Bir məktubda üçdən artıq sual yazmayın

Sualınızı qısa, xülasə şəklində bir neçə sətirdə bəyan edin. Uzun-uzadı ifadələr yazmaqdan çəkinin

Yuxu yozma, istixarə və buna bənzər suallar verməyin

captcha
انصراف
انصراف
Sıralama:AlifbaYeni məsələlərÇox baxılanlar

Alış-veriş müəssisəsinə zəhmət haqq ödəmək

Mənim daşınmaz əmlak alış-verişi üçün müəssisəm var. Bir bir müddət öncə cənab Zeyd öz qardaşına mənzil almaq üçün müəssisəyə müraciət etdi. Mən satılan mənzili ona və möhtərəm qardaşına göstərdim və o mənzilə baxıb onu bəyəndi. Az bir müddətdən sonra satıcı və alıcı müəssisəyə müraciət etmədən müqavilə bağlayıb mənzili müamilə etdilər. Hal-hazırda müştəri adı ilə müraciət edən bu iki qardaş mənim haqqımı verməkdən boyun qaçırırlar. Sualım budur ki, şəriətə əsasən onlar müqaviləni bağlamaq üçün müəssisəni xəbərdar etməli və mənim zəhmət haqqımı verməli idilərmi? (Yeri gəlmişkən, biz də rüsum ödəməliyik. Əgər ev göstərdiyimiz hər kəs özü gedib müqavilə bağlasa, bizim xərclər haradan təmin olunmalıdır?)

Şəriət baxımından, müəssisə sahibinin haqqını ödəməlidirlər və bu işlə onun haqqını tapdalamağa haqları yoxdur.

Qruplar: Müamilələrin müxtəlif məsələləri

Faiz ödənişi

Mən 20 ilə yaxındır ki, avtomobil hissələrinin satışı ilə məşğul olan bir ticarətçiyəm. Lakin təmirçilərə faiz ödəmədiyim üçün müxtəlif maddi problemlərlə üzləşmişəm. Həzrət ustaddan xahiş edirəm ki, avadanlıq satışından əldə olunan mənfəətdən təmirçilərə faiz ödəmək barəsində öz mübarək nəzərinizi bildirəsiniz. (Əlavə olaraq nəzərinizə çatdırıram ki, satıcıların, habelə təmirçilərin, eləcə də şirkətlərdə, təşkilatlarda və idarələrdəki alğı-satqı nəzarətçilərindən ibarət olan istehlakçıların əksəriyyəti, təmirçi və alğı-satqı nəzarətçisi tərəfindən protokol və siyahı hazırlanması və satıcı tərəfindən ona müəyyən məbləğdə pul ödənilməsi haqqında öncədən təyin olunmuş müqavilə tənzim etmişlər.) Bu iş mənim ticarətimdə həddən artıq kasadlığa və böhrana səbəb olmuşdur. Buna görə ki, onun şəri şübhəsindən qorxduğumdan indiyə kimi faiz adı ilə heç kimə bir rial belə ödəməmişəm.

Sizin bu işiniz bir şəkildə səhihdir ki, satıcı malın qiymətinə bir şey artırmadan, öz adi mənfəətlərindən bir hissəsini vasitəyə təhvil versin. Məsələn, malı adətən 10 faizlə satırlar, lakin bu halda on faiz mənfəətin bir hissəsini vasitəyə təhvil verirlər. Amma məbləğdən əlavə qeyri-həqiqi faktura tənzim etmək, haramdır və Allah taala ruzi verəndir.

Qruplar: Müamilələrin müxtəlif məsələləri

Kredit hissələrini yığmaq üçün xərclənən vəsaiti almaq

Mən kreditlə mal satıram. Kreditin aylıq hissələrini vaxtında gətirməsələr, borcları almaq üçün öz işim və vaxtımı bu yolda sərf edirəm. Bunun üçün sərf etdiyim vəsaiti, o cümlədən verdiyim yol pulunu və ya motosiklet və maşın istehlakı üçün xərclədiyim pulları onlardan tələb etməyə haqqım varmı?

Camaat içində adətən borcları almaq üçün xərclənən adi vəsaiti almağa haqqınız yoxdur. Lakin adi miqdardan çox vəsait xərcləsəniz, ala bilərsiniz. Bir şərtlə ki, qarşı tərəf öz borclarını vaxtında ödəməmiş olsun.

