Yalnız öz pulunu tələb etməyə haqqı vardır. Lakin uzun müddət keçdiyinə və pulun dəyərinin həddindən çox dəyişdiyinə, ehtiyat vacib budur ki, onu razı salsın və ya qiymət arasındakı fərqi mühasibə etsin.
1) Yuxarıdakı məsələdə fərz olunanlara görə bu şəxs “səfeh”dir və öz əmlakında birbaşa dəxalət etməyə haqqı yoxdur. 2) Şikayət etməyə haqları var. 3) Şəri hakim və onun tərəfindən bu kimi işlər üçün təyin olunan şəxslər, yuxarıdakı vəziyyətə oxşar hallarda bu barədə ölçü götürə bilərlər.
Şəri hakimin hökmü ilə məhcur olmamışdırsa, müamilə batil deyil. Lakin haram bir iş görmüşdür.
Bu müzaribə üç şərtlə səhihdir:1) Müzaribə müqaviləsi hər birinin mənfəətini faizlə təyin etmək əsasında tənzim olunsun. Yəni, məlum olsun ki, hasil olan gəlirin neçə faizi sərmayəçiyə və neçə faizi də işləyən şəxsə aiddir. (Bundan əlavə, zərər dəysə, onu qəbul etməlidir.)2) Mal sahibi qarşı tərəfə vəkalət verməlidir ki, qazanc hasil olandan sonra onun payını nəzərdə tutulan məbləğdə sülh (razılaşma) etsin. 3) Mənfəət hasil olmadıqda isə ödədiyi aylıq pul “ələl-hesab” adı ilə verilməlidir.
Razılıq olmadan onun istifadəsi caiz deyil; yalnız zərurət və məcburiyyət qarşısında, özü də zərurət və məcburiyyətin təmin olduğu miqdarda olsa, eybi yoxdur.
Əldə olunan mənfəət və onun miqdarı qeyri-müəyyəndirsə, onun sülh olunmasının eybi yoxdur. Lakin qazanc aşkar olmamış sülh etmək caiz deyildir.
Əgər çek və ya siftə mötəbər bir şəxs tərəfindən olsa, onu vəsiqə olaraq qəbul etmək olar.
Qızılın qızıla müamiləsi, çəkilərinin arasında fərq olsa, caiz deyil, baxmayaraq ki, onlardan biri keyfiyyətli növdən, digəri isə keyfiyyətsiz növdən olsun. Müamilənin səhih yolu budur ki, keyfiyyətli növü pula çevirib alsınlar və sonra ikinci növü həmin yolla satsınlar.
Hər bir halda nüfuzludur. Lakin (bu müamilə) borcu qaytarmaq üçün olan imkanının əldən getməsinə səbəb olarsa, haramdır.
