و قمار. 4ـ خريد و فروش چيزهايى که در بين مردم مال محسوب نمى شود هرچند براى شخص خاصّى ارزش داشته باشد مانند بسيارى از حشرات. 5ـ معاملاتى که در آن ربا باشد. 6ـ فروختن اجناس تقلّبى که خريدار از وضع آن خبر ندارد، مانند فروختن شير مخلوط با آب يا روغنى که آن را با پيه يا چيز ديگرى مخلوط کرده اند، اين عمل را «غشّ» مى گويند و يکى از گناهان کبيره است; از پيغمبر اکرم(صلى الله عليه وآله) نقل شده است که فرمود: «کسى که در معامله با مسلمانان غِش کند، يا به آنها ضرر برساند، يا تقلّب و حيله نمايد از ما نيست و هر کس با برادر مسلمانش غِش کند خداوند برکت را از روزى او مى برد و راه معاش او را مى بندد و او را به خودش وامى گذارد. 7ـ خريد و فروش اعضاى بدن مانند کليه و امثال آن; ولى احتياط آن است که اگر پولى مى خواهند بگيرند در مقابل اجازه برداشتن عضو از بدن شخص دهنده بوده باشد، نه در مقابل خود عضو و اصل اين کار در صورتى جايز است که براى دهنده توليد خطر نکند. 8ـ اراضى موات با ثبت دادن ملک کسى نمى شود، و خريد و فروش آن جايز نيست، بلکه بايد آن را احياء کند يعنى آماده براى کشت و زرع نمايد.

مسأله 1753ـ فروختن متنجّس، يعنى چيز پاکى که نجس شده و آب کشيدن آن ممکن است، مانند ميوه و پارچه و فرش اشکال ندارد، ولى اگر مشترى بخواهد آن را براى خوردن يا کارهاى ديگرى که پاک بودن در آن شرط است مصرف کند بايد به او بگويد.

مسأله 1754ـ هرگاه چيز پاکى مانند روغن که آب کشيدن آن ممکن نيست نجس شود اگر مصرف آن فقط خوردن است فروختن آن باطل و حرام است، ولى اگر مصرفى دارد که شرط آن پاک بودن نيست معامله آن صحيح است (مانند نفت نجس).

مسأله 1755ـ موادّ غذايى و دارويى و امثال آن، که از کشورهاى غير اسلامى مى آورند اگر نجس بودن آنها قطعى نباشد معامله آنها اشکالى ندارد، مثل اين که احتمال دهيم شير و پنير و روغن را به وسيله دستگاه مى گيرند.