Qruplar: Sələf alğı-satqısı

Əmlakın qüsurlu olduğu halda müamilənin pozulması

Bir şəxs mənzilini 2 milyon tümənə satmış və özü üçün müamiləni pozmağa ixtiyar nəzərdə tutmamış, sənədləşdirmək üçün bələdiyyə idarəsinə müraciət etmişdir. Bələdiyyənin eksperti binanın yuxarı mərtəbəsində artıq hissəyə görə 40 min tümən məbləğində cərimə yazmış və balkonun sökülməsinə dair göstəriş vermişdir. Balkonu sökməklə onun üstündə yerləşən, yuxarı mərtəbədəki otağın 1 metri də söküləcəkdir. Bələdiyyə idarəsi satıcıya demişdir ki, balkon sökülmədən sənədin rəsmiləşdirilməsinə icazə verilməyəcəkdir, lakin özün orada yaşasan, cərimə ilə, balkonu və yuxarıdakı otağın bir hissəsini sökməklə işimiz olmayacaqdır. İndi satıcı cəriməni ödəməli, balkonu və onun yuxarısındakı otağın bir metrini sökməli və mənzili danışılan qiymətdən az qiymətə alıcının istifadəsinə verməlidir, yoxsa burada “la zərər” qaydası icra olunur və bu zərəri satıcıdan kənarlaşdırır, belə ki, satıcının müamiləni pozmağa və alıcının pulunu qaytarmağa haqqı var? Xahiş edirik, cavab verəsiniz.

Əgər satıcı mülkü notariat kontorunda təhvil verməyi öhdəliyinə götürmüşdürsə, öz öhdəliyinə əməl etməli və ona dəyən zərəri qəbul etməlidir. Sonra qiymət arasındakı fərqi müştəriyə qaytarmalıdır. Müştəri də qiymət fərqini qəbul etməklə müamiləni pozmaq arasında ixtiyar sahibidir.

Qruplar: Müzariə

Əmlakın qüsurlu olduğu halda müamilənin pozulması

Bir şəxs mənzilini 2 milyon tümənə satmış və özü üçün müamiləni pozmağa ixtiyar nəzərdə tutmamış, sənədləşdirmək üçün bələdiyyə idarəsinə müraciət etmişdir. Bələdiyyənin eksperti binanın yuxarı mərtəbəsində artıq hissəyə görə 40 min tümən məbləğində cərimə yazmış və balkonun sökülməsinə dair göstəriş vermişdir. Balkonu sökməklə onun üstündə yerləşən, yuxarı mərtəbədəki otağın 1 metri də söküləcəkdir. Bələdiyyə idarəsi satıcıya demişdir ki, balkon sökülmədən sənədin rəsmiləşdirilməsinə icazə verilməyəcəkdir, lakin özün orada yaşasan, cərimə ilə, balkonu və yuxarıdakı otağın bir hissəsini sökməklə işimiz olmayacaqdır. İndi satıcı cəriməni ödəməli, balkonu və onun yuxarısındakı otağın bir metrini sökməli və mənzili danışılan qiymətdən az qiymətə alıcının istifadəsinə verməlidir, yoxsa burada “la zərər” qaydası icra olunur və bu zərəri satıcıdan kənarlaşdırır, belə ki, satıcının müamiləni pozmağa və alıcının pulunu qaytarmağa haqqı var? Xahiş edirik, cavab verəsiniz.

Əgər satıcı mülkü notariat kontorunda təhvil verməyi öhdəliyinə götürmüşdürsə, öz öhdəliyinə əməl etməli və ona dəyən zərəri qəbul etməlidir. Sonra qiymət arasındakı fərqi müştəriyə qaytarmalıdır. Müştəri də qiymət fərqini qəbul etməklə müamiləni pozmaq arasında ixtiyar sahibidir.

Qruplar: Haram alğı-satqı

Nağd müamilənin pulunu uzun müddət ödəməmək

Əgər satıcı, malı nəqd olaraq müştəriyə satarsa və alıcı da səhlənkarlıq üzündən onun pulunu 10-15 ilə qədər saxlayarsa, bu müddət ərzində malın qiyməti bir neçə dəfə artarsa, bu halda satıcı malın özünü alıcıdan tələb edə bilərmi?

