Libas üzərindən əl verib görüşmək
Paltarın üzərindən naməhrəmlə əl verib görüşməyin hökmü nədir?
Ləzzət və reybə qəsdi olmasa, libas üzərindən toxunmağın eybi yoxdur.
Qadınların Quran qiraət etmələrinə qulaq asmaq
Əgər bir qadın uca səslə Quran oxuyursa, kişi ona qulaq asa bilərmi? Belə hallarda lent yazısı ilə qeyrisinin arasında fərq varmı?
Qadın sadə şəkildə Quran oxuyarsa, maneəsi yoxdur. Lakin nəğmə ilə və ya gözəl səslə oxuyarsa, naməhrəm kişi üçün buna qulaq asmaq caiz deyil. Lent yazısı və qeyrisinin də (bu hökmdə) fərqi yoxdur.
Qadınların Quran qiraət etmələrinə qulaq asmaq
Əgər bir qadın uca səslə Quran oxuyursa, kişi ona qulaq asa bilərmi? Belə hallarda lent yazısı ilə qeyrisinin arasında fərq varmı?
Qadın sadə şəkildə Quran oxuyarsa, maneəsi yoxdur. Lakin nəğmə ilə və ya gözəl səslə oxuyarsa, naməhrəm kişi üçün buna qulaq asmaq caiz deyil. Lent yazısı və qeyrisinin də (bu hökmdə) fərqi yoxdur.
Televizorda xarici və İran filmlərinə tamaşa etmək
Xarici ölkələrdə İran filmlərinə və İran İslam respublikasının televiziyasında xarici filmlərə tamaşa etməyin hökmü nədir?
Qeyri-şəri səhnələri və musiqiləri olmayan İran filmlərinə tamaşa etmək, istər ölkə daxilində, istərsə də xaricdə olan vətəndaşlara caizdir. Əks halda isə caiz deyil. Xarici filmlərə gəldikdə isə, onların qeyri-şəri səhnələri senzuradan keçirsə (filmdən çıxarılırsa), maneəsi yoxdur.
Qadınların idarələrdə çalışmaları
Kişilərin müraciət etdikləri idarələrdə qadınların işləməsi caizdirmi?
İslam qaydalarına riayət etməklə, eybi yoxdur.
Televizorda hicabsız qadınlara baxmaq
Hicabsız və bəzənmiş qadınların iştirak etdikləri – və bəzən televiziya vasitəsi ilə efirə gedən – filmlərə tamaşa etməyin hökmü nədir?
Xüsusi bir fəsadlarla nəticələnərsə, haramdır.
Qadınların rövzə oxumaq səslərini eşitmək
Bəzi qadınların peşəsi qadın məclislərində Əhli-beytə (ə) təvəssül və rövzə oxumaqdır. Bəzən rövzə oxuduqları zaman, o evin həyətinə kişi və ya yaxşını-pisi ayıran (səğir) uşaq daxil olur və bu qadının səsini eşidirlər. Bu qəbildən olan “rövzə oxumaq”ların hökmü nədir?
Qeyd etdiyiniz halda daha astadan və ya nəğmədən istifadə etmədən oxumalıdır.
Qadınların rövzə oxumaq səslərini eşitmək
Bəzi qadınların peşəsi qadın məclislərində Əhli-beytə (ə) təvəssül və rövzə oxumaqdır. Bəzən rövzə oxuduqları zaman, o evin həyətinə kişi və ya yaxşını-pisi ayıran (səğir) uşaq daxil olur və bu qadının səsini eşidirlər. Bu qəbildən olan “rövzə oxumaq”ların hökmü nədir?
Qeyd etdiyiniz halda daha astadan və ya nəğmədən istifadə etmədən oxumalıdır.
Evli kişi üçün müvəqqəti evlilik
Daimi həyat yoldaşı olan kişiyə müvəqqəti evlənmək caizdirmi? (İkinci arvadın birinci arvadla eyni məkanda və ya başqa məkanda yaşaması hallarında, məsələnin hökmünü bəyan edin.)
Eybi yoxdur. Lakin bu işi yalnız zəruri halda görsün.
Atanın icazəsi olmadan icra olunan müvəqqəti nikah
Bir qızın bir kişi ilə müəyyən münasibətləri olmuşdur. Məsələn, ikisi də bir yerdə işlədiklərinə və ya təhsil aldıqlarına görə o kişi, məhrəm olmaları və günaha düşməməkləri üçün, atasının icazəsi olmadan bu qızı öz müvəqqəti əqdinə keçirmişdir. Buna baxmayaraq, yalnız məhrəm olmaqla kifayətlənməmiş, aralarında toxunmaq və öpüş də olmuşdur. Bütün bunları nəzərə alaraq aşağıdakı iki suala cavab verin:1) Bu iki nəfər günah iş görmüş və günaha batmışlarmı?2) Qızın anası bu kişiyə məhrəm olubmu?
