Heykəltəraşlığın hökmü
İnsan və ya heyvan bədəninin yarımçıq və ya tamam heykəlini düzəltməyin hökmü nədir? Onların rəsmini çəkmək necə?
Heykəltəraşlığın işkalı var, rəssamlıq isə caizdir.
Heykəltəraşlığın işkalı var, rəssamlıq isə caizdir.
Sözü gedən müamilənin eybi yoxdur. Ağaclar böyüyəndən sonra onları iki tərəfin razılığı ilə və ya püşk vasitəsi ilə bölə bilərlər. Böləndən sonra hər biri öz payının sahibi olacaqdır.
Bu iş həqiqətdə alğı-satqı deyil. Çünki vahid əsginasın alğı-satqısı ağıl sahiblərinin arasında mövcud deyil, əksinə, alğı-satqı adı verilən sələmli borcdur.
Razılıq olmadan onun istifadəsi caiz deyil; yalnız zərurət və məcburiyyət qarşısında, özü də zərurət və məcburiyyətin təmin olduğu miqdarda olsa, eybi yoxdur.
Qızılın qızıla müamiləsi, çəkilərinin arasında fərq olsa, caiz deyil, baxmayaraq ki, onlardan biri keyfiyyətli növdən, digəri isə keyfiyyətsiz növdən olsun. Müamilənin səhih yolu budur ki, keyfiyyətli növü pula çevirib alsınlar və sonra ikinci növü həmin yolla satsınlar.
Qızılın qızıla müamiləsi, çəkilərinin arasında fərq olsa, caiz deyil, baxmayaraq ki, onlardan biri keyfiyyətli növdən, digəri isə keyfiyyətsiz növdən olsun. Müamilənin səhih yolu budur ki, keyfiyyətli növü pula çevirib alsınlar və sonra ikinci növü həmin yolla satsınlar.
Öncədən şərt olmasa, eybi yoxdur.
Məsələdə fərz olunduğu kimi, şərt pozulan halda satıcı özü üçün müamiləni pozmaq hüququ nəzərə almışdır və pozmağa haqqı var. Lakin əgər “nəticə şərti” şəklində demişdirsə, bu müamilə, nəticə şərtini səhih bilən şəxslərin nəzəriyyəsinə görə öz-özünə pozulur. Biz nəticə şərtində ehtiyat etdiyimizə görə, əhvət budur ki, belə yerdə müsalihə etsinlər (razılaşsınlar).
Onların digər mənfəətlər (məqsədlər) üçün alğı-satqısının eybi yoxdur.