Yalnız öz pulunu tələb etməyə haqqı vardır. Lakin uzun müddət keçdiyinə və pulun dəyərinin həddindən çox dəyişdiyinə, ehtiyat vacib budur ki, onu razı salsın və ya qiymət arasındakı fərqi mühasibə etsin.

Qruplar: Alğı-satqının hökmləri

Nağd müamilənin pulunu uzun müddət ödəməmək

Əgər satıcı, malı nəqd olaraq müştəriyə satarsa və alıcı da səhlənkarlıq üzündən onun pulunu 10-15 ilə qədər saxlayarsa, bu müddət ərzində malın qiyməti bir neçə dəfə artarsa, bu halda satıcı malın özünü alıcıdan tələb edə bilərmi?

Yalnız öz pulunu tələb etməyə haqqı vardır. Lakin uzun müddət keçdiyinə və pulun dəyərinin həddindən çox dəyişdiyinə, ehtiyat vacib budur ki, onu razı salsın və ya qiymət arasındakı fərqi mühasibə etsin.

Qruplar: Sələf alğı-satqısı

Sərqofli şəklində olan mülkdən alınacaq cərimələr

Neçə illər bundan öncə müəyyən şəxslər mağazaların sərqofli haqqını mağazanın bütün mövcud xüsusiyyətlərini, o cümlədən balkonunu (yarım mərtəbə) görüb, sahibindən almışlar və müamilə şəri və qanuni yolla baş tutmuşdur. 20 ildən çox vaxt keçəndən sonra bələdiyyə idarəsi balkona (yarım mərtəbə) görə bir məbləğdə pul tələb edir. 1) Bu məbləğ pulu kirayəçilər ödəməlidir, yoxsa mağaza sahibinin öhdəsindədir? (Əlavə etmək lazımdır ki, müamilə zamanı yarım mərtəbə şəklində balkon olmasaydı, ya müştəri onu almazdı, ya da müamilə qiyməti fərqli olardı.)2) Əgər müamilə zamanı mağazanın balkonu olmamış və kirayə edən şəxs sonradan sahibinin icazəsi ilə balkonu tikmişdirsə, bu halda bələdiyyə idarəsinin tələb etdiyi pulu kim verməlidir (sahibi, yoxsa kirayəçi) ?

1) Əgər sahibi əvvəlcədən belə halları öz öhdəliyinə götürmüşdürsə və ya ürf (camaat) və ticarət adətləri belə bir öhdəliyi sahibin öhdəsinə qoyurlarsa, bu işi görmək onun öhdəsindədir. Bu iki haldan qeyrisində isə ona heç nə vacib deyil. 2) Bu halda kirayəçinin öhdəsindədir.

Qruplar: İcarənin müxtəlif məsələləri

Şərikliyin pozulması

Aldığı maşının qiymətini ödəmək üçün yüz min tümən pula ehtiyacı olan şəxs öz dostuna müraciət etmiş və bu pulu ondan almış və onun pulu qaytarılan zaman öz dəyərini itirməməsi üçün onu maşının altıda bir hissəsinə şərik etmişdir. Bu işin hökmü nədir? Bu müamiləni poza bilərmi?

Əgər maşının altıda bir hissəsinə dair onun müamiləsi ciddi imişsə, müamilə səhihdir və onu öz tərəfindən (bir tərəfli) poza bilməz. Əgər müamilə zahiri imişsə, öz pulunun miqdarından (yüz min tüməndən) artıq bir şey tələb etməyə haqqı yoxdur.

Qruplar: Şirkətin hökmləri

Hüquq ağacı

Şəriət məsələləri

قرآن و تفسیر نمونه
مفاتیح نوین
نهج البلاغه
پاسخگویی آنلاین به مسائل شرعی و اعتقادی
آیین رحمت، معارف اسلامی و پاسخ به شبهات اعتقادی
احکام شرعی و مسائل فقهی
کتابخانه مکارم الآثار
خبرگزاری رسمی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مدرس، دروس خارج فقه و اصول و اخلاق و تفسیر
تصاویر
ویدئوها و محتوای بصری
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله العالی
انتشارات امام علی علیه السلام
زائرسرای امام باقر و امام صادق علیه السلام مشهد مقدس
کودک و نوجوان
آثارخانه فقاهت