1) Belə bir əqd işkalsız deyil və onlar bir-birləri ilə naməhrəm kimi davranmalıdırlar. Habelə, ehtiyata riayət etmək üçün kişi qalan müddəti bağışlamalıdır. 2) Anası barədə də ehtiyat etməlidir.
Əsəbi halda müvəqqəti nikahın müddətinin bağışlanması
Ər öz müvəqqəti arvadı ilə mübahisə edərkən, əsəbiləşib özündən çıxaraq əqdin müddət və zamanını bağışlayır, lakin dərhal öz işindən peşman olur. Arvad bu bağışlamaqla başqası ilə evlənə bilərmi? Yoxsa bağışlamaq səhih deyil və nikah öz qüvvəsindədir?
Əgər əsəbiləşərkən öz ağıl və şüurunu itirmişdisə, müddəti bağışlamağı səhih deyil. Lakin bu işi şüur, ağıl üzündən etmişdirsə, əsəbiləşdiyinə baxmayaraq, bağışlamağı səhih olmuşdur.
Qadının ərə gedəndən sonra uşağa baxmaq hüququ
Yenidən evlənmək vasitəsilə uşağa baxmaq (uşağı öz himayəsində saxlamaq) hüququnun qüvvədən düşməsində müvəqqəti evlənmə ilə daimi evlənmə arasında fərq varmı? Qadın öz ikinci ərindən talaq alarsa, ərə getməklə itirdiyi himayə (övladını himayə) hüququnu yenidən qaytara bilərmi?
İstər daimi evlilik olsun, istərsə müvəqqəti, ərə getdiyi zaman qadının uşağa baxmaq hüququ qüvvədən düşür. Amma müvəqqəti evliliyin müddəti qısa olsa, yalnız bu halda qüvvədən düşmür. İkinci ərindən talaq aldığı təqdirdə isə, uşağı saxlamaq hüququ ona qayıtmır. Baxmayaraq ki, ərlə arvadın bu barədə razılığa gəlməsi ehtiyat müstəhəbdir.
Vəlinin xəbəri olmadan evlənmək təklifi
Müvəqqəti evlənmək niyyətində olan bir şəxs qızın vəlisinin xəbəri olmadan ona evlənmək təklif edə bilərmi? Qızın bakirə və dul qadın olduğu iki şəkildə şəriət hökmünün nə olduğunu bəyan edin.
Evlənmək təklifinin heç bir şəkildə maneəsi yoxdur. Lakin vəlisinin icazəsi olmadan bakirə qızla nikah bağlamağın işkalı var. Amma dul qadında (ərə gedib boşanan, əri ölən) əqd siğəsini oxunmasında iki tərəfin razılığı kifayətdir.
Vəlinin xəbəri olmadan evlənmək təklifi
Müvəqqəti evlənmək niyyətində olan bir şəxs qızın vəlisinin xəbəri olmadan ona evlənmək təklif edə bilərmi? Qızın bakirə və dul qadın olduğu iki şəkildə şəriət hökmünün nə olduğunu bəyan edin.
Evlənmək təklifinin heç bir şəkildə maneəsi yoxdur. Lakin vəlisinin icazəsi olmadan bakirə qızla nikah bağlamağın işkalı var. Amma dul qadında (ərə gedib boşanan, əri ölən) əqd siğəsini oxunmasında iki tərəfin razılığı kifayətdir.
Qızın vəlisi ilə əlaqə yaratmağın qeyri-mümkün olması və ya onun qeyri-məntiqi şəkildə razılıq verməməyi
Əgər qız və oğlan müvəqqəti əqd oxumaqla bir-biri ilə (cinsi rabitə və duxul olmamaq şərti ilə) iş və təhsildə adi rabitədə olmaq istəyirlərsə, xahiş edirik ki, aşağıda fərz olunan iki halda qızın atasının icazəsinin hökmünü bəyan edin: 1) Qızın vəlisi (başçısı, qəyyumu) ilə əlaqə yaratmaq mümkün deyil və şəri baxımdan münasibətin tənzimlənməsi zəruri və təcilidir.2) Əlaqə yaratmaq mümkün olsa da qızın vəlisi qeyri-məntiqi formada bu işin əleyhinə çıxır və əsla razılıq vermir.
Hər bir halda ehtiyat vacib qızın vəlisindən icazə almaqdır. Əlavə olaraq, təcrübə göstərir ki, bu münasibətlər - xüsusilə cavanlarda, adətən məhdud və müəyyən bir həddə sabit qalmır və tədricən genişlənərək çoxlu problemlərin yaranmasına səbəb olur.
