اقسام نذر
مسأله 2273ـ نذر دو قسم است: نذرى که به صورت «مشروط» انجام مى شود، مثلاً مى گويد: چنانچه مريض من خوب شود انجام فلان کار براى خدا بر عهده من است (اين را «نذر شکر» گويند) يا اگر مرتکب فلان کار بد شوم فلان کار خير را براى خدا انجام خواهم داد (و آن را «نذر زجر» گويند)، دوم نذر مطلق است و آن اين که بدون هيچ قيد و شرطى بگويد: «من براى خدا نذر مى کنم که نماز شب بخوانم» و همه اينها صحيح است.
صيغه، شرط صحت نذر است
مسأله 2274ـ نذر در صورتى صحيح است که براى آن صيغه خوانده شود، خواه به عربى باشد يا زبانهاى ديگر، بنابراين اگر بگويد چنانچه فلان حاجت من روا شود براى خدا بر من است که فلان مقدار مال را به فقير بدهم، نذر او صحيح است، بلکه اگر بگويد نذر مى کنم براى خدا اگر فلان حاجت من رواشود فلان کار خير را انجام دهم، کافى است.
شرايط انسان در حال نذر
مسأله 2275ـ نذر در صورتى صحيح است که از انسان بالغ و عاقل انجام شود و از روى اختيار و قصد باشد، بنابراين نذر از روى اجبار، يا به واسطه عصبانى شدن و از دست دادن اختيار، صحيح نيست.
نذر سفيه در امور مالي
مسأله 2276ـ آدم سفيهى که مال خود را در کارهاى بيهوده مصرف مى کند، همچنين کسى که حاکم شرع او را به خاطر ورشکست شدن از تصرّف در اموالش جلوگيرى کرده، نذرهاى مربوط به اموالشان صحيح نيست.
نذر زن با اجازه شوهر
مسأله 2277ـ نذر زن اگر مزاحم حقوق شوهر باشد بى اجازه او باطل است و اگر مزاحم نباشد احتياط مستحب آن است که با اجازه او باشد.
شکستن نذر توسط شوهر در حالي که با اجازه او بوده
مسأله 2278ـ اگر زن در جايى که احتياج به اجازه شوهر دارد با اجازه او نذر کند، شوهرش بنابراحتياط واجب نمى تواند نذر او را به هم بزند يا او را از عمل کردن به نذر جلوگيرى نمايد.
مواردي که نذر فرزند منوط به اجازه پدر است
مسأله 2279ـ نذر فرزند احتياجى به اجازه پدر ندارد، مگر اين که کار او مايه آزار پدر باشد که دراين صورت نذر او صحيح نيست.
انجام نذر ممکن باشد
مسأله 2280ـ نذر در مورد کارهايى صحيح است که انجام آن ممکن باشد.
شرعاً مطلوب باشد
مسأله 2281ـ کارى را که انسان نذر مى کند بايد شرعاً مطلوب باشد، بنابراين نذر کار حرام، يا مکروه، يا ترک واجب و مستحب، صحيح نيست.
جزئيات و خصوصيات نذر لازم نيست شرعاً مطلوب باشد
مسأله 2282ـ لازم نيست جزئيّات و خصوصيّات عملى که نذر کرده مطلوب باشد، همين اندازه که اصل آن شرعاً مطلوب باشد کافى است، مثلاً اگر نذر کند شب اوّل هر ماه نماز شب بخواند صحيح است و بايد به آن عمل کند، يا اگر نذر کند در محلّ خاصّى فقرا را اطعام نمايد بايد مطابق آن عمل نمايد.
حکم نذر کار مباح
مسأله 2283ـ کار مباحى که انجام و ترک آن از هر جهت مساوى است نذر انجام آن صحيح نيست، ولى اگر انجام يا ترک آن از جهتى بهتر باشد و به همان منظور نذر کند صحيح است، مثلاً نذر کند غذايى بخورد که براى عبادت قوّت گيرد يا غذايى که مايه سستى بدن او براى انجام عبادت مى شود ترک نمايد.