Bir məktubda üçdən artıq sual yazmayın

Sualınızı qısa, xülasə şəklində bir neçə sətirdə bəyan edin. Uzun-uzadı ifadələr yazmaqdan çəkinin

Yuxu yozma, istixarə və buna bənzər suallar verməyin

captcha
انصراف
انصراف

Bəkarətin olmadığı təqdirdə nikahı pozmaq

Qızda bəkarətin olmamağı, nikahı fəsx etməyin caizliyinə səbəb olurmu? Fəsxin mənası nədir?

Əgər (əqddə) bakirəliyi şərt etmişdirsə, fəsx hüququ vardır və adətən bizim ictimai mühitdə bakirəlik şərti, nikahın daxilində olan şərt kimidir ki, əvvəlcədən bu barədə razılaşma əldə edilmişdir. Fəsxin mənası isə budur ki, desin: “Mən əqdi fəsx etdim və ya pozdum”. Hər dillə deyilsə kifayətdir.

Cehiz almaq üçün kürəkəndən alınan pul

Qızın atasının kürəkəndən qızının cehizi adı ilə aldığı pul cehiz xərclərindən artıq gələrsə, qızın atasına halaldırmı?

Əgər sözü gedən pulu nikah əqdinin daxilində şərt olaraq ata üçün nəzərdə tutsalar, artıq qalan məbləğdə pul ona halaldır. Əgər bu pulu qızın adına yazsalar və mehriyənin bir hissəsi olsa, qızına çatmalıdır.

Pulun pulla müamiləsi

Pulun pulla müamiləsinin hökmü nədir?

Əgər müxtəlif valyutaların mübadiləsi nəzərdə tutulmuşdursa, eybi yoxdur. Lakin eyni pul vahidinin mübadiləsi nəzərdə tutulmuşdursa, məsələn, İran kağız pulunu eyni pulla mübadilə etsələr, belə ki, əsginaslar camaat içində bir-biri ilə fərqli olsalar, misal üçün, iri əsginasları bəzən kiçik əsginaslardan daha çox bəyənsələr, necə ki, müsafirlər üçün daha istifadəlidir, burada da bir mal (əmtəə) şəklində olub, təklif (istehsal) və tələbə (istehlak) tabe ola bilər. (Əlbəttə, belə hallarda aqil adamlar arasında nəzərə alınan bir az fərqlə). Üçüncü şəkli də bundan ibarətdir ki, sələmdən qaçmaq üçün bir miqdar nağd əsginası daha artıq miqdara – bu əsginasların arasında olan fərq nəzərə alınmasa belə – nisyə və müddətli şəkildə satmaq istəsinlər. Belə müamilənin işkalı var və həqiqətdə alğı-satqı adı verilən sələmli borcdur.

Qruplar: Riba (sələm)

Polis məmurunun müttəhimlərə atəş açması

Polis məmuru ittiham olunmuş şəxsi təqib edərkən ona tərəf atəş açsa və müttəhim şəxs güllə yarasından həyatını itirsə, bu, qəsdən adamöldürmə sayılır, yoxsa ehtiyatsızlıq üzündən adamöldürmə? Hadisənin hökmü necədir?

Bu məsələ bir neçə şəkildə təsəvvür oluna bilər:1) Qaçmaqda olan şəxs, cəzası təzir olan xırda qanun pozuntusuna görə ittiham olunmuşdursa, havaya və ətrafa atəş açmaqdan başqa iş görmək olmaz. Çünki fərz etdiyimiz halda hətta cinayət sübut olunandan sonra belə, bu cəzaya məhkum olunmamalıdır. 2) Onun törətdiyi cinayətə ciddi reaksiya göstərməmək ictimai asayişi pozur və cəmiyyət üçün təhlükəlidir. Belə bir şəraitdə “əl-əshəl fəl-əshəl” qaydasından və ən aşağı mərhələlərdən istifadə etməklə ölçü götürmək lazımdır. Əgər, misal üçün, müttəhimin ayaqlarına atəş açmaqdan başqa yol qalmırsa, polis nəfəri də kifayət qədər təcrübəlidirsə, buna baxmayaraq atdığı güllə dəqiq olmamış və onun qətlinə səbəb olan yerinə dəymişdirsə, qanı hədərdir, yəni nə qisası vardır, nə də qanbahası. Çünki, şəri hakimin icazəsi ilə həyata keçirilən əməliyyatın qarşı tərəfin buna layiq olduğu halda qanbahası yoxdur.3) İctimai asayişi pozmasa da, cinayət ağır cinayətdir. Məsələn, bu kimi cinayətə (məsələn, müharibə şəraitində düşmənə silah aparan qaçaqçılara) qarşı tədbir görülməzsə, həssas məntəqələrdə onun qarşısı alınmazsa, müharibədə çox sayda itki veriləcəkdir. Belə bir şəraitdə də (qeyd olunan) şərtləri nəzərə almaqla atəş açmaq caizdir. Atəş qətllə nəticələrsə, qarşı tərəfin qanı (yuxarıda qeyd olunmuş şərtlərlə) hədərdir.

Müttəhimdən ifadə almaq üçün işgəncə

Polis şöbəsi bir neçə nəfəri oğurluqda şübhəli bilərək saxlamışdır. Əksər hallarda onlardan adi şəkildə və kötək vurmadan sual olunsa, heç nəyi boyunlarına almır və öz həmkarlarının adlarını vermirlər. Nəticədə ayrı-ayrı şəxslərin maşın, xalça kimi əmlakları oğruların əlində qalır. Amma şallaq və kötək olsa, öz oğurluqlarını əksər hallarda boyunlarına alır və öz yoldaşlarının da adlarını verirlər. Bu idarə işçiləri şəriət baxımından məsul olmamaq üçün nə etməlidirlər?

Cinayətini şərən sübuta yetirməmiş heç bir müttəhimi cəzalandırmaq olmaz. Yalnız iki surətdə bu mümkündür:1) Öz iqrar və etirafına görə sahibinin icazəsi olmadan evə girmək, avtomobilin qapısını açmaq və ya əxlaqsızlıqla məşğul olmaq kimi günahları sübuta yetən, habelə cəza dəlillərinə şamil olan hallarda. Belə hallarda onu bu ünvanla cəzalandırmaq və ondan bildiklərini açıqlamağı tələb etmək olar.2) İslam hökuməti və ya İslamın varlığına, habelə müsəlmanların can və qanlarına geniş miqyasda aid olan böyük əhəmiyyətə malik məsələlər gündəmə çəkilən, nəticədə “mühüm və daha mühüm” qaydasını əsas tutaraq belə cəza növlərini tətbiqi mümkün olan yerlərdə. Bundan əlavə müasir zamanda dünyada elə metodlar kəşf olunmuşdur ki, müstəntiq müttəhimə əzab-əziyyət vermədən məlumatları ondan ala bilir.

قرآن و تفسیر نمونه
مفاتیح نوین
نهج البلاغه
پاسخگویی آنلاین به مسائل شرعی و اعتقادی
آیین رحمت، معارف اسلامی و پاسخ به شبهات اعتقادی
احکام شرعی و مسائل فقهی
کتابخانه مکارم الآثار
خبرگزاری رسمی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مدرس، دروس خارج فقه و اصول و اخلاق و تفسیر
تصاویر
ویدئوها و محتوای بصری
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله العالی
انتشارات امام علی علیه السلام
زائرسرای امام باقر و امام صادق علیه السلام مشهد مقدس
کودک و نوجوان
آثارخانه فقاهت