Sülh (razılaşma) və ya vəsiyyətin kifayət qədər dəlil-sübutu varsa, heç kəsin ona etiraz etməyə haqqı yoxdur. Lakin vəsiyyət əmlakın üçdə birindən artıq hissəsinə aid olarsa, varislərin icazəsi olmadan artıq hissə barəsində nüfuzlu (qüvvədə) sayılmır.
Vəsiyyət yazmaq müstəhəb əməldir. Yalnız bu halda vacibdir ki, Allah haqqından və ya camaatın haqlarından vacib bir şey onun öhdəsində olmuş olsun və vəsiyyət yazmadığı təqdirdə haqqın aradan gedəcəyi qorxusu olsun.
Həccin vacib həcc olmadığı və əmlakının üçdə birinin bu işlərin hamısı üçün kifayət etmədiyi təqdirdə, tərtiblə əməl etmək lazımdır.
Meyitin (kəfən, dəfn və s.) lazımi təchizatından başqa bir haqqı yoxdur.
Vəsini təyin etmək üçdə birin müəyyən olunması demək deyil. Lakin bəzi məntəqələrdə vəsinin təyin olunması üçdə birə vəsiyyət mənasındadırsa, ona əməl olunmalıdır.
Vəsiyyətə əməl olunmuşdur və savabı meyitə çatmışdır. Lakin vəsi borcludur.
Varislərin orada hazır olmaları vacib deyil, lakin vəsiyyət əmlakın üçdə birindən artıq hissəsinə aid olarsa, artıq hissə üçün varislərin razılığı şərtdir.
Üçdə birini vəsiyyət etmiş və bu məqsədlə istifadədən fərqli bir məqsəd müəyyən etməmişdirsə, maneəsi yoxdur.
Varislərin buna mane olmalarının bu məsələyə heç bir təsiri yoxdur. Bu üzvlər xəstələrin canının xilas olması üçün lazımdırsa, onları götürmək caizdir. Habelə göz kimi böyük əhəmiyyətə malik üzvlərdə də belədir.
Elmi-dini hövzələr üçün və bu hövzələrdə tədrislə, təbliğlə, xalqın irşadı ilə, əmr be məruf və nəhy əz münkər ilə məşğul olan təqvalı insanlar üçün xərcləyin. Hədisdə deyilir ki: وما اعمال البرّ کلّها و الجهاد فى سبیل الله، عند الامر بالمعروف والنهى عن المنکر، الا کنفثه فى بحر لجّى “Yaxşı və saleh əməllərin hamısı, (hətta) Allah yolundan cihad belə, əmr be məruf və nəhy əz münkərin müqabilində ağız suyunun dərin okeanın müqabilində olduğu kimidir.”
Əgər vəsiyyət doğrudan da məcbur edilməklə olubsa, etibarlı deyil. Lakin digərlərinin israrından sonra o, vəsiyyətə razı olmuşdursa və bu vəsait Miqat həcci üçün çatmırsa, bu vəsaiti xeyirxah işlərdə sərf etmək lazımdır.
