Onların pis (əxlaqsız) fikirdə olmalarına əmin olmaq lazımdır.
1) və 2) Qəzf yalnız iki halda: zina və ya livat etməkdə təqsirləndirmədə olur. Qalan iftira növlərinin cəzası isə təzirdir. 3) Zahirən haqq sahibinin güzəştə getməsi ilə təzir hökmü götürülür. Lakin şəri hakim belə hallarda təzirin ləğv olunmasının ictimai fəsadlarla nəticələnəcəyini mülahizə etsə, ikinci dərəcəli ünvana müvafiq olaraq təzir edə bilər.
Başqalarını söymək və nalayiq sözlər deməyin cəzası bəzi hallarda təzir cəzasıdır. Bəzi hallarda isə qəzf cəzasıdır (80 şallaq) ki, şəri hakimin hökmü ilə yerinə yetirilir.
Casusları müharib qələmə vermək çətindir. Çünki müharibin hədislərdə və fitvalarda olan tərifini casusa tətbiq etmək olmur. Lakin bəzən casusluğun elə formaları meydana çıxır ki, müharibdən daha kəskin, daha güclü nəzərə çarpır. Ümumiyyətlə, casusluğu onların gördükləri işlərə uyğun olaraq qisimlərə bölmək lazımdır: əgər İslamın dayaq sütunlarını sarsıdan, İslam hökumətinin sabitliyini pozan, müsəlmanların canını bu yolla təhlükəyə salan məlumatlara aid olsa, şübhəsiz, bu casus ölümə (edama) məhkumdur. Habelə, onun xaricə verdiyi məlumatlar fəsadın böyük miqyasda yayılmasına səbəb olsa, belə ki, “müfsid fil-ərz” ünvanı əsil mənasında ona aid olunsa, yenə də ölümə məhkumdur. Lakin yuxarıdakı variantların heç biri olmayan xırda məsələləri, misal üçün, çox da əhəmiyyəti və təhlükəsi olmayan məlumatları yadellilərə verərsə, təzir qanunları ona şamil olacaqdır. Təzirin miqdarı isə onun casusluğunun vurduğu zərərin miqdarı ilə mütənasib olacaqdır.
Təzirlərə (yüngül cəzalara) aid hallarda hər şəxsin öz əməlləri qarşısındakı məsuliyyəti onun müxtəlif amillərin təsiri altına düşmə potensialı və törətdiyi cinayətin miqdarı ilə əlaqədardır.
Xəstə adam üçün cəzanın sayı miqdarında çubuğu bir-birinin üstünə yığıb onun bədəninə vurmaq olar. Hamilə qadın barəsində isə cəza doğuşdan sonra tətbiq edilməlidir. Amma təzir hökmündə bir və ya bir neçə şallaq zərbəsi ilə də kifayətlənmək olar. Təzirin icrası yalnız şallaqla deyil; bu kimi hallarda təsir bağışlayacağına ümid bəsləməklə inzibati tənbeh, nəsihət kimi digər yüngül cəza növləri ilə də qənaətlənmək olar.
Peşmançılıq qazının məhkəmə iclasında olsa, faydası yoxdur. Yalnız iqrar hallarında (peşmançılığını bildirərsə) qazı onu əfv edə bilər. Əgər (peşmançılıq) bundan qabaq baş versə, “Allah hüquqları”-nda cəzanın ləğv olmasına səbəb olur.
O məntəqədə yaşayan hər bir adil müctəhid bu işi icra bilər. Müctəhid olmadığı şəraitdə cameüş-şərait müctəhidin nümayəndəsi olan adil alimlər bu kimi cəzaları icra edə bilərlər.
Cəza bütövlükdə götürülür, lakin təzir hökmünün qüvvədə qalmasını da ehtimal etmək olar. Bu bölmədə Hələbinin hədisi isə fəqih alimlər tərəfindən “məqbul” (əməl olunan) sayılmamışdır. Yalnız bir neçə alim ona müvafiq fitva vermişlər. Buna görə də ona uyğun olaraq əməl etmək icazəli deyil.
Qazı belə hallar üçün də icazəli olarsa və belə hallar barəsində adi yollarla dəlil-sübutlar (elm) əldə edərsə, təzir etmək lazımdır. Amma əgər bu kimi ölçülər fəsadlarla nəticələnəcəksə, onu məxfi saxlamaq lazımdır. Əgər məhkəməyə çağırmaq, xəbərdarlıq etmək, nəsihət vermək və öhdəlik (iltizam) almaqla bu işdən çəkinərsə, həmin miqdarla kifayətlənmək lazımdır.
Ağır şəkildə təzir olunmalıdır.
